په هکله Settle In
Settle In په متحده ایالاتو کې د پر ځاې کیدو په اړه د باور وړ او دقیق معلومات موندلو لپاره ستاسو غوره ځای دی. د Settle In ډیجیټل پلیټفارمونه په څو ژبو کې شتون لري او په متحده ایالاتو کې د نویو راغلو کسانو لپاره سرچینې، معلومات او د هغوی په ژبه مرسته چمتو کوي.

خوندیتوب

ټرانسپورټیشن

د پیسو مدیریت

حقونه او مسوولیتونه

د ټولنې خدمتونه

په متحده ایالاتو کی روغتیایی پاملرنه

په متحده ایالاتو کې هستوګنې

په متحده ايالاتو کې کارموندنه

تعلیم

کډوالي

د درغلۍ مخنیوی او راپور ورکول

سفر

کله چې تاسې د بحران او شخړو له امله یو نوي هیواد ته په کډه کولو اړ شئ نو ممکن تاسې ډیر څه له لاسه ورکړئ چې دا په خپله غم رامنځته کوي. ډېری خلک فکر کوي چې د غم په څېر احساس یو چا ته د نږدې کس د مړ کیدو وروسته رامنځته کیږي. غم پیاوړي او دروند خپګان ته وايي چې ستاسې پر ذهن، جسم، او روان اغېزه کوي.
 
بې له شکه که د یو چا عزیز مړ شي نو د تمې سره سم به یې په غم کې ژړیږي. خو دا عادي او طبیعي ده چې خلک د نورو شیانو د لاسه ورکولو له امله هم د غم احساس کوي:
 
<ul>
<li>د خپل عزيز څخه جدا کېدل: داسې یوه کورنۍ او ملګري شاته پرېښودل چې تل په د سختو حالاتو او خوښیو پر مهال ستاسې تر څنګ ولاړ وو.</li>
<li>دندې او د کار آینده: شاید ستونځمنه وي چې په متحده ایالاتو کې بېرته خپل تخصص کې کار ومومئ او یا هم خبر شئ چې ستاسې ځینې وړتیاوې د متحده ایالاتو د دندو مارکیټ کې نه منل کیږي.</li>
<li>کور او ملکیت: تاسې هغه کوڅې، منظرې او حتې بوي شاته پرېږدئ چې ورسره بلد وئ. تاسې ممکن د تړاو او هویت احساس هم پرېږدئ.</li>
</ul>
 
غم د یو کس څخه بل کس ته ډېر توپیر لري:
 
<ul>
<li>د احساساتو مختلف ډولونه لکه بې حسي، خپګان، نه منل، غوسه، لېوالتیا، کرکه، نا هیلیتوب، ګناه او داسې نور. ځینې خلک کېدای شي چې په یوه ورځ یا اونۍ کې د غم پورې اړوند د ډېرو احساساتو تېر شي یا دوی ممکن د غم له مختلفو احساساتي مرحلو څخه تېرېږي.</li>
<li>فزیکي درد او ناروغي لکه سر درد، کمزوری خوب، د وینې لوړ فشار، او پر مغزو فشار.</li>
<li>په چلند کې بدلون: غم کولای شي موږ د خلکو سره ناستې پاستې ته پرېنږدي، د ډیرې غصې او خپګان، لږ صبر، لږه لیوالتیا یا د نورو سره د نه خبرو لیوالتیا سبب شي او همدارنګه زموږ د کار کولو وړتیا را کموي.</li>
</ul>
 
د غم کولو لپاره هیڅ سمه لاره یا یوه څرګنده لاره نشته. سره له دې چې د وخت په تېرېدو سره غم کمېږي، د مناسب وخت یا موعد ورته نه ټاکل کیږي.
 
که تاسې غم تجربه کوئ نو ځان ته د صبر کولو ووایاست او پر دې پوه شئ چې د زیان سره مقابله کول وخت نیسي. لاندې ځینې هغه لارښوونې دي چې تاسې سره ممکن د غم سره په مقابله کې مرسته وکړي.
 
<ul>
<li>هغو خلکو سره کښېنئ چې باور پرې لرئ او چې څوک مو ملاتړ کولای شي. کېدای شي چې داسې خلک ستاسې د باور مشران، ملګري یا کورنۍ وي.</li>
<li>هغو شیانو ته وخت ورکړئ چې تاسې ته ارام درکوي، یا تاسې سره د غم په مقابله کې مرسته کوي، لکه لمونځ، تمرین، یا ژور تنفس کول.</li>
<li>ځان ته یو تقسیم اوقات یا معمول جوړ کړئ لکه هره ورځ په ورته وخت ویده کېدل یا له خوبه پاڅېدل. ډاډ تر لاسه کړئ چې منظم خواړه وخورئ او ډېرې اوبه هم وڅښئ.</li>
</ul>
 
ځان ته پام وکړئ چې څنګه احساس کوئ او د وخت په تېرېدو سره مو حالت څنګه دی. که څو میاشتې تېرې شوې وي او تاسې ومومئ چې لا هم بد احساس کوئ یا مو ورځنۍ کارونو کولو کې ستونخې وینئ نو د ملاتړ لپاره باید ډاکټر یا مشاور سره خبرې وکړئ. که تاسې پوه شئ چې د بستر څخه د وتلو توان نه لرئ، او نشئ کولائ چې خپل ځان ته عادي پاملرنه ولرئ یا د ژوند نه کولو په اړه فکرونه مو ذهن ته راځي نو ډېره مهمه ده چې د ملاتړ لپاره سمدستي غږ وکړئ. تاسې کولای شئ چې ۹۸۸ د سیمییزې بحران شمارې سره د ملاتړ لپاره اړیکه ونیسئ.

 د غم او زیان پر مهال د ځان ساتنه کول

د متحده ایالاتو د مناسب کور جوړولو قانون یو فدرالي قانون دی چې خلک د کور پیرودلو، کرایه کولو، د کور لپاره پور تر لاسه کولو، د کور په اړه د مرستې لپاره هلو ځلو یا د کور اړوندو نورو مسایلو کې ښکېلیدو پر مهال له تبعیض څخه ژغوري. دا قانون هغه څه ناقونونه بولي چې یو څوک چې د کور موندلو په لټه کې وي د دوی د نژاد، پوستکي رنګ، ملیت، مذهب، جنسیت (جنس یا جنسي تمایل)، کورنۍ وضعیت، یا د معیوبیت او معلولیت له امله تبعیض وشي. دا قانون په ډیری شخصي کورونو او ټولو دولتي سبسیډي کورونو باندې د تطبیق وړ دی.
 
که تاسې احساس کوئ چې د کور لټون پر مهال یا په کور کې د ژوند کولو پر مهال له تاسې سره تبعیضي چلند شوی یا ځورول شوي یاست نو موږ مو هڅوو چې د متحده ایالاتو د کور جوړونې او ښاري پراختیا ریاست (HUD) سره خپل شکایت ثبت کړئ. که تاسې شکایت درج کړئ نو د کور خاوند لپاره غیر قانوني ده چې تاسې یا د شاهدانو په مقابل کې د غچ اخیستلو کوښښ وکړي.
 
که تاسې غواړئ معلومه کړئ چې د هستوګنې په اړه د تبعیض سره مخ شوي یاست او یا د شکایت درج کولو په اړه مرستې ته اړتیا لرئ نو <a href="https://www.justice.gov/eoir/recognized-organizations-and-accredited-representatives-roster-state-and-city">د متحده ایالاتو د عدليې وزارت ویبپاڼې</a> ته ورشئ تر څو هغه سیمییز سازمان ومومئ چې د کور جوړونې او ښاري پراختیا ریاست د مناسب هستوګنې نوښت پروګرام (FHIP) سره ثبت وي. دا سازمانونه ممکن وکولای شي چې ستاسې په نمایندګې له کورونو چمتو کوونکو سره وغږیږي او تحقیقات پیل کړي تر څو معلومه کړي چې تاسې سره د تعصب چلند شوی یا هم درته معلومات درکړي او مرسته درسره وکړي.
 
که تاسې د دې پروسې په اړه پوښتنې لرئ نو موږ ته پیغام راولېږئ:
<a href="https://m.me/SettleInUS"> https://m.me/SettleInUS</a>
 
د مسؤلیت ردولو بیانیه: دا مقاله د کډوالو د هستوګنې حلونو یا Refugee Housing Solutions سره په ملګرتیا جوړه شوې. د کډوالو د هستوګنې حلونو د کلیسا نړیوالو خدماتو یا Church World Service یوه پروژه ده چې د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت، او د روغتیا او بشري خدماتو ادارې لخوا یې مالي ملاتړ کیږي.

د هستوګنې په اړه تبعیض او د متحده ایالاتو قانون  

د امریکا متحده ایالات د کورونو بحران سره مخ ده او ټول هغه خلک چې کورونو ته اړتیا لري په کافي ارزانه کورونه ورته شتون نه لري. کله چې د نوي راغلي کډوال په توګه د کور په لټه کې یاست نو مهمه ده چې د کور په اړه په هغو ځانګړنو پوه شئ چې ستاسې کورنۍ ورته اړتیا لري (هغه څه چی غواړئ او هغه څه چې ورته اړتیا لرئ). همدارنګه باید پر دې پوه یاست چې د کور پر کرایه مو څومره بودیجه مصرفولای شئ. دا لارښود درسره وګورئ چې درسره به مرسته وکړي تر څو هغه کور پیدا کړئ چې ستاسې د اړتیا او بودیجې مطابق وي.
 
د کور اندازه
د خونو تعداد به د کور په اړه په اعلان کې تفصیل سره ذکر شوي وي. په متحده ایالاتو کې دا عامه ده چې په کورنۍ کې دوه کسه یوه کوټه کې ژوند وکړي. کوچني ماشومان کولای شي چې کوټه شریکه کړي خو د بالغو هلکانو او انجونو یو ځای په کوټه کې اوسېدل مناسب نه دي. دا هم مهمه ده پوه شئ چې سیميیز دولتونه په هر کور کې د کوټو په تناسب د اوسیدونکو تعداد د اجازې لپاره قوانین وضعه کړي. د کرایې <a href="https://www.settlein.support/ps/articles/7565895015069">موافقتنامي</a> په سند کې به د اوسیدونکو تر ټولو پورته عدد هم لیکل شوی وي چې له هغې پورته به نوره اجازه نه وي.
 
مخکې له دې چې د کور لټون پیل کړئ، د کور د افرادو شمېر مو محاسبه کړئ. د بیلګې په ډول، که تاسې واده شوي یاست او دوه بالغ ماشومان لرئ چې یوه یې ښځینه او بل يې نارینه دی او دوه واړه ماشومان لرئ نو تاسې باید د څلورو کوټو کور پسې وګرځئ. که تاسې واده شوي یاست او دوه واړه کوچنیان لرئ نو د دوه کوټو کور ته مو اړتیا ده. که تاسې واده شوي یاست او هیڅ ماشومان نه لرئ نو تاسې کولای شئ چې یا د یوې کوټې اپارتمان ولټوئ او یا هم سټوډیو په کرایه کړئ (سټوډیو داسې یو ځای ته وایي چې پخلنځی او د خوب لپاره ځای ولري).
 
کور ته د لاسرسي شرایط
که تاسې په کور کې معیوب یا معلول لرئ نو باید کور ته د لاسرسي شرایط يې پوره وي. د بېلګې په توګه، د کورنۍ غړی مو چې ګاډۍ یا د معیوبینو بایسیکل کاروي، یا مو په فامیل کې نابینا وي چې نه جوړیږي. همدارنګه هغه کورنۍ چې واړه کوچنیان ولري باید داسې اپارتمان پیدا کړي چې ایلیویټر ولري. کله چې د کور په اړه لټون کوئ نو داسې اسانتیاوې ممکن په اعلان کې لیکل شوي وي. که په اعلان کې ذکر شوي نه وي تاسې کولای شئ چې د معاملاتو له راهنما، د ملکیت منېجر یا د کور خاوند سره پرې وغږېږئ.
 
د کور موقعیت
متحده ایالاتو ته ډېری نوي راغلي کډوال ممکن د موټر چلولو جواز ونه لري. که چېرې موټر ته لاسرسی نه لرئ نو د کور لټون پر مهال داسې ځای په نظر کې ونیسئ چې عامه ترانسپورت ته نږدې وي یا کار ته د تګ لپاره پر بایسکل یا پر پښو ورتلای شئ. د خوراکي توکو پلورنځیو، ښوونځیو، د کالو مینځلو تأسیسات، طبي تأسیسات، د عبادت ځایونه او نور ځایونه مهم ګنل کیږي. د دې لپاره چې پر دې پوه شئ چې آیا دا به ممکن وي که هغه ځانګړی ادرس، ګاونډ، ښار یا ښارګوټی چې تاسې انتخاب کړی پرته له موټر چلولو په کې ژوند وکړئ نو د <a href="https://www.walkscore.com/">Walk Score</a> ویبپاڼه وګورئ. دا هم مهمه ده چې د کور لټون پر مهال نوي راغلي کډوال دهستوګنې لپاره هغه ځای انتخاب کړي چې د خوندیتوب احساس په کې وکړي.
 
پر دې باید پوه یاست چې څومره لوی کور ته اړتیا لرئ او هم د لاسرسي شرایط او د ګاونډ په اړه حقایق درک کړئ تر څو یواځې هغه کورونو پورې مو لټون محدود کړئ چې تاسې یې توان ولرئ.
 
د مسؤلیت ردولو بیانیه: دا مقاله د کډوالو د هستوګنې حلونو یا Refugee Housing Solutions سره په ملګرتیا جوړه شوې. د کډوالو د هستوګنې حلونو د کلیسا نړیوالو خدماتو یا Church World Service یوه پروژه ده چې د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت، او د روغتیا او بشري خدماتو ادارې لخوا یې مالي ملاتړ کیږي.

متحده ایالاتو ته د نویو راغلو کډوالو لپاره د کور لومړیتوبونه 

نوي هېواد ته کډه کول کېدای شي چې ډیرې ستونځې له ځانه سره ولري. د کورنۍ د ادارې مسؤلیتونو سربېره تاسې باید نور ډیر څه وکړئ لکه د نوې ژبې زده کول او دنده تر لاسه کول. ډېری هغه خلک چې متحده ایالاتو ته نوي راغلي وي د پیسو په اړه هم اندېښنه لري. ځینې نور یې بیا د خپلو عزیزانو د خوندیتوب په اړه اندېښمن وي. دا ستونځې او اندېښنې په بدن او ذهن ډېر فشار واردوي . که مو فشار اداره نه شي نو ممکن چې ستاسې پر روغتیا، هوساینې او اړیکو بده اغیزه وکړي.
 
د مقابلې میتودونه هغه دي چې خلک یې د فشار اداره کولو لپاره کاروي. د مقابلې میتدونه په دوه ډوله دي:
 
<ul>
<li>
دمقابلې منفي میتودونه: دا هغه غیر صحي کارونه دي چې موږ یې تر سره کوو لکه الکول، مخدره توکې، ډیر خوراک، ډېر خوب کول، او له نورو څخه ځان جلا کول.</li>
<li>
د مقابلې مثبت میتودونه: دا هغه صحي کارونه دي چې موږ یې تر سره کوو او زموږ مغز او زموږ بدن آراموي.</li>
</ul>
 
کله چې موږ په خپل ژوند کې د ډېر فشار سره مخ یو، نو مهمه ده چې د منفي مقابلې میتودونو څخه مخنیوی وشي او خپل ځان او عزیزانو لپاره د سالم پاتې کېدو لپاره د مثبتې مقابلې مهارتونه وکاروو.
 
د مقابلې میتودونه پلي کول
لومړئ، هغه میتود یا میتودونه ومومئ چې ستاسې لپاره کار کوي. د مقابلې په عامو میتودونو کې لاندې میتودونه شامل دي:
 
<ul>
<li>تمرین کول لکه قدم وهل، منډه وهل، بایسکېل چلول، نڅا کول، یا هم جیم ته تلل</li>
<li>د ژورې ساه اخیستلو تمرین</li>
<li>د ذهني تمرکز تمرین</li>
<li>سټریچینګ یا نرمښت کول</li>
<li>لمونځ یا عبادت</li>
<li>جورنل لیکل</li>
<li>رسامي، نقاشي یا طراحي</li>
<li>له نورو سره اړیکه نیول</li>
</ul>
 
له ځانه وپوښتئ چې کوم داسې کار کوئ چې تاسې اراموي او سکون او ځواک دربښي؟ که فکر ته مو هيڅ نه راځي نو غوره ده چې د مقابلې لپاره یو څه نوي تجربه کړئ.  
 
دوهم، هره ورځ له ۵ دقیقو تر ۱۵ دقیقو وخت لپاره د مقابلې هغه میتود وکاروئ چې دغه اونۍ لپاره مو غوره کړی. د مقابلې دغه میتود کولای شئ چې د خوب څخه د راپاڅېدلو وروسته یې وکاروئ، یا یې د ماښام ډوډۍ وروسته یا له ویده کیدو د مخه یې وکاروئ. په خپل تیلیفون یا د الارم لرونکي په ساعت کې د مقابلې میتود کارولو وخت تنظیم کړئ تر څو د مقابلې میتود کارولو یادونه درته وکړي. ستاسی د مصروفیاتو له امله ممکن دی ته وخت موندل ګران وي خو که تاسې وخت تنظیم نه کړئ نو د دې میتودونو کارولو احتمال لږ دی.
 
دریم، د مقابلې هغه میتود وکاروئ چې تاسې انتخاب کړي. دې ته پام وکړئ چې تاسې د مهارت کارولو د مخه څنګه احساس کولو او وروسته څنګه احساس کوئ.
 
څلورم، د اونۍ په پای کې ځان ته یو څه وخت ورکړئ تر څو د دې ټولو نتیجه ارزیابي کړئ. د یوې اونۍ تمرین تر سره کولو پر مهال مو څنګه احساس وکړ. آیا تاسې غواړئ د مقابلې کولو هغه میتود ته دوام ورکړئ چې تاسې غوره کړی، بل میتود کارول غواړئ یا ځینو نورو څخه کار واخلئ.
 
کله چې موږ ډیر فشار سره مخ یو نو اضافي وخت ته اړتیا لرو تر څو د ځان غم وخورو. یعني پوره خوب کول، پوره اوبه څښل، ښه خوراک کول او داسی نور. د دې معنی دا هم ده چې هره ورځ باید ځان ته وخت ورکړو تر څو ځان ته ډاډ کړو، او ځان ارامه کړو. حتی د ورځې پینځه دقیقې ځان ته وخت ورکول کیدای شي چې زموږ روغتیا او هوساینه کې لوی توپیر رامنځته کړي.

د لویانو سره د فشار اداره کولو کې د مرستې مهارتونه 

ذهني فشار فزیکي او رواني فشار ته وایي چې قرباني یې د ګواښ یا تر فشار لاندې وي. کیدای شي چې تاسې ذهني فشار په خپل ژوند کې د ځینو پېښو له امله تجربه کړئ لکه واده، طلاق، راتلونکي ازموینه. همدارنګه کیدای شي چې ذهني فشار په ورځینې ژوند کې هم تجربه کړئ لکه د کوچنیانو پاملرنه او کار کول.
 
ذهني فشار بد هم وي او ښه هم.
 
ښه ذهني فشار موږ خوندي ساتي، هڅوي مو، یا موږ سره په تمرکز کې مرسته کوي. د بیلګې په ډول، ښه فشار کیدای شي چې موږ وهڅوي چې دازموینې لپاره سخته مطالعه وکړو یا په ځغاسته کې تېزه منډه ووهو.
 
بد فشار هغه ډول فشار ته وایي چې زموږ لپاره کار کول ستونځمن کوي، ستړي کوي مو چې له امله به یې تل د ستړیا احساس کوو. د وخت په تېرېدو سره بد ذهني فشار کولای شي چې زموږ په روغتیا منفي اغېزه وکړي چې په هغې کې د وینې د فشار لوړېدل، د وزن زیاتوالی او دزړه ناروغي شامله ده.
 
نوي هیوادته له راتګ وروسته خلک له ډول ډول فشارونو سره مخ کیږي. ممکن نوي فرصتونه، اړیکې او امکانات هم وویني. کیدای شي چې ډیری ننګونې هم له ځانه سره ولري لکه د عزیزانو په اړه اندېښنې، د بیلونو تادیات، او د ژبې زده کړه.
 
ذهني فشار ممکن د ځینو ستونځو لامل شي لکه: خوب کولو کې ستونځې، سر دردې، د خېټې درد، خپګان، ستړیا، د تمرکز ستونځه، په یادېدلو کې ستونځه، وېره، او د ستړیا احساس کول. د فشار اداره کول روغتیا ته ګټه رسوي. ډیر داسی شیان شتون لري چې که یې تر سره کړئ نو ذهني فشار مو ورسره اداره کیږي:
 
له خبرونو وقفه واخلئ: په هیواد کې مو ناخوالې ممکن د ذهني فشار لامل شي نو له همدې امله غوره ګڼل کیږي چې په اړه یې له خبرونو وقفه واخلئ. هره ورځ د ټاکلي کم وخت لپاره خبرونه وګورئ یا یې ولولئ او ډاډ تر لاسه کړئ چې لږ تر لږه د خوب څخه دوه ساعته د مخه خبرونه مه ګورئ. هڅه وکړئ چې د تاوتریخوالي څخه ډک عکسونه یا ويډیوګانې ونه ګورئ.
 د ذهني فشار څخه د وجود خلاصول: تاسې کولای شئ چې د تمرین، اوږد یا ژور تنفس کولو له لارې ځان د ذهني فشار څخه خوندي کړئ. کله چې تمرین کوئ نو پخپله تمرین مو وجود ته خبر ورکوي چې تاسې د ګواښ څخه خوندي یاست. داسې تمرینونه ستاسې د بدن آرامښت ته په ستنېدو کې مرسته کوي.
 
پوره خوب وکړئ: خوب کول یو له هغو مهمو شیانو دی چې ستاسی د وجود په بیا رغونه او ارامښت کې ونډه لري. کوښښ وکړئ چې هره ورځ په عین وخت ویده شئ او عین وخت له خوبه پاڅیږئ. دا به ستاسې د وجود سره مرسته وکړي تر څو د خوب کولو عادت جوړ کړي. کفئین، مرچ لرونکي خواړه ونه خورئ او برقي آلو څخه د ویده کیدو دوه ساعته دمخه ډډه وکړئ تر څو د شپې ښه خوب ولرئ.
 د ذهني فشار څخه د لیری کیدو یا ارامښت لپاره ځان ته وخت ورکړئ: د هغه چا سره وخت تېر کړئ چې درته ګران وي، فلم وګورئ، یو څه پاخه کړئ، سندرې ووایئ، یا هر هغه څه وکړئ چې ترې خوند اخلئ. د ملاتړ تر لاسه کولو وخت وپیژنئ: که چیرې په اونۍ کې ډیرې ورځې تر فشار لاندې یاست او د ذهني فشار له امله سم کار نشئ کولای، او یا ذهني فشار تاسې ته داسی احساس درکوي چې ګوندې ژوند کول بې ارزښت دی نو د مرستې غوښتنه وکړئ. که تاسی له داسې ستونځې څخه کړیږئ نو کولای شئ چې ډاکټر ته ورشئ، مذهبي مشر سره خبرې وکړئ، یا د بیا مېشتېدنې د قضیې کار کوونکي سره اړیکه ونیسئ. دوی کولای شي چې تاسې ته د شته حلونو په اړه معلومات درکړي. تاسی کولای شئ چې د نورو معلوماتو لپاره ۹۸۸ شمارې ته چی د کړکیچ سیمییزه کرښه ورته وایي زنګ ووهئ.
د مرستې تر لاسه کولو په اړه د نورو معلوماتو لپاره زموږ د Settle In مرستې مرکز دا مقاله درسره ولولئ: 
<a href="https://www.settlein.support/ps/articles/16896764662045">https://www.settlein.support/ps/articles/16896764662045</a>

د ذهني فشار په مقابل کې عام غبرګونونه  

نوي راغلي کډوال باید پر دې پوه وي چې په متحده ایالاتو کې عادي کورونه د هغه کورونو په څیر نه دي چې دوی یې په تلویزوني ډرامو، فلمونو یا اعلاناتو کې ګوري. په متحده ایالاتو کې ډیری خلک په معمولي او کوچنیو کورونو کې ژوند کوي چې لاهم یې ځینې د مصارفو پوره کولو سره لاس او ګریوان دي. دا هم مهمه ده چې پوه شئ چې متحده ایالات د کورنو د کمښت سره مخ ده. هغه کسان چې د کور په لټه کې دي کور موندلو کې ستونځي ویني په ځانګړي ډول ارزانه کورونه موندل له دې هم ډیر ګران دي. په متحده ایالاتو کې کورونه د موقعیت او ګاونډ له مخې په پراخه کچه توپیر لري او عمومأ په ټولو ۵۰ ایالتونو او ډیرو ګاونډونو کې ګران دي.
 
کله چې کډوال متحده ایالاتو ته په لومړي ځل داخل شي نو عمومأ هوټلونه او مجهز ځایونه د لنډمهاله کور په توګه ورکول کیږي. دا ډول کورونه په مناسبو ځایو کې موقعیت لري چې فرنیچر، د پخلي لوښي، د کالو مینځلو اسانتیاوې او نورې ورته اسانتیاوي لري. هغه کور چې نوي راغلي کډوال به یې ژر د اوږمهاله وخت لپاره په کرایه کوي احتمالأ د کور تجهیزات ونه لري او ممکن موقعیت یې هم ډیر مطلوب نه وي او هم د لنډمهاله ورکړل شوي کور څخه به کوچنی وي.
 
کله چې په متحده ایالاتو کې د اوږد مهاله هستوګنې لپاره د کور په لټه کې یاست نو مهمه ده چې د واقعیتونو مطابق هیله ولرئ او د ځینو لومړیتوبونو تېر شئ. د کور موقعیت، اندازه، اسانتیاوې او آرامي باید ستاسې د عاید مطابق وي. کله چې یو کس نوی را کډه شي او لومړی کور په کرایه نیسي نو ممکن د تمې سره سم ژوند ونه لري او حتی د هغه مؤقتي کور په څېر هم آرام نه وي چې په کې د میلمه په توګه مېشت و. په هر صورت، کله چې یې عاید او د سپما پیسې زیاتیږي او د کرایي کور لپاره د لټون پروسې سره اشنا کیږي نو امکان لري چې له دې غوره کور ته کډه شي.
 
د مسؤلیت ردولو بیانیه: دا مقاله د کډوالو د هستوګنې حلونو یا Refugee Housing Solutions سره په ملګرتیا جوړه شوې. د کډوالو د هستوګنې حلونو د کلیسا نړیوالو خدماتو یا Church World Service یوه پروژه ده چې د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت، او د روغتیا او بشري خدماتو ادارې لخوا یې مالي ملاتړ کیږي.

د هستوګنې په اړه هغه ټکي چې متحده ایالاتو ته نوي راغلي کډوال باید پرې پوه شي 

دا مقاله په پښتو ژبه کې نشته

د جګړې او تاوتریخوالي په اړه اورېدل یا د انځورونو لیدل یې د اکثرو خلکو لپاره ربړوونکي وي او د هغو خلکو لپاره ممکن ډیر دردوونکي وي چې له امله یې خپل کورونه او ټاټوبي پریږدي او متحده ایالاتو ته راکډه کیږي. په ځانګړي ډول مېندې او پلرونه د خپلو کوچنیانو په اړه ډېره اندېښنه کوي کله چې کوچنیان یې د جګړو په اړه خبریږي یا د تاوتریخوالي انځورونه ګوري.
 
لاندې هغه شپږ لارې چارې دي چې له مخې یې مېندې او پلرونه کولای شي د خپلو کوچنیانو ملاتړ وکړي:
 
۱. پر ځان پام وکړئ – کوچنیان، په ځانګړي توګه کوچني ماشومان خپلو مېندو او پلرونو ته ګوري او له هغوی احساس کول زده کوي. د بېلګې په توګه، کله چې مور یا پلار په ښکاره ډول وېره ولري یا خفه وي نو کوچنیان یې ممکن د لږ خونديتوب او د ډېر ډار احساس وکړي. د دې دا معنی نه ده چې مېندې او پلرونه باید په دروغه یا په جعلي ډول د خوښۍ عکس العمل څرګند کړي. پر ځای یې باید مېندې او پلرونه لاندې نقطې په نظر کې ونیسي:
 
<ul>
<li>باید ځان ته شخصي ځای او باور لرونکي لویان غوره کړي چیرې چې وکولای شي د کوچنیانو څخه لیرې په ازاده توګه خپل احساسات بیان کړي. دوی کولای شي چې د ملګري سره یا د یو مذهبي شخصیت یا معالج سره پرې ناسته ولري.</li>
<li>مېندې او پلرونه کولای شي چې هره ورځ داسې یو څه تر سره کړي چې د دوی د عکس العمل سره د مبارزې یا په اداره کولو کې مرسته وکړي لکه لمونځ، عبادت، تمرین، او د تنفس کولو تخنیکونه. که څوک په دې اړه نوي مهارتونو زده کولو کې مرستې ته اړتیا لري یا اوسني مهارتونه کار نه کوي نو دوی کولای شي چې په اړه یې د خپلې قضیې کار کوونکي سره خبرې وکړي یا هم خپل ډاکټر ته مراجعه وکړي تر څو یې مشاور یا معالج ته راجع کړي.</li>
<li>د الفاظو کارول او په چلند کې نمونه ګرځېدل. کله چې مېندې او پلرونه خپل احساسات تشرېح کوي او بیا د مبارزې په اړه هم وایي نو دا عمل د کوچنیانو سره مرسته کوي تر څو پوه شي چې مېندې او پلرونه یې څه ډول احساس لري او د ستونځو سره د مقابلې مثال هم نمونه کوي. د بیلګې په ډول، یو مور یا پلار کولای شي چی داسې خپل احساسات بیان کړي: "زه واقعأ د هغه څه په اړه چې پیښږي غمجن/غمجنه یم. کله چې زه غمجن/غمجنه یم نو خپل احساسات مې ملګرو سره شریکوم تر څو راسره په رغېدو کې مرسته وکړي. کله چې ته خفه یې نو څه کوئ؟"</li>
</ul>
 
 
 کله مو چې عزیزان د ستونځو سره مخ وي – که له مېندو یا پلرونو داسې څوک شاته پاته وي چې خطر سره مخ وي، نو کېدای شي چې د داسې حالت سره مبارزه کول ورته ګران وي. په داسې حالت کې ممکن مېندې او پلرونه د خپل ځان او خپلو کوچنیانو لپاره اضافي ملاتړ ته اړتیا ولري. دا ملاتړ کېدای شي چې د ملاتړ ګروپ، مذهبي شخصیت، یا هم معالج څخه وي. د مراجعې لپاره ممکن د قضیې کار کوونکي، ډاکټران، او د ښوونځي مشاورین ښه سرچینه وي.
 
 ۲. د مروجو عکس العملونو په اړه پوهېدل – د جګړو او تاوتریخوالي په اړه اورېدل یا د انځورونو کتل یې د مختلفو احساساتو او چلندونو لامل کیږي. خلک یې له امله کېدای شي چې په وېره کی شي، بې خوبه شي، تمرکز یا په یاد کې ساتل ورته ګران شي، د نورو څخه د جلاوالي احساس وکړي، په غوسه وي، اندیښنه یې زیاته شي، یا هم بدې خاطرې یې بیرته ذهن ته راوګرځي. په کوچنیانو کې عمومأ احساسات په چلند کې څرګندېږي. مېندی او پلرونه ممکن خپل کوچنیان وګوري چې ډېر مروریږي، یا پخواني حالت ته ځي لکه د بستر لندول. د مېندو او پلرونه لپاره ګټوره ده چې د <a href="https://www.nctsn.org/sites/default/files/resources/fact-sheet/age-related-reactions-to-a-traumatic-event-pa.pdf">غمچنې پیښې په اړه د خپل کوچني عمر ته په کتو عام عکس العملونو</a> په اړه پوه شي تر څو دوی غوره ځواب ولري او د خپل ماشوم ملاتړ وکړي.
 
۳. د خپل ماشوم سره مو خبرې وکړئ – میندې او پلرونه کولای شي چې د حالاتو په اړه د خپل کوچني د عمر مطابق خبرې وکړي. کوچني ماشومانو ته یواځې داسې ویل ښه دي چې دوی خوندي دي او مور او پلار یې ورسره دي. لوی ماشومان ممکن پوښتنې ولري او یا هم وغواړي چې اوږد بحث کې ښکېل شي. والدین کولای شي چې خبرې اترې د وضعیت له منلو څخه پیل کړي او د خپل کوچني څخه پوښتنه وکړي چې دوي څومره پوهیږي. والدین باید بغیر له قضاوت څخه خپلو کوچنیانو ته غوږ ونیسي او کوچنیانو ته ووایی چې د دوی احساسات د موضوع په اړه سم دي او د اعتبار وړ دي. والدین باید هڅه وکړي چې آرام پاتې شي او د دوی د وړتیا سره سم پوښتنو ته ځواب ووایي. دا سمه ده چې ووایي دوی تر اوسه د دې موضوع پر ځواب نه پوهیږي. دوی کولای شي چې خپل کوچنیان پر دې آرام کړي چې دوی ورسره مینه لري، او تل به ورسره وي، او خبرو ته یې غوږ نیسي. والدین ممکن د وخت په تېرېدو سره او د وضعیت اوږدیدو یا نور هم خرابیدو له امله خپلو کوچنیانو سره نورو پرلپسې خبرو ته هم اړتیا ولري.
 
  ۴. یو معمول غوره کړئ – روټینونه د هر عمر خلکو ته د وړاندویني او خوندیتوب احساس ورکولو کې مرسته کوي مګر دا په ځانګړي توګه د ماشومانو لپاره مهم دي. دا مهمه ده چې په عین وخت بستر ته ولاړ شئ او په عین وخت پاڅیږئ. دا هم ګټوره ده چې نور معمولونه خپل کړئ لکه منظم خواړه، د مینځلو وخت، د خوب وخت، یا د اونۍ په پای کې ځانګړې فعالیتونه ولرئ. دا ورځني او اونیز عادتونه د خلکو سره نظم او کنټرول په اړه په احساس کولو کې مرسته کوي او د فشار په وخت کې په ځان ساتلو کې مرسته کوي.
 
 ۵ . یو ځای ډېر وخت تېر کړئ – والدین باید کوښښ وکړي چې خپلو کوچنیانو ته د ځینو شیانو په تر سره کولو کې اضافي وخت ورکړي او پاملرنه ورته وکړي لکه د کتاب لوستل، لوبه کول، یا ورسره یو ځای پخلی کول. مېندې او پلرونه کولای شي چې خپل کوچنیان نسبتأ ډیر ځان ته رانږدې کړي، نږدې ورسره کښیني، او شاباسې ورکړي یا پر ملا یې لاس راکاږي په ځانګړي ډول که کوچنیان یې ډېر واړه وي. دا عمل کوچنیانو سره مرسته کوي په یاد ولري چې د دوی مور او پلار ورسره تل د ملاتړ لپاره ولاړ دي.
 
۶. د رسنیو کارول محدود کړئ - د جګړې او تاوتریخوالي په اړه اوریدل یا د انځورونو لیدل یې ربړوونکي وي او وېرې او خپګان کې اضافه والی کوي. مېندې او پلرونه باید کوښښ وکړي چې د رسنیو استعمال په کور کې کم کړي په ځانګړي توګه کله چې په کور کې واړه کوچنیان وي. کوچنیان چې ډېر واړه نه وي ممکن په ښوونځئ یا د کمپیوټر او تیلیفون له لارې خبر شي. مېندې او پلرونه باید د خپلو کوچنیانو سره په ازاد ډول او په صداقت سره د اغیز په اړه یې خبرې وکړي او که شوني وي نو ورسره کښیني تر څو د کوچنیانو پوښتنو ته ځوابونه ووایي. مېندې او پلرونه هم کولای شي چې د کور په انټرنیټ فلټرونه انسټال کړي تر څو هغه انځورونه چې ګرافیک ولري بند کړي او هم د کمپیوټر او تیلیفون کارولو وخت محدود کړي او یا هم خپلو کوچنیانو سره په دې اړه خبرې وکړي چې دکومې وېبپاڼې کارول مناسب دي او اجازه یې لري.

د جګړې او  شخړو پر مهال د خپلو کوچنیانو ملاتړ 

کله چې د جګړو او بحران له امله د خپل کور پریښودو ته اړ شئ نو ځینې وختونه د حالاتو سره مقابله کول ګران وي. په ځانګړي ډول د کوچنیانو او والدینو لپاره ستونځې ډیرې وي. کوچني ماشومان ممکن پوه نه وي چې څه پیښه ده او والدین ممکن تشریح کولو کې پاتې راشي. ډیری وختونه د کوچینانو احساسات په چلند کې څرګندیږي لکه خپګان، په خوب کولو کې ستونځې، یا د مور او پلار څخه په جلا والي کې ستونځه. دا ډول چلند کیدای شي چې مور او پلار لپاره یوه ننګونه وي په ځانګړي ډول د والدینو لپاره چې د فشار، ضایع کیدو او په نوي هیواد کې د نوي ژوند د بیا پیلولو غوښتنو سره مقابله کوي.
 
د سِسمي ورکشاپ یوه غیر انتفاعي مؤسسه ده چې کوچنیو ماشومانو سره ښوونځي لپاره چمتو کولو، د دوی د احساساتو پیژندلو، او د ستونځو سره د مقابلې مهارتونو ته یې وده ورکولو کې مرسته کوي. د سِسمي ورکشاپ د سِسمي سټریټ په نوم تلویزوني خپرونه او د کورنیو لپاره نورې سرچینې لري لکه ویډیوګانې او د رنګولو کتابونه. د سِسمي ورکشاپ ټول درسونه، کیسې او مواد د سالمې ودې او انعطاف لپاره د څېړنې وروسته چمتو شوي.
 
د سِسمي ورکشاپ ځینې سرچینې رامنځته کړي چې له جګړو او بحران وروسته مېشته کورنیو سره د بدلونونو او ننګونو سره په مقابله کې مرسته وکړي. پر وېب پاڼه یې ویډیوګانې، سندرې، د رنګولو کتابونه، او د کوچنیو د والدینو لپاره مشورې شاملي دي او موا د یې په<a href="https://sesameworkshop.org/topics/displacement-resettlement/resources-in-pashto/"> پښتو</a> او <a href="https://sesameworkshop.org/topics/displacement-resettlement/resources-in-dari/">دري</a> ژبو کې موجود دي.
 
که تاسې کوچني ماشومان لرئ نو سِسمي ورکشاپ ته مراجعه وکړئ او سرچینې او ویډیوګانې یې درسره وګورئ. کیدای شي داسې سرچینې تاسې سره مرسته وکړي تر څو د کوچنیانو مو په ښه توګه ملاتړ وکړئ او هم به داسې فعالیتونه پکې وګورئ چې تاسې او کوچنیان مو په ګډه ترې خوند واخلئ.

د سِسمي ورکشاپ: د افغانستان د کوچنیانو او کورنیو ملاتړ  

ټولنیزې رسنۍ یوه پیاوړی وسیله ده چې ګټور او زیانمنوونکي اړخونه لري. د خپل ځان او کورنۍ ټولنیزې رسنۍ اداره کول مو د زیان څخه ژغورلو کې مرسته کوي پداسې حال کې چې تاسې به هم اړیکې نیولای شئ او هم به خپل شخصي معلوما ت کنترولوئ.
 
خپل ټولنیزې رسنۍ پرایویټ یا پټ وساتئ: د خپل د ټولنيزو رسنیو په سیټینګ کې پرایویټ انتخاب کړئ تر څو وکولای شئ چې پر دې کنترول ولرئ چې څوک مو پوسټونه او شخصي معلومات ګوري. ډاډ تر لاسه کړئ چې ستاسې کیمره، مایکروفون، او موقعیت بند یا off وي او خپل د محرمیت ترتیبات یا privacy settings مو په منظم ډول تر غور لاندې نیسئ.
 
خپل حسابونه د پاسورډ سره خوندي کړئ: ډاډ تر لاسه کړئ چې د هرې ټولنیزې رسنۍ حساب لپاره ځانګړی او پیاوړی پاسورډ ولرئ. دا به مو له هیک کیدو څخه وژغوري او که چیری هیک شئ نو یواځې یو حساب یا اکونټ به مو اغیزمن شوی وي. تاسې کولای شئ چې د پاسورډ مدیرpassword manager برنامه وکاروئ تر څو درسره په ځانګړي او پیاوړي پاسورډونو موندلو کې مرسته وکړي.
 
د شریکولو د مخه صبر وکړئ: لکه څرنګه چې تاسې خپل شخصي معلومات هغو خلکو ته نه ورکوئ چې یې نه پیژنئ، همدارنګه د هغه شیانو پر شریکولو کې محتاط اوسئ چې تاسې یي پر ټولنیزو رسنیو شریکوئ. هيڅکله حساس معلومات پر ټولنیزو رسنیو کې مه شریکوئ لکه ستاسې د کور آدرس، د سوشیل سیکوریټي شمیره یا مو بانکي معلومات.
 
د ملګرتیا په غوښتنه کې محتاط اوسئ: د هغه چا سره اړیکه مه نیسئ چې یې نه پیژنئ او د ملګرتیا غوښتنه یې هم مه منئ.
 
استعمال یې محدود کړئ: هره ورځ د یو څو ساعتونو پورې مو د ټولنیزو رسنیو استعمال محدود کړئ. د ویده کیدو له مخه لږ تر لږه یو ساعت د مخه د ټولنیزو په ګډون دالکترونیکي وسایلو له کارولو ډډه وکړئ تر څو ښه خوب ولرئ. د هغو سایټونو یا پوسټونو څخه لیرې اوسئ چې ګرافیک یا د تاو تریخوالي انځورونه لري.
 
د ماشومانو مو ساتنه وکړئ: که مو ماشومان ځیرک تیلیفون کاروي او یا هم ټولنیزه رسنۍ کاروي نو تاسې باید داسې څه وکړئ چې کوچنیانو مو خوندي شي:
<ul>
<li>کوچنیانو سره مو د ټولنیزو رسنیو کارولو خطرونو په اړه بحث وکړئ او پوه یې کړئ چې د آنلاین کیدلو پر مهال څه باید په پام کې ونیول شي، او څه وخت باید تاسې ته مراجعه وکړي.</li>
<li>په وسایلو کې ورته د والدینو اېپ نصب کړئ تر څو ډاډ تر لاسه کړئ چې ځینې سایټونه ورته بلاک شوي دي.</li>
<li>د ټولنیزو رسنیو ترتیبات شخصي یا Private ته تنظیم کړئ او د جغرافیایي موقعیت ځانګړتیاوې بند یا off کړئ.</li>
<li>ډاډ تر لاسه کړئ چې پاسورډ یې تاسې سره شریک شوی وي. ورته یې تشریح کړئ چې ځیرک تیلفون او ټولنیزو رسنیو ته لاسرسی تاسې د امتیاز په ډول ورکړی او اکونټ ته یې باید لاسرسی ولرئ.</li>
<li>د ورځې له مخې د یو څو ټاکلو ساعتونو لپاره یې ور ته د تیلیفون کارول محدود کړئ.</li>
<li>په کور کې ورته د تیلیفون او ټولنیزو رسنیو کارول محدود کړئ او یواځې د کور په هغه برخه کې د استعمال اجازه ورکړئ چې یې وینئ تر څو په ښه توګه یې د انلاین فعالیت وڅارئ.</li>
</ul>
 
دا چې د ټولنیزو رسنیو استعمال ستاسې پر رواني روغتیا څه اغیزه کوي د Settle In د مرستې پر مرکز کې یې درسره وګورئ: 
<a href="https://www.settlein.support/ps/articles/17510227613213">https://www.settlein.support/ps/articles/17510227613213</a>

 پر ټولنیزو رسنیو څنګه خوندي پاتې شئ

ټولنيزې رسنۍ درسره مرسته کوي تر څو د ملګرو او کورنۍ سره مو په اړیکه کې اوسئ، پوهاوی رامنځته کوي، خبرونه خپروي، او نوي ملګرتیا رامنځته کوي. ټولنیزې رسنۍ هم کولای شي چې خپګان، یواځېتوب، او په خوب کولو کې ستونځې زیاتې کړي او خلک د ځورونې او ازارولو د خطر سره مخ کړي.
 
که تاسې د کړکیچ او بحران له امله په زوره بې ځایه شوي یاست، ممکن د ټولنیزو رسنیو اغیزې له دې هم زیاتې وي. د خپل ځان او کورنۍ ټولنیزو رسنیو استعمال اداره کول به تاسی سره مرسته وکړي تر څو له رسنیو مثبته ګټه پورته کړئ او هم مو ځانونه له منفي اغیزو وساتئ.
 
د ټولنیزو رسنیو ګټې 
ټولنیزي رسنۍ دې ته وایي چې خلک یو بل سره نښلوي لکه فېسبوک/میټا، انستګرام، وټس اېپ، اېکس (پخوانی نوم ېې ټوېټر دی) او ټیکټاک. کله چې تاسی د خپل کور په پریښودو مجبور شئ او د خپلو عزیزانو لېری ژوند کوئ نو ټولنیزې رسنۍ درسره مرسته کوي ترڅو د کورنۍ او ملګرو سره مو اړیکې ټینګې کړئ. په همدی ډول درسره مرسته کوي تر څو د کلتوراو ټولنې سره په اړیکه کې یاست، خپلې لمانځنې ولرئ او کلتور مو ژوندی وساتئ. ټولنیزې رسنۍ درسره هم په نوي ټولنه کې د یواځیتوب او جلا وطنۍ احساساتو کمولو کې مرسته کوي.
 
ټولنیزې رسنۍ هم کولای شي چې وخت په وخت خبرونه او معلومات خپاره کړي. داسې خبرونه کیدای شي چې ستاسې د هیواد په اړه وي یا د هغه ځای په هکله وي چې تاسې پریښی او یا هم په متحده ایالاتو کې ستاسې د ټولنې په اړه وي. ټولنیزې رسنۍ مو د معلوماتو په هکله بیدار او په کنترول کې ساتي اوهم مرسته کوي تر څو پریکړی وکړئ.
 
تاسې به هم وکولای شئ چې د هغو متنونو په اړه کنترول ولرئ چې پر ټولنیزو رسنیو یې ګورئ. تاسې کولای شئ چې د ټولنیزې رسنۍ داسې پلېټ فارم ولرئ چې له مخې یې وکولای شئ ځان ته د پاملرنې، رواني روغتیا، او هوساینې پورې اړوند مواد وګورئ. تاسې هم کولای شئ چې نور ملاتړ کوونکي مواد لکه مثبت خبرونه، یا هم داسې معلومات او عکسونه وګورئ چې راحت بښي.
 
 
د ټولنیزو رسنیو منفي اغیزې
سره له دی چې ټولنیزې رسنۍ خورا مثبتې اغیزې لري، ډیرې منفي اغیزې هم لري. ځینې یې په لاندې ډول دي:
 
<ul>
<li>
ژور خپګان او دردناک ذهني فشار – دا عادي ده چې غواړئ د خپل هیواد په هکله خبر شئ. خو خبرونه ممکن چې تاوتریخوالی، او ځوروونکي انځورونه  ولري او که مو بحران او شخړی تجربه کړی وي، نو کیدای شي چې د دردناک ذهني فشار بیا پیلیدو لامل شي. حتی که مو تاوتریخوالی تجربه کړی هم نه وي، د داسې ډیرو انځورونو لیدل ممکن ستاسې په رواني روغتیا او احساساتي هوساینې منفي اغیزه وکړي.</li>
<li>
درغلۍ – په دی کې ممکن هغه کسان هم شامل وي چې ستاسې هویت غلا کوي تر څو ستاسې مالي معلوماتو ته لاسرسی ومومي د بیلګې په ډول د دندې غولوونکي وړاندیزونه کول، تهدیدونو په وسیله له یو شخص څخه رضایت تر لاسه کول، شرط لګول او د پچې راوتلو درته ویل. داسې خلک ځینې وختونه هغه کسان په نښه کوي چې په متحده ایالاتو کې نوي وي او په انګلیسي ژبه نه پوهیږي.</li>
<li>
جنسي ناوړه ګټه او استحصال – ټولنیزې رسنۍ کیدای شي چې هم د ځینو خلکو لپاره یوه لاره وي تر څو هغو کسانو ته چې کوچنیان وي یا زیان منونکي وي لاسرسی ومومي او د جنسي ناوړې ګټې اخیستنې ته یې وهڅوي. په داسی حالت کې ځوانان په ځانګړي ډول د خطر سره مخ وي. د بیلګې په ډول بربنډ عکسونه ورته لیږل. همدارنګه قربانیانو ته ګواښ کوي چې که خبره یې ونه مني نو عکسونه، برېښنا لیکونه، چېټونه، یا یې ټېکسټ مېسېجونه به شریک کړي. او هم یې غولوي تر څو انساني قاچاق یا جنسي تیري ته غاړه کیږدي.</li>
<li>
سایبر او آنلاین ځورول – آنلاین ځورول، ډارول، او د کرکو ډکې ویناوي په ټولنیزو رسنیو کې عامې دي چې کېدای شي ستاسی په خونديتوب او پر ځان باور اغیزمن کړي. په ځینو مواردو کې سایبر او آنلاین ځورونې د یو چا د ځان وژنې هڅه یا مړینه کې مرسته کړی.</li>
<li>
غلط معلومات – خلک کولای شي چې غلطو معلوماتو او افواهاتو خپرولو لپاره ټولنیزې رسنۍ وکاروي چې کیدای په ادارو یا حکومت باندې د نورو باور زیانمن کړي یا یې داسی پریکړې ته اړ کړي چې د دوی په ګټه نه وي.</li>
</ul>
 
د ټولنیزو رسنیو کارولو اداره کول درسره مرسته کوي تر څو خپل ځان او کورنۍ مو له زیان څخه وژغورئ او هم په عین وخت کې به وکړای شئ چې اړیکې ټینګې کړئ او هم مو شخصي معلومات کنټرول کړئ. په ټولنیزو رسنیو کې ستاسی د رواني روغتیا ساتنې لارو په اړه د نورو معلوماتو لپاره د Settle In مرستې مرکز دا مقاله درسره ولولئ:
<a href="https://www.settlein.support/ps/articles/17510397939869">https://www.settlein.support/ps/articles/17510397939869</a>

ټولنیزې رسنۍ  مو په رواني روغتیا څنګه اغیزه کوي 

هغه خلک چې د خپل هیواد پر پرېښودو مجبور شوي او په متحده ایالاتو کې یې ژوند پیل کړی ډیری وختونه سختو ستونځو سره مخ شوي چې حتی د خپلې کورنۍ او ملګرو هم جدا شوي. داسې خلک ممکن یو څه وخت ته اړتیا ولري تر څو بیرته روغ شي او په نوې ټولنه کې ځان ځای پر ځای کړي. خو ډیر یې باید سمدستي کار پیدا کړي تر څو د خپلو مصارفو بیلونه ورکړي. که تاسې په متحده ایالاتو کې نوي یاست، نو د دندې لټولو پر مهال ممکن تاسې د یو سلسله ستونځو سره مخ شئ چې هغه په لاندې ډول دي:
 
<ul>
<li>په نوي او نا اشنا ژبه کې د دندې په اړه څیړڼه کول.</li>
<li>دنده موندل ممکن ډیرې اونۍ او حتی میاشتې ونیسي. تاسې ممکن ډیرو دندو ته غوښتنلیک ولیږئ او کیدای شي چې رد شئ.</li>
<li>ستاسې پخوانۍ تجربې ممکن د هغه دندو سره چې دم مهال په متحده ایالاتو کې شتون لري مقایسه نه شي.</li>
<li>ستاسې روزنې او تصدیقونه ممکن ونه منل شي.</li>
<li>تاسې ممکن د دندې د ډول په اړه په تشویش کې شئ، یا به اندیښمن شئ چې څنګه به کار پیدا کړئ او د دندې موندلو په صورت کې به څوک ستاسې د کوچنیانو ساتنه کوي.</li>
</ul>
 
دا دخلکو لپاره معمول ده چې د دندې لټولو پر مهال په پراخه توګه احساسات تجربه کوي لکه خپګان، ویره، اندیښنه، او  مایوسي. د کار په لټه کې د ذهني اړخه روغ پاتې کېدلو لپاره به ګټوره وي چې:
 
<ul>
<li>
د کار موندلو لپاره ملاتړ تر لاسه کړئ: کله چې یو څوک درسره د کار په موندلو کې مرسته وکړي نو تاسې به د ډیر ملاتړ او لږ یواځیتوب احساس وکړئ. د بیا مېشتېدنې ډیرې ادارې داسې پروګرامونه لري چې د نوي راغلو ميلمنو سره په متحده ایالاتو کې د ندې په موندلو کې مرسته کوي او یا ورسره د هغو مهارتونو په وده ورکولو کې مرسته کوي چې د نده پرې موندلای شي. که تاسې داسې ملاتړ ته اړتیا لرئ چې سرچینو سره مو وصل کړي نو د بیامېشتېدنې مجازي برنامه (VRL) سره د ۳۰۱۰-۵۵۱- (۲۱۲) ۱+ له لارې او یا د VRL@rescue.org  ایمیل له لارې اړیکه ونیسئ.</li>
<li>
حقیقي اهداف وټاکئ: ډیری وختونه په متحده ایالاتو کې به ستاسې لومړی دنده د ابتدایي دندې په څېر وي، خصوصأ که تاسې په انګلیسي ژبه روانې خبرې نه شئ کولای. کیدای شي چې دا حالت د هغو کسانو لپاره چې شهادتنامې، کاري تجربه، یا هم ځانګړې وړتیاوې ولري ډېر ځورونکی وي. ممکن یاد لرل یې درسره مرسته وکړي چې دنده لرل او په کې ښه ځلیدل به تاسې ته په ښو فرصتونو موندلو کې مرسته وکړي.</li>
<li>
یو معمول ولرئ: د کار موندلو لپاره یو منظم مهالوېش جوړ کړئ. په کار موندلو باید لږ تر لږه له دوشنبې څخه تر جمعې پورې هره ورځ څو ساعتونه مصرف کړئ. په داسې وختونو کې تاسې کولای شئ چې پر خپله ریزومی کار وکړئ، د دندې په اړه له مشاور سره ملاقات وکړئ، پر انګلیسي ژبه پرکټیس وکړئ او یا هم آنلاین اپلیکېشن ډک کړئ.</li>
<li>
حوصله وکړئ: په متحده ایالاتو کې میاشتې نیسي چې کار پیدا کړئ او د موندلو د مخه یې ممکن ډېرو دندو ته غوښتنلیکونه واستوئ.</li>
<li>خپلو   افکارو ته مو پام وکړئ: منفي فکر کول لکه ځان ته ویل چې هیڅکله به دنده تر لاسه نه کړئ یا تاسې ناکام شخص یاست یواځې ستاسې د کار موندلو څیړنی ستونځو سره مخ کوي. ځان ته ډاډ ورکړئ چې تاسې د ژوند په نورو برخو کې موفق یاست او یا هغه شیان ذهن ته راولئ چې تاسې په تېر کې په بریالیتوب تر سره کړي وي.</li>
<li>
پر ځان پام کوئ: کار موندنه ذهني فشار واردوي او د کار موندنې پر مهال تاسې باید ځان ته پام وکړئ تر څو په ذهني او جسمي ډول پیاوړي اوسئ. ډاډ تر لاسه کړئ تر څو هغه کارونه وکړئ چې تاسې ترې خوند اخلئ لکه سندرې ویل، پخلی کول، ګډېډل، رسامي، او لوست کول.</li>
</ul>
 
په نوي هیواد کې دنده موندل ممکن ستونځمنه وي او هم وخت ونیسي. داسې حالت منل او د کار موندلو پر مهال د ذهني فشار اداره کولو لپاره ګامونه اخیستل کولای شي چې تاسې سره مو په بریالیتوب کې مرسته وکړي او هم د احساساتو له پلوه روغ اوسئ.

په متحده ایالاتو کې د دندې لټولو پر مهال ذهني فشار اداره کول 

د کرایې ورکولو سربیره د کور په ارتباط داسې لګښتونه شتون لري چې تاسې یې د ورکولو مسؤلیت لرئ. دا مهمه ده چې د کور کرایه کولو موافقتنامې د لاسلیک کولو د مخه په دې اضافي لګښتونو پوه شئ.
 
اسانتیاوې
یوټلیټیز یا اسانتیاوې د اړینو خدماتو لپاره د عمومي اصطلاح په توګه کارول کېږي لکه غاز، برېښنا، اوبه، یا د فاضله موادو خدماتو لګښت چې ستاسې د کرایي اپارتمان لپاره یو له اړینو برخو ګڼل کیږي. داسې خدمتونه د بهر شرکتونو په واسطه وړاندې کېږي یا ستاسې د ښار یا ښارګوټی له لارې یې هم خدمتونه غوښتلای شئ. غاز او برېښنا ممکن ستاسې د کور د تودوخې لپاره وکارول شي او یواځې برېښنا ممکن د کور د یخولو لپاره وکارول شي. او هر کور باید د برېښنایي وسایلو، او رڼا ورکوونکو وسایلو ته برېښنا ولري. تر ټولو عامې اسانتیاوې چې کرایه کوونکی یې په اپارتمان کې مسؤلیت لري هغه د غاز او برېښنا د بلونو پرې کول دي. که تاسې کور په کرایه اخلئ شوني ده چې تاسې د اوبو او یا د بد رفت مصارفو بل هم پرې کړئ.
 
ځینې یوټیلیټیز یا اسانتیاوې ممکن ستاسې په کرایه کې شاملې وي او د نورو مصارفو پیسې باید ورکړئ. که تاسې باید د اسانتیاوې پیسې ورکړئ نو باید په موافقتنامه کې شامل وي. کله چې تاسې د کرایي کور ته کډه شئ نو ستاسې د کور خاوند یا اداره به تاسې ته د شرکت شمېره درکړي تر څو ورسره اړیکه ونیسئ او حساب ورسره خلاص کړئ. تاسې به د هغه شرکت څخه چې تاسې ته اسانتیاوې برابروي بل تر لاسه کړئ (عمومأ هره میاشت وي). که تاسې د اسانتیاوې بل پر وخت ورنه کړئ نو شاید تاسې اضافي پیسې د جریمې په خاطر هم ورکړئ.
 
مخکې له دې چې د کور کرایه کولو موافقتنامه امضاء کړئ کولای شئ چې د اسانتیاوې په اړه د میاشتینې مصارفو تخمین د کور له مالک یا د ملکیت له اداره کوونکي څخه وپوښتئ. که د کور مصارف مو کم وي یا لوړ وي، تل کوښښ کوئ چې د د بریښنا او اوبو مصرف مو کم کړئ. همدارنګه، د هغه ځای پر اساس چې تاسې کور کرایه کوئ، محدود عاید لرونکو لپاره ممکن ارزانه، یا د بودیجې مطابق پروګرامونه شتون ولري.
 
انټرنیټ
تاسې ممکن د کور کرایه کولو پر مهال د انټرنیټ ترلاسه کولو انتخاب هم ولرئ، او تاسې باید هغه پلان واخلئ چې تاسې ورته وس ولرئ او ستاسې د عاید سره برابر وي.
 
نور مصارف
کله چې کور کرایه کوئ، نو د کرایه کولو پر مهال ممکن تاسې د نورو مصارفو مسؤلیت هم ولرئ لکه د ښځلو وړونکو مصارف، د حویلۍ ساتنه کومه چې د کور کرایه کولو پر مهال به یې مصارف ستاسې په غاړه وي او اپارتمان کرایه کولو کې داسې مصارف نه وي. همدارنګه د متحده ایالاتو په ځینو برخو کې کورونه د تیلو او غازو په وسیله ګرمیږي او کرایه کوونکي به د کمېدو په صورت کې یې د ډبو ډکولو مسؤلیت لري.
 
په یاد ولرئ، دا مهمه ده چې مصارف مو محاسبه کړئ او کله چې کور یا اپارتمان کرایه کوئ نو اضافي مصارفو لپاره بودیجه ولرئ او هم ځان پوه کړئ چې ستاسې هره میاشت به د کور مصارف څومره وي.
 
یادونه: دا مقاله د مهاجرینو د هستوګنې حلونو یا Refugee Housing Solutions سره په ملګرتیا جوړه شوی. د مهاجرینو د هستوګنې حلونو د کلیسا د نړېوال خدماتو یوه پروژه ده چې د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت لخوا یې مالي ملاتړ کیږي.

د کورو کرایه کولو پر مهال د  میاشتیني اضافي لګښتونو په اړه پوهیدل 

د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر ۱ نیټې له پیل څخه را پدېخوا ډېری هغه افغانان چې متحده ایالاتو ته د بشردوستانه پارولي په توګه داخلیږي، د مهاجرینو د بیا مېشتېدنې ادارې (ORR)، د فدرال اصلي مالي امکاناتو ګټو یا خدماتو ته به وړ نه وي.
 
دا په دې معنی ده چې هغه افغانان چې د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر له ۳۰ وروسته متحده ایالاتو ته داخلیږي د ډېرو فدرالي او کډوالو ته ورکړل کېدونکي ګټو ته لکه میډیکېډ، د تغذیې اضافي مرستې پروګرام (SNAP/Food Stamps) یا د غریبو لپاره لنډمهاله مرستو (TANF) ته وړ نه دي. افغان بشردوستانه پارولیان چې د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر له لومړۍ نیټې وروسته راځي، د کډوالو د بیا مېشتېدنې ادارې (ORR) لخوا تمویل شوي پروګرامونو او د همدغې ادارې له لارې چمتو شوي خدمتونو لکه Preferred Communities او د Matching Grant یا مالي مرستو پروګرامونو ته وړ نه دي.
 
ځینی استثناوی شته: لاندې نږدې خپلوان د ORR پروګرامونو او خدماتو ته وړ دي چې په هغې کې عامه مرستې، مالي مرستې، او د بیا مېشتېدنې په ادارو کې د قضیو مدیریت ملاتړ شامل دی.
 
<table style="border-collapse: collapse; width: 100%;" border="1">
<tbody>
<tr>
<td class="wysiwyg-text-align-center" style="width: 50%;"><span class="TextRun SCXW189705767 BCX0" lang="PS-AF" style="margin: 0px; padding: 0px; user-select: text; -webkit-user-drag: none; -webkit-tap-highlight-color: transparent; font-variant-ligatures: none !important; color: #000000; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: right; text-indent: 0px; text-transform: none; widows: 2; word-spacing: 0px; -webkit-text-stroke-width: 0px; white-space: pre-wrap; background-color: #ffffff; text-decoration-thickness: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-color: initial; font-size: 12pt; line-height: 19px; font-family: Calibri, Calibri_EmbeddedFont, Calibri_MSFontService, sans-serif;" xml:lang="PS-AF" data-contrast="auto">افغان <span class="SpellingError SCXW189705767 BCX0" style="margin: 0px; padding: 0px; user-select: text; -webkit-user-drag: none; -webkit-tap-highlight-color: transparent; background-repeat: repeat-x; background-position: left bottom; border-bottom: 1px solid transparent;" data-ccp-parastyle="Normal (Web)">بشردوستانه <span class="SpellingError SCXW189705767 BCX0" style="margin: 0px; padding: 0px; user-select: text; -webkit-user-drag: none; -webkit-tap-highlight-color: transparent; background-repeat: repeat-x; background-position: left bottom; border-bottom: 1px solid transparent;" data-ccp-parastyle="Normal (Web)">پرولي<span class="EOP SCXW189705767 BCX0" style="margin: 0px; padding: 0px; user-select: text; -webkit-user-drag: none; -webkit-tap-highlight-color: transparent; color: #000000; font-style: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-caps: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: right; text-indent: 0px; text-transform: none; widows: 2; word-spacing: 0px; -webkit-text-stroke-width: 0px; white-space: pre-wrap; background-color: #ffffff; text-decoration-thickness: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-color: initial; font-size: 12pt; line-height: 19px; font-family: Calibri, Calibri_EmbeddedFont, Calibri_MSFontService, sans-serif;" data-ccp-props='{"134233117":false,"134233118":false,"201341983":0,"335559685":0,"335559738":0,"335559739":0,"335559740":240}'> </td>
<td style="width: 50%;">
<ul>
<li>افغان تبع یا تابعیت لرونکی وي</li>
<li>متحده ایالاتو ته د ۲۰۲۱ کال د جولای ۳۱ او د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر ۳۰ تر منځ د پارول سره داخل شوی وي</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td class="wysiwyg-text-align-center" style="width: 50%;">خپلوان (مېړه/ښځه او کوچنیان) </td>
<td style="width: 50%;">
<ul>
<li>د ORR-وړ افغان پارولي د ۲۱ کالو څخه کم عمر لرونکي ناواده شوي ماشومان یا میړه/ښځه</li>
<li>متحده ایالاتو ته د پارول سره داخل شوی وي</li>
<li>متحده ایالاتو ته د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر ۳۰ څخه وروسته داخلیدای شي او هم کولای شي چې د ORR خدماتو ته لاسرسی ولري.</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td class="wysiwyg-text-align-center" style="width: 50%;">خپلوان (د بې سرپرسته ماشوم مور او پلار یا قانوني سرپرست) </td>
<td style="width: 50%;">
<ul>
<li>د ۱۸ کالو څخه کم عمر لرونکي بې سرپرسته افغان ماشوم مور او پلار یا قانوني سرپرست</li>
<li>متحده ایالاتو ته د پارول سره داخل شوی وي</li>
<li>متحده ایالاتو ته د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر ۳۰ څخه وروسته داخلیدای شي او هم کولای شي چې د ORR خدماتو ته لاسرسی ولري</li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
 
هغه افغانان چې د کورنۍ اړیکې پرته د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر له ۳۰ څخه وروسته متحده ایالاتو ته داخلېږي، نشي کولای په دولتي مرستو تکیه وکړي او باید یو قوي مالي ملاتړ کوونکی یا کافي شخصي فنډ/پیسې ولري تر څو چې دنده ومومي.
 
هغه افغانان چې د بیا مشېتېدنې پروګرام ته وړ وی یا کډوالۍ حیثیت ولري یا هم په بل ډول کټګورۍ کې شامل وي لکه کډوال/Reguee وي، ځانګړي مهاجرت ویزه لرونکی (SIV) وي یا اسایلي وي، د ORR کډوالۍ ګټو او خدماتو لپاره وړ دي. دوی اړ نه دي چې په کوم ځانګړي وخت کې متحده ایالاتو ته داخل شي او د دوی د وړتیا موده د دوی د کډوالۍ پر وضعیت یا کټګورۍ اغیزه نه لري.
 
د ایالت په کچه ګټی او نوری سرچینې
 
ټول بشردوستانه پارولیان د مارکیټ پلېس صحي پلانونو یا Marketplace Healthcare Plans ته وړ دي. بشردوستانه پارولیان سبسیډي ته لاسرسی لري، مګر د بیمې لګښت او د سبسیډي اندازه ممکن د ایالت او کورنۍ پر بنسټ توپیر ولري. په ځینو ایالاتو کې بشردوستانه پارولیان د میډیکېد لپاره وړ دي او په ځینو نورو ایالاتو کې بېړنی میډیکېډ ممکن د ځانګړو شرایطو لپاره پوښښ وړاندې کړي.
 
د خپلې سیمې د عامه ګټو دفتر سره وګورئ تر څو معلومه کړئ چې ستاسې ایالت څه چمتو کوي. لاندې ځینې معلومات درسره وګورئ تر څو پوه شئ چې کوم ایالتونه د مرستې چمتو کولو لپاره کار کوي:
 
ځینې ایالتونه هغه کسانو ته چې د فدرال لخوا ورکړل شوي روغتیایي بیمې ته وړ نه دي د ایالت لخوا تمویل شوی روغتیایي بیمه ورکوي.
ځینې نور ایالتونه لکه واشنګټن او کالیفورنیا د عامه روغتیا پاملرنې اختیارونه لري چې هر څوک ورته لاسرسی لرلای شي حتی که د کډوال حیثیت هم ونه لري.
کلیفورنیا او مینیسوټا هغو کسانو ته چې د فدرال لخوا روغتیایي بیمې ته وړ نه وي ایالتي صحي بیمه چمتو کوي.
د مېرمنو او کوچنیانو لپاره د WIC برنامه: WIC د کډوالۍ وضعیت په پام کې نیولو پرته مېرمنو، کوچنیانو او تر پینځه کلنۍ پورې ماشومانو ته تغذیه یي مرستې وړاندې کوي. تاسې کولای په خپله سیمه کې <a href="https://www.fns.usda.gov/fns-contacts?f%5B1%5D=program%3A32">دلته</a> کې د WIC پروګرام وپلټئ.
 
د آی ار سی د بیا مېشتېدنې مجازي لاین (VRL) به د افغان بشردوستانه بارولیانو لپاره سرچینې او د مراجعینو خدماتو ته دوام ورکوي. که تاسې مرستې ته اړتیا لرئ او د بیا مېشتېدنې ادارې څخه د خدماتو لپاره وړ نه یاست، (VRL) ته په ۳۰۱۰-۵۵۱ (۲۱۲) زنګ ووهئ یا ورته د مرستې لپاره vrl@rescue.org ته ایمېل واستوئ.
په متحده ایالاتو کې ډېری سیمې د خوړو بانکونه یا وړیا خوراک تهیه کولو لپاره مرکزونه لري چې د افرادو او کورنیو سره په اضافي خوراک کې مرسته کوي. د خوړو بانکونه د وړتیا لپاره خپل مقررات لري مثلأ تاسې په اونۍ کې څو ځله خواړه ترلاسه کولای شئ. تاسې کولای شئ <a href="https://foodfinder.us/">دلته</a> د خپلې سیمې د زېپ کوډ په داخلولو سره خواړه ومومئ. تاسې هم کولای شئ په کلیدي کلمو کارولو سره د انټرنیټ په لیکه یې هم وپلټئ: لکه
food distribution, food pantry, food bank تر څو تاسې ته نږدې د خوړو وړیا سرچینو ته لاسرسی ومومئ.
 
برسېره پر دې، د ۲۱۱ تیلیفون شمېره د مرستې لپاره وړیا او محرمه لیکه ده چې د ټول کال په دوران کې ۲۴ ساعته هره ورځ په ۱۸۰ ژبو په ۵۰ ایالاتونو کې ستاسې په چوپړ کې ده. که غواړئ چې د ۲۱۱ شمېرې په اړه نور معلومات تر لاسه کړئ نو کولای شئ چې په لاندې وېب پاڼه کې مو زېپ کوډ یا ښار او ایالت مو ولټوئ او یا هم ۲۱۱ شمېرې ته زنګ ووهئ. که غواړئ چې په بله ژبه چې انګلیسي نه وي خدمت تر لاسه کړئ نو داسې ووایاست: (No English. I Speak Pashto) او بیا انتظار واوسئ. که غواړئ چې د خدماتو په اړه په انلاین بڼه نور زده کړئ نو دغه لینک درسره وګورئ:
<a href="https://www.211.org"> https://www.211.org</a>
 
یادونه: د متحده ایالاتو حکومت په قانوني توګه افغانستان لپاره د پخوا په څېر مرستې نه دي رسولي. که چېرې د متحده ایالاتو کانګریس په راتلونکي کې په نوي قانون یا پر بل قانون پلي کولو موافقه وکړي نو کېدای شي چې دا معلومات تغیر ومومي او نور تازه معلومات صادر شی.

د هغو افغانانو لپاره چې د بشر دوستانه پارولي په توګه متحده ایالتو ته داخلېږي ګټو او خدماتو ته د وړتیا په اړه یې بدلونونه 

هر څوک په خپل ژوند کې سختې شیبې تجربه کوي چې پر مهال یې ملاتړ ته اړتیا لري. د ملاتړ هر هغه ډول چی غوره کار کوي د انفرادي لومړیتوبونو او مشخصو مسلو پورې اړه لري.  ملاتړ لپاره غږ کول ممکن د ملګري سره په تیلیفون د خبرو په توګه وي، خپلوانو ته غېږه ورکول وي، یا هم مسلکي مرسته تر لاسه کول وي. پر دې پوهېدل چې څه وخت ملاتړ ته اړتیا لرئ د سم ډول ملاتړ موندلو په لور لومړئ ګام ګڼل کیږي.
 
هغه نښې نښانې چی په لیدو یی باید ملاتړ تر لاسه کړئ
 
په سختو حالاتو کې عموما ستونځمنه وي چې پوه شئ چې په کوم وخت کې باید د ملاتړ غوښتنه وکړئ په ځانګړي ډول کله مو چې ټول تمرکز په لومړنیو اړتیاوو او خوندیتوب راټول وي. په سختو حالاتو کې شاید په خپل عکس العمل، احساس، او فکر کولو کې ځینې بدلونونه وګورئ. ممکن پوه شئ چې تاسې خو داسې نه یاست، یا مو زړه ته د نږدۍ کس په عکس العمل کې تغیر راغلی.
 
هغه نښې نښانې چې تاسې یا مو د کورنۍ غړي یې لري چې له مخې یې باید ملاتړ تر لاسه شي یو له بله توپیر لري خو عام تغیرات یې په لاندې ډول دي:
<ul>
<li>په خوب کولو کې ستونځې</li>
<li>د ستړیا احساس کول</li>
<li>د خپګان احساس کول او ژړغونې کېدل</li>
<li>په اسانۍ خپه کېدل</li>
<li>د ورځنیو کارونو سره بې علاقې کېدل</li>
<li>له خلکو ځان لیرې کول</li>
<li>ډیر الکول یا مخدره توکې کارول</li>
<li>د ځان وژنې په اړه فکر کول</li>
</ul>
خلک یو له بله توپیر لري، او د هر چا په ژوند کې د تغیر له امله ستونځې ممکن یو له بله توپیر ولري. دا چې څه وخت مرستې ته اړتیا لرئ ستاسې په عکس العمل کې څرګندیږي لکه ستاسې چلند، احساسات، یا فکر کول چې وخت په وخت بدلیږي. د لویانو او کوچنیانو نښې نښانې ممکن یو له بله توپیر ولري.
 
 د مرستو ډولونه
 ستاسې په ژوند کې خلک – یو له لومړیو ځایو څخه چې ترې مرسته تر لاسه کولای شئ ستاسې خپل خلک دي. داسې کسان کېدای شي چې ستاسې هغه ملګري وي چې پرې باور کوئ، یا ستاسې د کور غړی وي چې کولای شئ ستونځه مو ورسره شریکه کړئ. داسې کسان هغو ته وایي چې تاسې خندوي او د خپل ځان په اړه درته ښه احساس درکوي. په ټولنه کې کېدای شي ستاسې د ملاتړ اشخاص وي، لکه ښوونکي، او مذهبي مشران چې په سختو وختونو کې درته لارښوونه کوي.
 
 مسلکي ملاتړ – په متحده ایالاتو کې کله چې تاسې مسلکي ملاتړ ته اړتیا لرئ نو مرسته شتون لري. داسې ملاتړ ممکن د مشاور سره لیدنه، د ملاتړ په ګروپ کې ګډون، یا د ډاکټر څخه درمل تر لاسه کولو په توګه وي. دا ممکن سخته وي چې پوه شئ چې له کومه ځایه پیل وکړئ ځکه چې د ملاتړ ډېر زیات مرکزونه شتون لري. یو انتخاب دا هم دی چې خپل د لومړنۍ پاملرنې له ډاکټر سره وګورئ یا مو په سیمه کې ددغه لینک <a href="https://findtreatment.gov">https://findtreatment.gov</a> په کارولو سره خدمات ولټوئ.
 
<ul>
<li>درملنه او مشاوره هغه ته وایي چېری چې یو روزل شوی مسلکي شخص تاسې سره ګوري تر څو په مشخص ډول ستاسې په ستونځو یا مشکلاتو درسره وغږیږي او د ستونځو په اړه ملاتړ درکړي. دا ډول ملاتړ عمومأ تاسې ته په یو فتر او یا هم د ټیلي کانفرنس یا د ریموټ فارمیټ له لارې درکول کیږي. ډېر داسې مسلکي اشخاص شتون لري چې دا ډول ملاتړ چمتو کوي چې په هغې کې ارواه پوهان، جواز لرونکي کلینیکي ټولنیز کار کوونکي، جواز لرونکي کورنۍ او د واده جوړ راتللو متخصصین او جواز لرونکي مسلکي مشاورین شامل دي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د ملاتړ ګروپونه د روزل شویو مسلکیانو لخوا پر مخ وړل کیږي او ډېری وختونه په ځانګړو مسئلو تمرکز کوي لکه غم، خپګان، اندېښنه، د نشیي موادو کارول، یا صدمه. د ملاتړ ګروپ همدارنګه د نورو خلکو څخه چې ورته ستونځې یي لیدلي وي د مقابلې لپاره هم لارښوونې او ملاتړ تر لاسه کوي. تاسې کولای شئ چې د ملاتړ ګروپ څخه مرسته تر لاسه کړئ. آنلاین یې ولټوئ لکه Support Group او Grief.</li>
<li>درمل د مسلکي خلکو له خوا د نسخې په ډول ورکول کیږي لکه د رواني ناروغۍ ډاکټران، طبي ډاکټران او نرس پرکټیشنران. درمل ممکن د فشار کمولو، مزاج ښه کولو، خوب بهتره کولو او د نورو علایمو د مدیریت لپاره ناروغ ته توصیه یا ولیکل شي. هغه افراد چې داسې درمل خوري نو عمومأ په میاشت کې یو ځل د هغه چا سره ګوري چې درمل یې ورکړي وي تر څو د پرمختګ نظارت یې وشي. تاسې کولای شئ چې د درملو د مدیریت خدمات په خپل لومړنې پاملرنې کلینیک کې یا یې د رواني ناروغتیا په اړه له ډاکټر څخه وغواړئ.</li>
<li> د تسلیت کرښې یا Warmlines: کله چې تاسې غواړئ چې یو چا سره خبرې وکړئ نو کولای شئ چې د تسلیت کرښې ته په وړیا ډول زنګ ووهئ تر څو ملاتړ تر لاسه کړئ. د تسلیت دا شمارې محرم او وړیا دي. دوی یا همکاران لري یا هم په خپله روزل شوي متخصصین دي. که غواړئ چې په خپل ایالت کی د تسلیت شماره ومومئ نو دغه فهرست درسره وګورئ: <a href="https://warmline.org/warmdir.html">https://warmline.org/warmdir.html</a>. تاسې هم کولای شئ چې د انټرنيټ په لیکه د “warmline” لفظ ولیکئ او ورسره د خپلې سیمې نوم ولیکئ. تاسې کولای شئ چې د ژباړې خدمات ورڅخه وغواړئ خو د تسلیت ټول مرکزونه د ژباړې خدمات نه لري.</li>
<li>بیړنی ملاتړ د هغه چا لپاره شتون لري چې سمدستي مرستې ته اړتیا لري. د بیلګي په توګه که څوک د ځان وژنې فکر کوي، یا د کورنۍ د غړي په اړه پریشانه وي. په ملي کچه د تیلیفون داسې شمارې شتون لري چې تاسې یې د رواني ناروغتیا د عاجلو مرستو غوښتلو لپاره استعمالولای شئ. د ۹۸۸ تلیفون شمېره وړیا ده او په ټولو ایالتونو کې شتون لري. نو ۹۸۸ شمېرې ته زنګ ووهئ او یا هم ورته پیغام واستوئ. د ۹۸۸ تلیفون شمېره د ژباړې خدمات له۲۴۰ زیاتو ژبو کې لري. دا شمیره چې د بحران مخنیوي شمیره هم ورته وایي متخصصین کارګران لري چې عاجله مرسته استوي لکه د بحران ټیم، او پولیس.</li>
</ul>
 
 هر څوک په خپل ژوند کې له داسې وختونو تېریږي چې له بل چا څخه ملاتړ ته اړتیا لري. که تاسې د خپل ځان یا د کورنۍ د غړي هوساینې په اړه فکر وړي یاست نو موږ مو هڅوو چې د ملاتړ په اړه ټولنې ته مو شته سرچينې چې پورته ذکر شوي درسره مطالعه کړئ.

په سختو حالاتو کې د ملاتړ تر لاسه کول 

پوره او ښه خوب کول د روغتیا او هوساینی لپاره اړین دی. کله چې موږ خوب کوو نو زموږ بدن په مهم کار بوخت وي. مغز مو کار کوي تر څو اړیکې رامنځته کړي، معلومات وساتي، او هغه معلومات لېرې کړي چې ورته اړتیا نه لري. د بدن نورې برخې هم د نسجونو او حجرو د ترمیم لپاره کار کوي، د معافیت سیستم پیاوړی کوي او کوچنیانو او تنکیو ځوانانو په غټولو او وده کې مرسته کوي.
 
کله چې موږ پوره خوب ونه لرو یا مو خوب کم وي نو لاندې ستونځې رامنځته کیږي:
 
<ul>
<li>په پام نیولو او زده کړو کې ستونځې ایجادوي او حافظه مو کمزورې کوي</li>
<li>زموږ د معافیت سېستم کمزورې کوي چې د ناروغتیا امکان مو ډېريږي او د ناروغتیا څخه ژر نه جوړیږو</li>
<li>زموږ پر احساساتو اغیزه کوي د نورو سره په ناسته پاسته کې ستونځه ایجادوي او هم به نه شو کولای چې د یو چا سره په احساساتو ولاړې اړیکې ولرو.</li>
</ul>
د اوږدې مودې لپاره د پوره خوب نه درلودل د وینې فشار لوړوي او د شکر ناروغۍ ته وده ورکوي. همدارنګه د سر رګ شکیدل، د زړه حمله، چاغښت، خپګان او د وېری په څېر امراضو ته هم وده ورکوي.
 
کله چې مصروف یاست یا اندېښمن یاست نو پوره او ښه خوب کول ممکن مشکل وي. کله چې انسان د ذهني فشار سره مخ وي نو جسم لپاره آرام کول اړین دي تر څو بیرته روغ شي. لاندې داسې کارونه دي چې تاسې سره مرسته کوي تر څو ډاډ تر لاسه کړئ چې تاسې او کورنۍ مو دشپې لخوا پوره خوب کوئ.
 
<ul>
<li>
د خوب لپاره مهالویش وټاکئ: هره شپه په ورته وخت ویده کېدل کولای شي چې ستاسې مغز او جسم داسې تربیه کړي چې د خوب کولو لپاره چمتو شي. سربېره پر دې، هره شپه په یو وخت ویده کېدل او هره ورځ په یو وخت پاڅېدل او نور عادتونه هم جوړ کړئ لکه آرام کالي اغوستل، غاښونه مینځل، او کتاب لوست هم په ویده کولول کې مرسته کوي. په یاد ولرئ چې د خوب کولو وخت مو د شپې د وخته وټاکئ تر څو د اړتیا وړ خوب وکړای شئ.</li>
<li>
ګروپونه مو مړه کړئ: تیاره مغزو ته لارښوونه کوي چې د میلټونین هورمونونه تولید کړي تر څو ستړي شو. پوره کوښښ وکړئ تر څو مو کوټه تر ټولو ډیره تیاره شي.</li>
<li>
کفئین څخه ډډه وکړئ: د ماسپښین او ماښام پر مهال دکفئين په څېر څښاک مه کوئ لکه کافي او تور چای نوشابه.</li>
<li>
سپورت کوئ: د ورځې لږ تر لږه ۳۰ دقیقې سپورت کول په خوب کولو کې مرسته کوي لکه ژر قدم وهل، نڅا کول، بایسیکل ځغلول او یا نور د سپورت فعالیتونه.</li>
<li>
د مایعاتو مصرف کم کړئ: له ویده کیدو څو ساعته د مخه مایعات کم وڅښئ تر څو د شپې لخوا مو تشناب ته اړتیا کمه وي.</li>
<li>
له درنو خواړو ډډه وکړئ: د خوب کولو وخت ته نږدې درانه خواړه کولای شي چې خوب مو خراب کړي ځکه چې وجود به مو د هاضمې په برخه کې سخت کار کوي او ځیني داسې هورمونونه خپروي چې خواړه په انرژي بدلوي.</li>
<li>
د ځینو خواړو څخه ډډه وکړئ: لکه غوړ، پنېر، ځکه چې غوړ او مساله لرونکي خواړه ممکن د بد هضمۍ او تیزاب خپرولو لامل شي چې خوب کول ګرانوي. ډیره بوره لرونکي خواړه هم د وینې په شکر کې تغیر راولي چې پر خوب منفي اثر غورځوي.</li>
<li>
د الکولي مشروباتو څخه ډډه وکړئ: سره له دې چې الکولي مشروبات خلک ګنګس کوي، ډیری وختونه د الکولو استهلاک کول خلک له خوبه څو ځلې پاڅولو ته مجبوروي. همدارنګه د الکولو څښل د شپې لخوا د خوب اپنیا او د تیزابو عکس العمل ته سرعت ورکوي.</li>
<li>
د سکرین کارولو وخت مو محدود کړئ: څیړنې ښیي چې د ماښام له خوا د دوه ساعتو څخه ډیر د تلویزون، تیلیفون، ویډیو ګیم، کمپیوټرونو او نورو الیکترونیکي آلاتو استعمال پر خوب کولو منفي اغیزه کوي. متخصصین وایي چې د ماښام لخوا باید د سکرین استعمال کم کړئ او لږ تر لږه د خوب کولو یو ساعت د مخه باید سکرین ته ونه کتل شي.</li>
</ul>
 
د پورته څو لارښوونو پلي کول کیدای شي چې تاسې سره په ښه خوب کولو کې مرسته وکړي او ستاسې د کورنۍ عمومي روغتیا او فعالیت ته وده ورکړي.

د شپې لخوا ښه د خوب کولو لارښوونې  

کله چې تاسې یو کور کرایه کوئ، مخکې له دې چې ورته کډه شئ نو د کور مالک یا شرکت مدیریت ته باید امنیتي زیرمه (ډیپوزیت) ورکړئ. امنیتي زیرمه هغه پیسې دي چې د اوسېدلو پرمهال کورته د زیان پېښېدو پوښښ لپاره یا د اجارې ماتولو په صورت کې د جریمې په توګه د مخه پرې کوئ.
 
هغه قوانین چې د امنیتي زېرمې اندازه اداره کوي کومې چې د کور خاوند یا د شرکت اداره یې د کرایه دار څخه تر لاسه کوي د ایالتونو (ځینې وخت ښارونو) تر منځ توپیر لري چې ډېر کله د یوې میاشتې کرایې په اندازه وي. کله چې کور څخه وځئ نو د کور مالک یا مدیریت کوونکي شرکت ممکن د لاندې دلایلو له امله د امنیتي زېرمې ټوله یا یوه برخه یې ځان سره وساتي:
 
<ul>
<li>کله چې په کور کې مېشت واست نو کور ته مو داسې زیان رسولی و چې نورمال نه و</li>
<li>د وتلو پر مهال مو د کرایي کور په بشپړ نه دی پاک کړی یا مو هغه شیان کور کې پرېښي چې باید له منځه یوړل شي</li>
<li>مخکې له دې چې د اجارې موعد پای ته ورسېږي تاسې له کوره کډه کړی یا مو د کور مالک یا اداره کوونکي شرکت ته د وتلو خبر نه دی ورکړی کوم چې د اجارې له شرایطو ګڼل کېږي</li>
<li>تاسې د کرایي کور ټولې کیلي ګانې بېرته نه دي ورسپارلي.</li>
</ul>
 
کله چې تاسې د کرایي کور ته کډه شئ نو ممکن د کور مالک له تاسې څخه د یو سند لاسلیک کولو غوښتنه وکړي. دی سند ته چیک لیست وایي تر څو د کور حالت تصدیق کړي لکه کړکۍ، فرشونه، غالۍ، دېوالونه، کاونټر ټاپونه، د رڼا کولو سامان، او نور وسایل. ډاډ تر لاسه کړئ چې کور ته د کډه کېدو دمخه د کور مالک ته د هر هغه زیان په اړه خبرداری ورکړئ چې په اپارتمان کې لیدل کېږي او د لاسلیک د مخه یې په چیک لیست کې په نښه کړئ، ټول هغه نقصانونه چې یې ګورئ هم په نښه کړئ او د کور خاوند څخه غوښتنه وکړئ تر څو لیست لاسلیک کړي.
 
د اجارې پای ته رسېدو پر مهال که تاسې اپارتمان هغه حالت کې پرېږدئ په کوم حالت کې چې ورکډه شوي یاست نو تاسې حق لرئ چې د کور مالک څخه بشپړه امنیتي زیرمه بېرته واخلئ. کله مو چې د کور سامان راټول کړل نو د کور عکسونه بیا ځلی واخلئ. که شوني وي نو له کور څخه د وتلو د مخه د کور مالک یا د ساختمان منېجر سره موعد وټاکئ تر څو هم د کور کیلي ورکړئ او هم هغوی ته له کوره د کډه کولو پر مهال کور وښایاست او هغه ستونځې ورسره شریکې کړئ چې ستاسې پر امنیتي زیرمه تاثیر غورځوي.
 
د سیمییزو قوانینو پر بنسټ ستاسې د کور مالک یا د ملکیت مدیر معمولأ اړتیا لري چې ستاسې امنیتي زیرمه چې بانک کې یې ساتلې له سود سره یو ځای په څو اونیو کې درته بېرته وسپاري. که د کور خاوند یا د ملکیت اداره تاسې ته یادونه وکړي چې کور ته مو د کرایه کولو پر مهال زیان اړولی یا کور پاک نه و، نو ممکن ستاسې ټوله امنیتي زیرمه یا یې یوه برخه تاسې ته بېرته ونه سپاري. پدې حالت کې تاسې باید د ترمیم یا پاکولو لګښتونو په اړه اظهارنامه ترلاسه کړئ.
 
که چیرې تاسې د کور خاوند ته د موافتنامې مطابق له کوره د وتلو خبر ورکړی وي، کیلیانې مو ورسپارلی وي او له څو اونیو وروسته مو امنیتي زیرمه نه وي تر لاسه کړي – یا د کور مالک لخوا د امنیتي زېرمې څخه د پیسو ګرځولو سره موافق نه یاست نو د کور خاوند ته د (تقاضا لیک) ولېږئ او ورسره ستاسې لخوا د اخیستل شوو انځورونو کاپي، د چیک لیست کاغذ او د اجارې د موافقتانې سند هم ورولېږئ. د غوښتنې لیک د کور مالک یا ادارې ته دا څرګندوي چې تاسې پر قانون پوهیږئ او کیدای شي چې ځینې وختونه همدومره کافي وي تر څو د کور مالک ستاسې د امنیتي زیرمه بېرته در وسپاري. که ستاسې د غوښتنې لیک لېږل نتیجه ورنه کړي نو ممکن مناسبه وي چې د کور مالک محکمې ته یوسئ. ډېری ښارونه یا ښارګوټي د کرایه کوونکو سره د مرستې لپاره وړیا یا د ټیټ لګښت قانوني خدمتونه وړاندې کوي.
 
یادونه: دا مقاله د مهاجرینو د هستوګنې حلونو سره په ملګرتیا جوړه شوی. د مهاجرینو د هستوګنې حلونه د کلیسا نړیوال خدمت یا Church World Service یوه پروژه ده چې د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت لخوا یې مالي ملاتړ کېږي.

د کور کرایه کول: امنیتي زیرمه 

د رواني روغتیا پالنې تعریف د هر شخص د رواج، کورنۍ اصولو او پخوانیو تجربو پر اساس یو له بله توپیر لري. په متحده ایالاتو کې د یو فرد په رواني روغتیا کې د هغه احساساتو د هوساینې ټول اړخونه شامل دي. مثلأ څنګه خپل ذهني فشار اداره کوو، څنګه موږ له نورو سره اړیکه نیسو یا زموږ ذهن او بدن څنګه احساس کوي. د رواني روغتیا په اړه اندېښنې د شپې لخوا له بې خوبه کېدو نیولی تر خپل عزیز له لاسه ورکولو، بې دلیله د ویری احساس، یا په کار کې د فشار زیاتوالي پورې وي. په متحده ایالاتو کې د خلکو تر منځ عامه ده چې د رواني روغتیا په اړه خبرې وکړي او د مرستې غوښتنه وکړي.
 
په کور کی د رواني روغتیا درملنه
د ځینو خلکو لپاره شوني ده چې د ورځې په اوږدو کې یې د رواني ناروغۍ درملنه په کور کې تر سره شي. د بیلګې په ډول، د کوره بهر د قدم لپاره وتل تر څو د کار او ذهني فشار څخه لیرې او یو څه دمه شي. د ملګري یا د کورنۍ غړي سره پر هغو ستونځو غږېدل چې یې ځوروي، د شپې لخوا ښه خوب کول یا هم ژوره ساه اخیستل. دا ټول رواني صحت ته وده ورکوي.
 
د ډاکټر او یا مشاور ملاتړ
د ځینو نورو لپاره غوره ګڼل کېږي چې رواني روغتیا په اړه د متخصص سره وغږېږي. اما ځینو ته دا هم ګټوره ده چې د یو داسې مشاور سره خبرې وکړي چې د ذهني فشار او نورو ستونځو سره د مقابلې په اړه ورته ښه مشوره ورکوي.
په متحده ایالاتو کی د رواني روغتیا هوساینی په اړه د ملاتړ لپاره ډیر انتخابونه شتون لري. یو انتخاب به دا وي چې د خپلې لومړنۍ پاملرنې خدماتو چمتو کوونکي سره مو په دې اړه خبرې وکړئ تر څو د ذهني فشار کمولو یا د مزاج د تغیر لپاره درمل درکړي. بل انتخاب دا هم کیدای شي چې یو مشاور سره خبرې وکړئ تر څو داسې تخنیکونه زده کړئ چې د مشخصو ستونځو سره په مقابله کې درسره مرسته وکړي.
 
د ملاتړ ګروپونه
د رواني روغتیا د ملاتړ په موخه یوه بله بڼه هم شتون لري چې ورته د ملاتړ ګروپونه وایي چې له داسې افرادو جوړ شوی چې ورته شالید او اندېښنې لري. دا ډول ګروپونه د نوي مهارتونو د زده کړې او د هغو خلکو سره د لیدو فرصت برابروي چې شریکې تجربې لري. په ځینې ګروپونو کې حتی په انلاین بڼه هم برخه اخیستلای شئ.
 
 په روغتون کې درملنه
یواځې د رواني ناروغانو کوچنۍ سلنی ته په روغتون کې د بستر لپاره ویل کیږي. په روغتون کې دبستر لپاره یواځې هغه وخت ویل کیږي کله چې د ناروغ علامې پیچلی وي یا یې اندېښنې دومره لوړی وي چې د ناروغ یا د بل کس پر خوندیتوب اغیزه کوي. که تاسې یا بل څوک چې یې پیژنۍ د رواني ناروغۍ له امله په خطر کې وي نو په متحده ایالاتو کې له هره ځایه چې وي ۸-۸-۹ شمارې ته زنګ ووهئ تر څو په انګلیسي یا بله ژبه کې سمدستي ملاتړ تر لاسه کړئ.
 
د یو کس ذهني ناروغتیا نه یواځې پر هغه فرد اغیزه کوي بلکه ډیری وختونه پر کورنۍ او حتی ټولنه هم اغیزه کوي. ستاسې د ذهني روغتیا هوساینه نه یواځې ستاسې د صحت لپاره مفیده ده بلکه د هغه خلکو لپاره چې ستاسې تر څنګ دي لکه کوچنیان مو، کورنۍ مو او د ټولنې پر افرادو هم اغیزه کوي.
 
ممکن ستونځمنه وي چې پوه شئ چې له کومه ځایه پیل وکړئ، په ځانګړي توکه، که د رواني روغتیا پاملرنې نظر تاسې ته یا مو کورنۍ ته نوی وي. یو انتخاب دا هم کیدای شي چې د خپلې لومړنۍ پاملرنې خدماتو چمتو کوونکي سره مو په دې اړه خبرې وکړئ. همدارنګه تاسې کولای شئ چې د لاندې لینک له لارې په خپله سیمه کې د رواني روغتیا په اړه ملاتړ ومومئ:
<a href="https://findtreatment.gov"> https://findtreatment.gov</a>

 په متحده ایالاتو کې رواني روغتیا پالنه څه ته وایي؟ 

که مو کله هم پر کنګل/ یخ قدم وهلی وي یا مو موټر پرې چلولی وي نو درته به معلومه وي چې داسې ځایونه خویه او خطرناک وي. خو د تور یخ یا ‌Black Ice په نامه چې پر سړکونو وي تر ټولو ډېر خطرناک بلل کېږي ځکه چې ډېر خویه وي او لیدل یې تقریبأ ناشوني وي. تور یخ په منځ کې بړبوکۍ نه لري او دهغه سړک په څېر ښکاري چې تاسې پرې موټر چلوئ. له همدې امله مهمه ده پوه شئ چې کله او چیرې ممکن پر سړک یخ شتون لري تر څو موټر چلوونکي د داسې اکثرأ نه لیدونکي خطر څخه ځان وژغوري.
 
تور یخ کله جوړیږي؟
تور یخ اکثرا د شپې یا سهار په پیل کې رامنځته کېږي ځکه چې د تودوخې درجه ټیټه وي.
 
تور یخ چېرې رامنځته کېږي؟
تور یخ د سړک په هغو برخو کې رامنځته کېږي چې ډېر لمر نه وي لکه د ونې لاندې سړک یا په تونل کې او هم پرلپسې ډول په هغو سړکونو هم رامنځته کېږي چې لږ ترافیک ولري. همدارنګه تور یخ په اسانه پر پلونو، سړکونو، او د پلونو لاندې پر سړکونو جوړېږي ځکه چې پر داسې سړکونو هوا یخ جوړولو کې پوره مرسته کوي.
.
د تور یخ نښی څه دي؟
تور یخ عمومأ پټ وي او ناشونی ده چې پر سړک په سترګو ولیدل شي. خو کله کله د لمر د وړانګو، یا د ورځې او ماښام پر مهال د رڼا له امله په ځانګړو شرایطو کې کیدای شي چې ولیدل شي. که سړک ټول تور ښکاري او بیا مخکې د سړک بله برخه روښانه ښکاري نو ممکن چې دا تور یخ وي. که تاسې د ورځې یا شپې له مخې موټری وګورئ چې بدون له کوم دلیله خوییږي نو دا د تور یخ نښه ده.
 
د تور یخ لیدو پر مهال څه باید وشي
کله چې د تور یخ سره مخ شئ او موټر مو خویه شي نو تر ټولو مهمه دا ده چې ارام اوسئ. سمدستي مو د اکسیلیریټر څخه پښه لیری کړئ او بریک باندې پښه مه ږدئ ځکه چې بریک وهل مو موټر خویه کوي. کوښښ وکړئ چې موټر نېغ کړئ خو که چیرې مو د موټر شاته ټایرونه خویه شوي وي نو ورو سټیرینګ ویل هم همغه خوا ته واړوئ. که چیرې ستاسې موټر شاته ټایرونه په یوه خوا خویه کیږي او تاسې سټیرینګ ویل بل خوا ته تاو کړئ نو موټر به مو تاو شي او له کنتروله بهر شي. که تاسې ګېر لرونکي موټر چلوئ نو هم کولای شئ چې موټر مو په کښته ګېر کې واچوئ تر څو زیات کنترول ولرئ.
 
تور یخ اکثرأ نه ښکاري او ډېر کله ځای پر ځای کنګل وي. که چېرې تاسې تور یخ سره مخ شئ او داسې د سړک بله برخه وګورئ چې واوره لري یا هم شګه ولري نو موټر مو هملته یوسئ تر څو د موټر کنترول تر لاسه کړئ. که چېرې موټر مو له سړک څخه بهر شي نو کوښښ وکړئ چې پر داسې ځای یې برابر کړئ چې تر ټولو ورته کم زیان ورسېږي.
 
د تور یخ سره له مخامخېدو وروسته، ارامه اوسئ او که امکان یې وي نو د خوندی شرایطو لپاره صبر وکړئ لکه د تودوخې درجې لوړېدو انتظار یا هم د سړکونو د شګو یا مالګی کولو عملی ته انتظار کول. که تاسې باید موټر چلولو ته دوام ورکړئ نو ورو موټر وچلوئ او د خطر څراغونه مو وکاروئ تر څو نور موټر چلوونکي خبر کړئ چې تاسې د خطر له امله په نورمال سرعت موټر نه چلوئ.
 
د تور یخ حالاتو پر مهال د موټر چلولو په اړه نور عام احتیاطي تدابیر
<ul>
<li>که امکان یې وي او ډېر اړ نه اوسئ نو د کنګل جوړونکي هوا پر مهال له موټر چلولو څخه ډډه وکړئ.</li>
<li>موټر مو ورو وچلوئ. دا به تاسې ته نور کنترول هم درکړي تر څو د تور یخ یا کوم بل خطرناک حالت سره مقابله وکړئ.</li>
<li>د خپل موټر او د هغو موټرو تر منځ چې له تاسې مخکې دي ډېره فاصله پرېږدئ.</li>
<li>د موټر مخکې شیشه او ټولی کړکۍ مو د موټر چلولو پر مهال پاکې وساتئ.</li>
<li>د ورځې پر مهال مو د موټر لوړ څراغونه هم وکاروئ تر څو هر ډول احتمالي ځلا وګورئ چې ممکن د تور یخ د لیدو سبب کیږي.</li>
</ul>

تور یخ یا Black Ice څه ته وایي او څنګه د موټر چلوونکو لپاره له خطره ډک وي؟ 

په متحده ایالاتو کې ډاکتران هغو ښځو ته چې جنسي اړیکې لري یا یې عمرونه له ۲۱ کلنۍ څخه پورته وي، سپارښتنه کوي چې باید په کال کې یو ځل د «ښځو د هوساینې معاینې» ته مراجعه وکړي. د ښځو د هوساینې معاینه هغه فرصت دی تر څو د یوې ښځې د روغتیا عمومي کتنه وشي. په دغو معاینو کې جسمي روغتیا، رواني روغتیا او ټولنیز وضعیت شامل دی. په فزیکي معاینه کې ستاسې د قد او وزن، ستاسې د وینې فشار او د نبض کتل او ستاسې د واکسینونو او ستاسې د احساس د څرنګوالې له مخې د نورو معایناتو کتنه شاملیږي. همداشان، په دغو معایناتو کې معمولأ درې لاندې موارد شاملیږي: د تي (breast) معاینه، د لګن خاصرې (pelvic) معاینه او د پاپ (pap) ټیسټ.
 
د ښځو د هوساینې په معاینه کې لومړنی کار چې یوه ښځه یې تر سره کوي، هغه د معلوماتو میز ته د مراجعې برخه ده. په دې معنی چې تاسې باید د معلوماتو میز ته ورشئ او هلته ناست کارکوونکي ته خپل نوم ووایی تر څو هغه پوه شي چې تاسې را رسېدلې یی . دا کارکوونکی ښايي تاسې ته یوه فورمه درکړي چې په کې لاندې پوښتنې لیکل شوي وي: ستاسې د کورنۍ روغتیايي تاریخچه، هغه درمل چې تاسې یې کاروئ، عمومي ډیموګرافیکي معلومات، ستاسې د میاشتني عادت دوران، دا چې ایا جنسي اړیکه مو درلوده که نه او دا چې ایا پخوا امېندواره وئ که نه.
 
که چېرې تاسې په خپله مورنۍ ژبه د فورمې د لوستلو او ډکولو باندې ستونزه لرئ، نو تاسې سره به یو ژباړونکی مرسته وکړي. که چېرې هلته کوم ژباړونکی شتون و نه لري یا اړتیا وه چې د تلیفون له لارې وصل شي، نو تر هغه چې ژباړونکی په تلیفون راځي دا فورمې تاسي له ځانه سره وساتئ. که تاسې د ښځینه ژباړونکي سره ډیر آرام احساس کوئ، کولای شئ د هغې غوښتنه وکړئ.
 
وروسته له هغه چې خپل لومړني رسمیات مو بشپړ کړل، تاسو به په لابي کې انتظار وکړئ تر څو ستاسې نوم واخیستل شي. کله چې ستاسې نوم واخیستل شو، نو یو روغتیايي مرستندوی یا نرس به تاسې په کلینیک کې د معایناتو برخې ته بدرګه کړي تر څو ستاسې قد، وزن او د وینې فشار وګوري. هغوی به همداشان ستاسې د روغتیايي شکایاتو، روغتیايي تاریخچې او ستاسې د کورنۍ د روغتیايي تاریخچې په اړه وپوښتي. او بیا دا معلومات به طبي کارکوونکي ته ورکړل شي.
 
د معایناتو له پیلیدو وړاندې، روغتیايي مرستندوی یا نرس به تاسې ته طبي چپنه درکړي تر څو یې واغوندئ. هغوی به له خونې ووځي تر څو تاسې خپل کالي په محرمیت سره بدل کړئ. کله چې مو دا چپنه واغوسته، نو بیا کولای شئ د معاینه پر میز کښېنئ او انتظار وباسئ. معمولأ د معاینې پر میز باندې یوه کاغذي ریجايي وي او تاسې کولای شئ هغه د خپل لا زیات محرمیت په خاطر پر خپل ځان در واچوئ.
کله چې ستاسې روغتیايي کارکوونکی راځي، نو لومړی هغه معلومات چې هغه ته ورکړل شوي دي هغه له نظره تېروي او بیا وروسته ستاسې د روغتیايي اندېښنو په اړه له تاسې سره خبرې کوي. دوی ممکن یو څو پوښتنې وکړي، لکه:
ستاسې وروستی میاشتنی عادت څه وخت و؟
آیا تاسې په جنسي توکه فعال یې؟
آیا د امېندوارۍ د مخنیوي لپاره له کوم میتود نه کار اخلئ؟
آیا ستاسې په اند امېندواره یاست؟
 
دا پوښتنې ستاسې له روغتیايي کارکوونکي سره مرسته کوي تر څو تاسې ته تر ټولو غوره درملنه وړاندې کړي. دا ډېره مهمه ده چې داسې یو روغتیايي کارکوونکی ولرئ چې تاسې پرې باور لرئ. که چېرې تاسې د خپل روغتیايي کارکوونکي سره د هوسایني احساس نه کوی ، نو بیا هڅه وکړئ داسې یوه روغتیايي کارکوونکي ته ورشئ چې له هغه سره مو ځان راحته احساسوئ.
 
له دې وروسته روغتیايي کارکوونکی معمولأ د تي (breast) معاینه ترسره کوي. دغه معاینه د هر ډول غیر نورمال حالت د چک کولو په موخه ترسره کېږي چې په دغو کې راوتلی ځای او یا هم داسې بدلونونه شاملېږي چې کېدای شي لا زیاتو معایناتو ته اړتیا ولري. د تي معاینه د تي د سرطان د تشخیص په موخه تر ټولو غوره لار ده. هر څومره ژر چې د تي سرطان تشخیص شي، په هماغومره کچه یې درملنه اسانه کېږي.
 
د تیونو له معاینې وروسته، په ډېر احتمال سره ستاسو روغتیايي کارکوونکی د خاصرې د لګن او پاپ معاینات ترسره کوي. د خاصرې د لګن معاینه ستاسو د روغتیا د یوې عادي برخې معاینه ده، چې د هغو پر مهال روغتیايي کارکوونکی ستاسو د امېندوارۍ د برخو د غړو وضعیت چک کوي. سربېره پر دې د لګن خاصرې د معاینې پر مهال د پاپ ټیسټ هم ترسره کوي، څو معلومه کړي چې ستاسو د رحم په عنق کې غیرنارمل حجروي بدلونونه شتون لري چې کیدای شي د رحم سرطان لامل شی .
 
له تاسو به وغوښتل شي چې د معاینې پر میز د شا په تخته وڅملۍ او پښې به مو د stirrups په نامه د پښو په پورته نیونکي ځای کې کېږدئ. دغه چاره روغتیايي کارکوونکي ته ستاسو د لګن خاصرې د لیدو زمینه برابروي. روغتیايي کارکوونکی لومړی د مهبل بهرنۍ برخه او بیا د هغو داخلي برخه معاینه کوي.
 
د پاپ ټیسټ پر مهال، روغتیايي کارکوونکی له یوه کوچني برس څخه په کار اخیستو په ډېرې ارامۍ سره د رحم د عنق او د مهبل د شاتنۍ برخې نمونه اخلي. دغه نمونه د ازمیښت په موخه لابراتوار ته لېږل کېږي. په دغه مهال کې هغوی کېدای شي تاسو د هر دول عفونتونو لپاره هم چک کړي.
 
يه داسی حال کی چې تاسو په دغه وضعیت کې یې، روغتیايي کارکوونکی ستاسو د خاصرې د لګن برخه معاینه کوي څو کوم غیرنارمل مورد شتون وه نه لري. له دې امله چې رحم او تخمدانونه د بدن له بهر څخه لید وړ نه دي، کارکوونکی له خپلو لاسونو څخه په ګټنې د معدې شاوخوا برخه او لګن خاصره لمس کوي. دغه معاینه د رحم او د تخمدانونو د شکل او اندازې په برخه کې، او هم د درد لرونکو برخو یا هم غیرنارمل غدو په چک کولو کې مرسته کوي.
 
روغتیايي کارکوونکی باید تاسو ته د معاینې بېلابېل پروسیجرونه تشرېح کړي. تاسو هم هر وخت چې مو زړه وي ترې پوښتنه کولای شئ، ان د یو پروسیجر د ترسره کولو پر مهال هم. یعنې، تاسو کولای شۍ د ترسره کېدوني پروسیجر اړوند د ناراحتۍ او یا هم د اندیښنی احساس بیان کړئ. ستاسو راحت ډیر مهم دی او له خپل روغتیايي پالونکي سره مو د پوښتنو او اندېښنو شریک کول مرسته کوي له تاسو څخه په تر ټولو غوره توګه پالنه وکړي.
 
وروسته له هغه چې معاینه مو پای ته ورسېده، روغتیايي کارکوونکی هر هغه ډول معلومات چې باید سمدلاسه شریک کړای شي له تاسو سره شریک کوي. که چېرې هغوی له تاسو څخه نمونه واخیسته، تاسو ته به ووايي چې کوم مهال کولای شئ د هغو نتایج ترلاسه کړئ. وروسته له هغه چې د معاینې وخت مو پای ته رسېږي، روغتیايي کارکوونکی بیا تاسو ته وايي چې څه وکړی . په دغو کې کېدای شي په کور کې له ځانګړو هدایاتو پیروي او یا هم یو بل ډاکټر ته د مراجعې په موخه د وخت تنظیم کول شامل وي. له دې وروسته هغه له خونې څخه بهر ځي څو تاسو وکولای شئ کالي مو بدل کړئ. روغتیايي پالونکې کېدای شي له تاسو سره له امېندوارۍ څخه د مخنیوي د لارو چارو او د امېندوارۍ د مخنیوي لپاره د شته بېلابېلو حالتونو اړوند خبرې هم وکړي. دا په بشپړ ډول ستاسې ټاکنه ده چې ایا غواړئ دا خبرې اترې ولرئ یا د امېندوارۍ د مخنیوي لپاره سپارښتنې ومنئ.
 
په کلني ډول د ښځو د هوساینې معاینه ترسره کول د روغتیايي ستونزو د ژر تشخیص په برخه کې مهم رول لري. د دغه کار په ترسره کولو سره کېدای شي چې روغتیايي ستونزې په اسانۍ مدیریت او یا هم تداوي شي. د معایناتو دغه ملاقات همدارنګه تاسو ته یو خصوصي او مهم فرصت برابروي تر څو له یو روغتیايي کارکوونکي سره د خپلو روغتیایي ستونزو په اړه خبرې وکړئ او یا هم ترې وپوښتئ؛ تر څو تاسی ټول هغه معلومات ترلاسه کړئ چې ستاسو د روغتیا په برخه کې اړین دي.
 
د دې لړۍ لومړۍ برخې (د ښځو د هوساینې معاینې څه ته وایي؟) لیدو لپاره دا لینک درسره وګورئ:
<a href="https://www.settlein.support/ps/articles/16179588955805">https://www.settlein.support/ps/articles/16179588955805</a>
 
که تاسې غوارئ په دې اړه چې د ښځو د هوساینې معایناتو پر مهال څه ترسره کیږي لا زیات معلومات تر لاسه کړئ کولای شئ چې د دې مقالې ویډیویي بڼه پر پښتو ژبه د دې لینک له لارې درسره وګورئ:
<iframe src="//www.youtube-nocookie.com/embed/B_votQNPcP4" width="560" height="315" frameborder="0" allowfullscreen=""></iframe>

د ښځو د هوساینې معاینې   دوهمه برخه: د ښځو د هوساینې معایناتو پر مهال څه ترسره کیږي؟ 

د ښځو د هوساینې معاینه یو فرصت دی تر څو د یوې ښځې د عمومي روغتیا ته کتنه وشي. په دې کې فزیکي روغتیا، رواني روغتیا او ټولنیز وضعیت شاملیږي. د ښځو د هوساینې معاینه کې ممکن د قد او وزن کتل، د وینې فشار او د نبض کتل، د واکسینونو بیاکتنه او د احساس د څرنګوالې له مخې د نورو معایناتو کتنه شاملیږي. همداشان دغه معاینات معمولاً دری شیان له ځانه سره لري: د تي (breast) معاینه، د لګن خاصرې (pelvic) معاینه او د پاپ (Pap) ټیسټ.
 
په متحده ایالاتو کې، ډاکتران سپارښتنه کوي چې ښځې باید د «ښځو د هوساینې معاینه» د جنسي اړیکې له نیولو وروسته یا کله چې یې عمر ۲۱ ته ورسېږي په کال کې یو ځل تر سره کړي. دا کېدای شي له هغه څه څخه چې په افغانستان کې یې سپارښتنه کېږي یا تر سره کېږي توپیر ولري. په دې خاطر چې په متحده ایالاتو کې ډاکتران ټولو ښځو ته پرته له دې چې ایا هغوی له جنسي اړخه فعالي دي که نه د ښځو د هوساینې د منظمو معاینو سپارښتنه کوي، ځکه چې دا معاینې کولای شي ناروغۍ په چټکۍ او کله چې په اسانۍ سره د درمنلې یا مدیریت وړ وي، وپېژني. دا معاینې یوازې هغه وخت چې تاسې یوه روغتیايي ستونزه ولرئ، نه تر سره کېږي، بلکې ستاسې د عمومی روغتیا منظمی معاینه په توکه تر سره کېږي. همداشان دا معاینات تاسې ته یو خصوصي چاپېریال وړاندې کوي تر څو هر هغه ډول شکایت چې تاسې یې لرئ له ډاکتر سره یې شریک کړئ یا د ښځو د روغتیا اړوند هره پوښتنه چې لرئ یې هغه وپوښتئ. په شمول د غیرنورمال میاشتني عادتونه او خونریزې، په خلق او خوی کې بدلونونه، د میاشتنیو عادتونو په درشل کې شدید درد، د کورنۍ تنظیم او نورې روغتیايي ستونزې.
 
د روغتیایی خدماتو چمتو کوونکو هغه ډولونه چې د ښځو هوساینې ملاتړ کوي
په متحده ایالاتو کې د ښځو طبي اړتیاووې د ګڼو بېلابېل ډولونو طبي کار کوونکو له خوا ملاتړ کېږي. که څه هم دا ټول روغتیايي کارکوونکي د ښځو د روغتیا د لومړنیو مواردو په اړه پوره پوهه لري، خو بیا هم هر یو یې په یوه مشخصه رشته کې تخصص لري. روغتیايي اړتیاوو ته په کتو سره، ښځې کولای شي لاندنیو یوه یا څو روغتیايي کارکوونکو ته مراجعه وکړي او مشوره تر لاسه کړي.
 
<ul>
<li>د لومړنیو مراقبتونو ډاکتران (یا Primary Care Physicians, PCPs) د عمومي داخله ډاکترانو، کورني ډاکترانو، کاراموزانو یا د ماشومانو د ډاکترانو په نوم هم پېژندل کېږي. دوی د هر عمر خلکو لپاره بېلابېل ډول روغتیايي ستونزو ته رسېدنه کوي. د ښځو لپاره د لومړنی پاملرنی داکتر هم هغه داکتر دی چې د ښځو د روغتیايي معاینه تر سره کوي .</li>
</ul>
<ul>
<li>«OB/GYN» د ولادي ډاکتر/نسايي ډاکتر (Obstetricians/Gynecologists) لنډیز دی. ولادي ډاکتر هغه ډاکتر دی چې له ښځو او ماشومانو څخه یې د امېندوارۍ او زېږون پر مهال پاملرنه کوي.</li>
</ul>
<ul>
<li>متخصصې نرسانې هغو نرسانو ته ویل کېږي چې روزنه او عالي ډیپلومونه یې تر لاسه کړي وي. هغوی وقایوي پاملرنې وړاندې کوي، روغتیايي شرایط تشخیصوي او د هغو کسانو درملنه مدیریت کوي چې دی ته مراجعه کوي. هغوی په خپلواکه توګه یا له ډاکترانو سره یو ځای پراخ روغتیايي پاملرنې خدمتونه وړاندې کوي.</li>
</ul>
<ul>
<li>قابلې د روغتیا پاملرنې چمتو کونکي دي چې د امېندوارۍ، زېږون، له نوي زېږول شوي ماشوم څخه د پالنې او له زېږون وروسته روغتیا دوران مدیریت کوي. قابلې معمولاً ډاکترانې نه دي، اما ځینې یې نرسانې دي. قابلې ښايي له ولادي او نسايي (OB/GYNS) ډاکترانو سره یا په یواځې سر کار وکړي.</li>
</ul>
تاسې کولای شئ په متحده ایالاتو کې له بېلابېلو روغتیايي کار کوونکو څخه پاملرنه تر لاسه کړئ. دا مهمه نه ده چې تاسې له کوم ډول روغتیايي کار کوونکي څخه پاملرنه تر لاسه کوئ، په متحده ایالاتو کې ټول خلک ورته روغتیايي حقونه لري. په متحده ایالاتو کې د ناروغ په توګه د خپلو حقونو په اړه د معلوماتو لپاره د Settle In مرستې مرکز دغه لینک درسره وګورئ. 
<a href="https://www.settlein.support/ps/articles/9840143678109">https://www.settlein.support/ps/articles/9840143678109</a>
 
په دې اړه چې په متحده ایالاتو کې د ښځو د هوساینې په معاینه کې څه تر سره کېږي د مفصلو معلوماتو لپاره د Settle In د مرستې مرکز په پاڼه دوهمه برخه وګورئ: د ښځو د هوساینې معاینات (دوهمه برخه: د ښځو د هوساینې معایناتو پر مهال څه ترسره کیږي؟)
<a href="https://www.settlein.support/ps/articles/16179937341085">https://www.settlein.support/ps/articles/16179937341085</a>
 
تاسې همدارنګه کولای شئ چې د دې مقالې ویډیویي بڼه پر پښتو ژبه د دې لینک له لارې وګورئ: 
<iframe src="//www.youtube-nocookie.com/embed/ilfR8ZIWQYg" width="560" height="315" frameborder="0" allowfullscreen=""></iframe>

د ښځو د هوساینې معاینې   لومړۍ برخه: د ښځو د هوساینې معاینې څه ته وایي؟ 

تنفسي ناروغۍ لکه انفلوینزا (فلو) تنفسي مخلوط وایرس (RSV)، عام زکام او کوویډ-۱۹ د ژمي پر مهال عام امراض ګڼل کیږي او پیښیدل یې هر وخت ممکن دي. د تنفسي ناروغۍ عفونیت عمومأ د انسان پر پوزه، مرۍ، او سږو اغیزه کوي چی کیدای شي د داسې ناروغیو له امله ځینې وګړي د شدیدو ستونځو سره مخ شي. وقایه، تشخیص او درملنه هر څوک له داسې جدي ناروغیو ژغورلای شي.
 
تنفسي ناروغۍ له یو شخص څخه بل شخص ته خپرېږي. که څوک په تنفسي ناروغي اخته وي او وټوخیږي، پرنجی او یا هم خبری وکړي نو میکروبونه هوا ته انتقالیږي او که نور خلک یې تنفس کړي نو کیدای شي چی هغوی هم ناروغه شي. ځینې تنفسي ناروغۍ لکه کوویډ-۱۹ کولای شي چی خلک پر سطحو د میکروبونو د لمس له لارې هم ناروغه کړي.
 
د تنفسي ناروغۍ احتمالي نښې نښانې:
<ul>
<li>تبه</li>
<li>ټوخی</li>
<li>ستړیا</li>
<li>د ستوني درد</li>
<li>پوزه بهیدل یا بندیدل</li>
<li>د عضلاتو یا بدن دردونه</li>
<li>سر دردی</li>
<li>کانګی او اسهال</li>
</ul>
د تنفسي ناروغیو نښې نښانې د فلو، عام زکام، او کوویډ-۱۹ نښو ته ورته دي. یواځې د معاینې له لارې یې توپیر کولای شئ. تاسې کولای شئ چی د ډاکټر معاینه خانې ته ورشئ او هلته معاینات تر سره کړئ، یا هم د ټولنې معایناتو مرکز ته ورشئ، یا یې په کار کی تر سره کړئ او یا هم ښوونځۍ او د فارمیسي په خونه کی مو ټېسټونه تر سره کړئ. د تنفسي ناروغیو معاینات عمومأ هغه خلک کوي چی صحي بیمه ولري چی په هغې کی میډیکېډ شامل دی. اکثره فارمیسي هم د کور لپاره د ټېسټ بکسه پلوری چی تاسې د کوویډ-۱۹ په څېر ناروغیو لپاره یې تر سره کولای شئ. دا ټېسټونه نورې تنفسي ناروغۍ نه معلوموي.
 
د تنفسي ناروغیو مخنیوي لپاره تر ټولو غوره لاره دا ده چی باید تاسې، کورنۍ او ټولنه مو واکسین شي. د فلو، تنفسي ناروغۍ، او کوویډ-۱۹ لپاره واکسین شتون لري. که چیرې تاسې د واکسینو کولو وروسته په تنفسي ناروغۍ اخته هم شئ نو واکسین مو د مرض له زیاتېدو او شدیدو ستونځو څخه ژغوري.
 
واکسین د لویانو، ماشومانو، او تر شپږو میاشتو کوچنیانو لپاره خوندي او اغیزمن دي. تاسې تنفسي ناروغۍ له هغو واکسینو چی د تنفسي ناروغۍ، زکام او کوویډ-۱۹ مخنیوي لپاره ترسره کیږي نه اخلئ. د واکسینو تر سره کولو وروسته د اخته کېدو په صورت کی شاید نسبتأ لږ ناروغ شئ او د شدیدې ناروغتیا احتمال ډېر کم دی. د زکام او کوویډ-۱۹ واکسین د هغو مېرمنو لپاره خوندي دي چی امېندواره وي یا هم کوچني ته شیدې ورکوي. امینداوره ښځې باید واکسین تر سره کړي ځکه چی واکسین نه یواځې د امیندوارۍ پر مهال د میرمنې ژوند ژغوري بلکه د کوچني د زېږېدلو په لومړیو اونیو او میاشتو کې هم د انسان ساتنه کوي.
 
د زکام، کوید-۱۹او تنفسي ناروغیو په مقابل کی واکسینېدل خوندي دي. د تنفسي ناروغیو، زکام او کوویډ-۱۹ په مقابل کی د واکسینو کول دوه اونۍ زده کړه کوي او بیا د ناروغتیا په مقابل کی ستاسې ژغورنه کوي.
 
د تنفسي ناروغۍ د مخنیوي په موخه د واکسینو کولو تر ټولو غوره وخت د اګست، سپتمبر، او اکتوبر میاشت ده خو تاسې کولای شئ چی هر کله وغواړئ واکسین تر لاسه کړئ. لکه څرنګه چی د زکام او کوویډ-۱۹ وایرسونه پرلپسې بدلون مومي، تاسې باید د زکام واکسین هر مني کی تر لاسه کړئ او باید د کوویډ-۱۹ په مقابل کی هم په منظم ډول بوسټرونه واخلئ. که تاسې فامیلي ډاکټر او نرس نه لرئ هم کولای شئ چی له نورو ځایو یې تر لاسه کړئ، د بیلګی په ډول د صحت څانګه، فارمیسي، او حتی مکتب او کار ځای.
 
کله چی د ناروغتیا احساس وکړئ نو د کار، ښوونځۍ او ټولنیزو غونډو ته د تللو پر ځای تر ټولو غوره یې دا ده چی کور کی پاتی شئ تر څو کورنۍ، ملګرو او ټولنې ته مو د مرض د خپرېدو مخنیوي وشي. که تاسې ناروغه یاست او باید له کوره ووځئ نو د ټوخي، او پرنجي پټولو لپاره ماسک واغوندئ.
 
د تنفسي ناروغۍ پر مهال په بند ځای کی را ټولېدل ممکن نورو ته د ناروغۍ خپرېدو خطر لوړ کړي او حتی ځینې وخت یې مخنیوي امکان نه لري. که شوني وي نو کړکۍ پرانیزئ تر څو د ناروغیو خپرېدل کم شي. خپل لاسونه او د توکو سطحې په پرلپسې توګه ومینځئ او پاکی یې کړئ تر څو خپل ځان او نورو ته د تنفسي ناروغۍ میکروبونو له خپرېدو مخنیوی وکړئ. د ځینو دودیزو کړنو څخه ډډه وکړئ لکه غېږه ورکول، لاس ورکول، ښکولول. کورنۍ او ملګرو سره مو د لیدو پر مهاله ډېر عادي لفظي ستړی مشي او سلام وکړئ.

د تنفسي ناروغیو په اړه هغه څه چې باید پرې پوه شو 

کله چې د ژمی په میاشتو کې د تودوخې درجه ټیټه وي نو کیدای شي چې د لږ وخت لپاره سخته یخني او یخ باد هم د انسان ژوند لپاره ګواښوونکی وي. د ژمي طوفانونه، او یخ بادونه کولای شي چې د برېښنا قطع کېدو لامل شي او کور مو بې برېښنا او یخ پاتې شي. که تاسې په داسې ځای کې مېشت یاست چې هلته ژمی ډیر یخ نه وي نو هم باید د تودوخې د ناڅاپه کمېدو لپاره چمتو اوسئ او پوه اوسئ چې څنګه د برېښنا قطع کېدو پر مهال ګرم پاتې شئ. د سختې یخنۍ پر مهال د خوندیتوب لپاره لاندې لارښوونې درسره تعقیب کړئ.
 
د کور د ګرمولو پر مهال خوندیتوب
• هیڅکله د منقل په ګرمولو کور مه ګرموئ.
• د انتقال وړ بخارۍ یا هیټر مو تل د هغو شیانو لیرې وساتئ چي اور اخیستلای شي لکه کالي یا جامې. کله چي په کوټه کي نه یاست نو منقل مو بند کړئ.
• هیڅکله مو د موټر اینجن په ګراج یا بند ځای کي مه چالانوئ. موټر یو بې بوی او بې رنګه کاربن مونو اکساید زهرجن ګاز خارجوي چي حتی کیدای شي د مړینې سبب هم شي.
• هیڅکله د کور دننه اور مه بلوئ پرته له هغه بخاریو چی قانوني وي او د لرګیو سوځولو اجازه ولري.
 
که چیری مو برق ولاړ شي یا مو بخارۍ کار نه کوي نو څه باید وشي؟
• په یوه کوچني ځای کي د خپلې کورنۍ او څارویو لپاره مو یو (سرپناه) جوړه کړئ چي د باد څخه خوندي وي.
• د (سرپناه) کوټي کړکۍ مو په کمپلو، درنو ټوکرانو، دستپاکونو، یا پر پلاستیکونو وپوښئ. ټول سره نږدی کښېنۍ تر څو د وجود تودوخه مو یو بل سره شریکه کړئ.
• څومره چی ممکن وي، د ژمي جاکټونه، کمپلی، واسکټونه او د خوب خلتی را ټول کړئ. که خیمه لرئ نو کولای شئ چي هغه په خونه کې هم تنظیم کړئ.
• په ټولو نلونو کی لږ څاڅکې څاڅکې اوبه پریږدئ او د سینک یا ظرفونو پریمنځلو د ځای لاندې کړکۍ مو خلاصه پریږدۍ تر څو پایپونه ښکاره شي. دا کار کولای شي چي د اوبو پایپونه د یخ یا کنګل څخه وژغوري.
 
د ژمي طوفان څخه د خوندیتوب په اړه نورې لارښوونې
• ځان خبر ساتئ. سیمییزو خبري سرچینو ته پام وکړئ تر څو ډاډه شئ چي د اړتیا په صورت کي د هر ډول بیړني خبر په اړه مو معلومات تازه وي. د بېلګی په توګه، ځینې وختونه په ټولنو کې د بیړنیو حالاتو پر مهال کله چي برېښنا نه وي نو لنډمهاله ګرم ځایونه جوړیږي تر څو پکې خلک خوندي وي.
• تیلیفونونه مو چارج کړئ.
• لاسي چراغونه، یو رادیو، او اضافي بیټریاني درسره وساتۍ تر څو ورته په اسانه لاسرسي ولرئ.
• ډاډ تر لاسه کړئ چې د اونۍ په ترڅ کي د څو ورځو لپاره پاکو اوبو ته لاسرسي ولرئ. خالي بوتلونه د نل د اوبو څخه ډک کړئ چي د پایپونو د یخ یا کنګل کېدلو په صورت کې یې وکاروئ.
• که تاسې باید د ډیری یخی هوا پر مهال بهر ووځئ نو کوښښ وکړئ چی بهر لږ وخت تیر کړئ، ډبل او څو پوښه لباس واغوندئ، دسکشې پر لاسو کړئ او خصوصأ خولۍ پر سر کړئ (د وجود ۴۰ سلنه تودوخه د سر څخه وتلای شي). په یخه هوا کي پاتی کیدل ممکن د هایپوترمیا د ناروغتیا سبب شي (دا حالت کیدای شي چي د انسان د مرګ سبب شي کله چی د بدن تودوخه له ۹۵ فارنهایټ درجی څخه ښکته وي). زاړه خلک په ځانګړي ډول د هایپوترمیا په مقابل کی حساس دي. د منفي ۲۰ فارنهایټ درجی یخه هوا کولای شي چي په ۳۰ دقیقو کی انسان د جدي طبي حالت سره مخ کړي چي ورته یخ وهل وایي. یخ وهل کیدای شي چي د انسان پوستکي او غړو ته جدي دایمي زیان ورسوي.
• د ژمی د طوفانونو پرمهال موټر مه چلوئ. سړکونه خطرناک دي او که په سړه هوا کې بند پاتې شئ نو کیدای شي چې د یخ له امله د مرګ ګواښ سره مخ شئ.
• انرژي خوندی کړئ.

د سختې یخنۍ پر مهال خوندي پاتی کیدل 

د جامو پیرودلو پر مهال پیسې سپما کول
 
په متحده ایالاتو کې ډیرۍ داسې ځایونه شتون لري چیرې چې تاسې کولای شئ کیفیت لرونکی کارول شوی جامې وپیرئ چې د نوو جامو په پرتله یې قیمت کم وي. تاسې کولای شئ چې په خپل ښار یا ښارګوټي کې هغه پلورنځي ومومئ چې د غیر انتفاعي سازمانونو لخوا پر مخ وړل کیږي چې د جامو بسپنه راټولوي او په ټولنه کې یې په ارزانه بیه پلوري.
 
ګوډ وېل (Goodwill) یو لوی شرکت دې چی کارول شوی جامې پلوري او د متحده ایالاتو په ښارونو او او ښارګوټو کې له ۴۰۰۰ څخه زیات هټۍ لري. تاسې کولای شئ چې د Goodwill دوکانونه د <a href="https://www.goodwill.org/locator/">locator</a> په واسطه ومومئ. د Goodwill په پلورنځي کې به تاسې وکولای شئ چې د ښځو او نارینه و لپاره مختلف النوع د جامو سټایلونه ومومئ. د جامو لېست په دوامداره توګه تازه کیږي ځکه چې د مرستې په توګه ډیری جامې ورکول کیږي. له همدې امله تاسې کولای شئ چې په هرو څو اونیو کې نوي توکې ومومئ.
 
سلوېشن آرمي (Salvation Army) یو بل لوی شرکت دی چې د Goodwill شرکت ته ورته دی او استعمال شوی جامې پلوري. د Salvation Army په متحده ایالاتو کې تقریبأ ۸۰۰۰ پلورنځایونه لري. تاسې کولای شئ چې د <a href="https://satruck.org/ThriftStore/">locator</a> له لارې داسې پلورنځایونه ومومئ.
 
ستاسې په ښار یا ښارګوټي کې ممکن د سپما کوچنی پلورنځای هم شتون ولري چې کارول شوی جامې په کې په مناسب قیمت پلورل کیږي. د <a href="https://www.google.com/maps">ګوګل نقشې</a> ته ورشئ او د لټون په بار کې thrift stores ولیکئ تر څو Goodwill, Salvation Army او نور د استعمال شوو کالو پلورنځایونه ومومئ.

د جامو پیرودلو پر مهال پیسې سپما کول 

د پلور مالیه هغې مالیې ته وایي چې د ایالتونو لخوا په ځینو هغو توکو لږول کیږي چې تاسې یې پیرئ. ځینې ایالتونه ښارونو او ښارګوټو ته اجازه ورکوي چې د توکو د خرڅلاو پر مهال د ایالت د مالیې سربېره خپل د ښار مالیه هم وراضافه کړي. که ستاسې ایالت، ښار یا یا ښارګوټی د پلور مالیه اخلي نو تاسې به یې پر رسید د مالیې اندازه وګورئ  چې ستاسې د توکو پر قیمت وراضافه شوی وي. 
 
په ۲۰۲۲ کال کې ۴۵ ایالتونو او د کولمبیا ولسوالۍ (ډي سي) د پلور مالیه راټوله کړه او پینځو ایالتونو د پلور مالیه نه وه راغونډه کړی. ځینو نورو ایالتونو پر ځینو محدودو توکو لکه خوراکي مواد، کالي (تر یوه اندازه) او ځینو نورو توکو مالیه نه واردوي. که چیرې تاسې په آنلاین بڼه یو څه پېرئ چې د بل ایالت څخه راوړل کیږي نو تاسې به د خپل ایالت لخوا لګول شوی مالیه پرې ورکوئ. د خپل ایالت ویب سایټ ته ورشئ تر څو پر دې پوه شئ چې ستاسې ایالت پر توکو څومره مالیه لګوي. 
 
ځینې ایالتونه د کال په جریان کې د پلور مالیې رخصتي هم لري یعنې په ځینو توکو د رخصتۍ پر مهال ممکن مالیه نه وي وضع شوي. اکثره داسې ایالتونه د مالیاتو رخصتي په اوړي کې لمانځي تر څو میندې او پلرونه وکولای شي چي د  تعلیمی کال په مناسبت خپلو کوچنیانو ته د مکتب لپاره مواد، کمپیوټرونه او کالي د مالیاتو ورکولو څخه بغیر وپیري. ځینې نور ایالتونه خلک هڅوي چې هغه توکې وپیري چې انرژی سپما کوي یا هم د طوفانونو د مخنیوي توکو باندې هم د مالیاتو د رخصتۍ له امله مالیات نه وضع کوي. په ماسچوسیټ کي تاسې کولای شئ چي هر هغه توکې چې قیمت یې له ۲۵۰۰ ډالرو کم وي د مالیاتو ورکولو پرته وپیرئ. لاندې لینک ته ورشئ او په خپل ایالت کې د مالیاتو رخصتۍ وختونه وپیژنئ: 
<a href="%D8%AF%20%D9%BE%D9%84%D9%88%D8%B1%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D9%87%D8%BA%DB%90%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%90%20%D8%AA%D9%87%20%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%8A%20%DA%86%DB%90%20%D8%AF%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%88%20%D9%84%D8%AE%D9%88%D8%A7%20%D9%BE%D9%87%20%DA%81%DB%8C%D9%86%D9%88%20%D9%87%D8%BA%D9%88%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%20%D9%84%DA%96%D9%88%D9%84%20%DA%A9%DB%8C%DA%96%D9%8A%20%DA%86%DB%90%20%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%DB%8C%DB%90%20%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A6.%20%DA%81%DB%8C%D9%86%DB%90%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87%20%DA%9A%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%20%D8%A7%D9%88%20%DA%9A%D8%A7%D8%B1%DA%AB%D9%88%D9%BC%D9%88%20%D8%AA%D9%87%20%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87%20%D9%88%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%8A%20%DA%86%DB%90%20%D8%AF%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%20%D8%AF%20%D8%AE%D8%B1%DA%85%D9%84%D8%A7%D9%88%20%D9%BE%D8%B1%20%D9%85%D9%87%D8%A7%D9%84%20%D8%AF%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%20%D8%AF%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%90%20%D8%B3%D8%B1%D8%A8%DB%90%D8%B1%D9%87%20%D8%AE%D9%BE%D9%84%20%D8%AF%20%DA%9A%D8%A7%D8%B1%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D9%87%D9%85%20%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%D9%87%20%DA%A9%DA%93%D9%8A.%20%DA%A9%D9%87%20%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%8C%20%DA%9A%D8%A7%D8%B1%20%DB%8C%D8%A7%20%DB%8C%D8%A7%20%DA%9A%D8%A7%D8%B1%DA%AB%D9%88%D9%BC%DB%8C%20%D8%AF%20%D9%BE%D9%84%D9%88%D8%B1%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D8%A7%D8%AE%D9%84%D9%8A%20%D9%86%D9%88%20%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%D8%A8%D9%87%20%DB%8C%DB%90%20%D9%BE%D8%B1%20%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%20%D8%AF%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%90%20%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%20%D9%88%DA%AB%D9%88%D8%B1%D8%A6%20%20%DA%86%DB%90%20%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%D8%AF%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%20%D9%BE%D8%B1%20%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA%20%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%D9%87%20%D8%B4%D9%88%DB%8C%20%D9%88%D9%8A.%20%20%20%20%20%20%20%D9%BE%D9%87%20%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B2%20%DA%A9%D8%A7%D9%84%20%DA%A9%DB%90%20%DB%B4%DB%B5%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%88%20%D8%A7%D9%88%20%D8%AF%20%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7%20%D9%88%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8D%20(%DA%89%D9%8A%20%D8%B3%D9%8A)%20%D8%AF%20%D9%BE%D9%84%D9%88%D8%B1%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D8%B1%D8%A7%D9%BC%D9%88%D9%84%D9%87%20%DA%A9%DA%93%D9%87%20%D8%A7%D9%88%20%D9%BE%DB%8C%D9%86%DA%81%D9%88%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%88%20%D8%AF%20%D9%BE%D9%84%D9%88%D8%B1%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D9%86%D9%87%20%D9%88%D9%87%20%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D9%88%D9%86%DA%89%D9%87%20%DA%A9%DA%93%DB%8C.%20%DA%81%DB%8C%D9%86%D9%88%20%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%88%20%D9%BE%D8%B1%20%DA%81%DB%8C%D9%86%D9%88%20%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%88%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%20%D9%84%DA%A9%D9%87%20%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%8A%20%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%8C%20%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%8A%20(%D8%AA%D8%B1%20%DB%8C%D9%88%D9%87%20%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87)%20%D8%A7%D9%88%20%DA%81%DB%8C%D9%86%D9%88%20%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D9%86%D9%87%20%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%8A.%20%DA%A9%D9%87%20%DA%86%DB%8C%D8%B1%DB%90%20%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%D9%BE%D9%87%20%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86%20%D8%A8%DA%BC%D9%87%20%DB%8C%D9%88%20%DA%85%D9%87%20%D9%BE%DB%90%D8%B1%D8%A6%20%DA%86%DB%90%20%D8%AF%20%D8%A8%D9%84%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%20%DA%85%D8%AE%D9%87%20%D8%B1%D8%A7%D9%88%DA%93%D9%84%20%DA%A9%DB%8C%DA%96%D9%8A%20%D9%86%D9%88%20%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%D8%A8%D9%87%20%D8%AF%20%D8%AE%D9%BE%D9%84%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%20%D9%84%D8%AE%D9%88%D8%A7%20%D9%84%DA%AB%D9%88%D9%84%20%D8%B4%D9%88%DB%8C%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D9%BE%D8%B1%DB%90%20%D9%88%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A6.%20%D8%AF%20%D8%AE%D9%BE%D9%84%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%20%D9%88%DB%8C%D8%A8%20%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%BC%20%D8%AA%D9%87%20%D9%88%D8%B1%D8%B4%D8%A6%20%D8%AA%D8%B1%20%DA%85%D9%88%20%D9%BE%D8%B1%20%D8%AF%DB%90%20%D9%BE%D9%88%D9%87%20%D8%B4%D8%A6%20%DA%86%DB%90%20%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%20%D9%BE%D8%B1%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%20%DA%85%D9%88%D9%85%D8%B1%D9%87%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D9%84%DA%AB%D9%88%D9%8A.%20%20%20%20%20%20%20%DA%81%DB%8C%D9%86%DB%90%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87%20%D8%AF%20%DA%A9%D8%A7%D9%84%20%D9%BE%D9%87%20%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%20%DA%A9%DB%90%20%D8%AF%20%D9%BE%D9%84%D9%88%D8%B1%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%90%20%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D8%AA%D9%8A%20%D9%87%D9%85%20%D9%84%D8%B1%D9%8A%20%DB%8C%D8%B9%D9%86%DB%90%20%D9%BE%D9%87%20%DA%81%DB%8C%D9%86%D9%88%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%20%D8%AF%20%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D8%AA%DB%8D%20%D9%BE%D8%B1%20%D9%85%D9%87%D8%A7%D9%84%20%D9%85%D9%85%DA%A9%D9%86%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%20%D9%86%D9%87%20%D9%88%D9%8A%20%D9%88%D8%B6%D8%B9%20%D8%B4%D9%88%D9%8A.%20%D8%A7%DA%A9%D8%AB%D8%B1%D9%87%20%D8%AF%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87%20%D8%AF%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%20%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D8%AA%D9%8A%20%D9%BE%D9%87%20%D8%A7%D9%88%DA%93%D9%8A%20%DA%A9%DB%90%20%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%81%D9%8A%20%D8%AA%D8%B1%20%DA%85%D9%88%20%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%AF%DB%90%20%D8%A7%D9%88%20%D9%BE%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%87%20%D9%88%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%20%D8%B4%D9%8A%20%DA%86%D9%8A%20%D8%AF%20%20%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C%20%DA%A9%D8%A7%D9%84%20%D9%BE%D9%87%20%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA%20%D8%AE%D9%BE%D9%84%D9%88%20%DA%A9%D9%88%DA%86%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%20%D8%AA%D9%87%20%D8%AF%20%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8%20%D9%84%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%87%20%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%8C%20%DA%A9%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%BC%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%87%20%D8%A7%D9%88%20%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%8A%20%D8%AF%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%20%D9%88%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%20%DA%85%D8%AE%D9%87%20%D8%A8%D8%BA%DB%8C%D8%B1%20%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%8A.%20%DA%81%DB%8C%D9%86%DB%90%20%D9%86%D9%88%D8%B1%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87%20%D8%AE%D9%84%DA%A9%20%D9%87%DA%85%D9%88%D9%8A%20%DA%86%DB%90%20%D9%87%D8%BA%D9%87%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%DB%90%20%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%8A%20%DA%86%DB%90%20%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C%20%D8%B3%D9%BE%D9%85%D8%A7%20%DA%A9%D9%88%D9%8A%20%DB%8C%D8%A7%20%D9%87%D9%85%20%D8%AF%20%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%D9%88%20%D8%AF%20%D9%85%D8%AE%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%8A%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%20%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%90%20%D9%87%D9%85%20%D8%AF%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%20%D8%AF%20%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D8%AA%DB%8D%20%D9%84%D9%87%20%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%87%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%20%D9%86%D9%87%20%D9%88%D8%B6%D8%B9%20%DA%A9%D9%88%D9%8A.%20%D9%BE%D9%87%20%D9%85%D8%A7%D8%B3%DA%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%BC%20%DA%A9%D9%8A%20%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%90%20%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%20%D8%B4%D8%A6%20%DA%86%D9%8A%20%D9%87%D8%B1%20%D9%87%D8%BA%D9%87%20%D8%AA%D9%88%DA%A9%DB%90%20%DA%86%DB%90%20%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA%20%DB%8C%DB%90%20%D9%84%D9%87%20%DB%B2%DB%B5%DB%B0%DB%B0%20%DA%89%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%20%DA%A9%D9%85%20%D9%88%D9%8A%20%D8%AF%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%20%D9%88%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%20%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%87%20%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A6.%20%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%90%20%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%20%D8%AA%D9%87%20%D9%88%D8%B1%D8%B4%D8%A6%20%D8%A7%D9%88%20%D9%BE%D9%87%20%D8%AE%D9%BE%D9%84%20%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%20%DA%A9%DB%90%20%D8%AF%20%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%20%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D8%AA%DB%8D%20%D9%88%D8%AE%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87%20%D9%88%D9%BE%DB%8C%DA%98%D9%86%D8%A6:%20%20%20%20https://www.nerdwallet.com/article/taxes/sales-tax-holiday-back-to-school-shopping%20">https://www.nerdwallet.com/article/taxes/sales-tax-holiday-back-to-school-shopping</a>

د پلور مالیه څه ته وایي؟  

د ښوونځي د ورځې پای ته له رسیدو وروسته، په متحده ایالاتو کې ډیرۍ ماشومان په هغه فعالیتونو کې برخه اخلي چې پر زده کړی، هنرونو، موسیقي، روغتیا، سپورت، فزیکي فیټنیس او ارامۍ تمرکز کوي. دا څارل شوي ډلییز فعالیتونه د ښوونځي وروسته فعالیتونه بلل کیږي او ډیرۍ ماشومان په دې توګه سره ملګري کیږي. د ښوونځي څخه وروسته فعالیتونه ماشومانو ته فرصت ورکوي چې د خپلو همصنفیانو سره وخت تیر کړي، له ښوونکو څخه زده کړې وکړي، او د ژوند مهارتونه زده کړي چې کیدای شي په ټولنه کې دوی ته پر ځان د باور احساس ورکړي. داسې ډیرۍ ښې لارې شتون لري چې د نویو راغلو میلمنو سره مرسته کوي چې په نوي هیواد کې د هوساینې احساس وکړي.
 
لاندې د ښوونځي وروسته فعالیتونو ځینې ډولونه دي چې په متحده ایالاتو کې مشهور دي:
 
 سپورت
په متحده ایالاتو کې ډیرۍ کوچنیان له ښوونځي وروسته سپورت کول غوره کوي. فوټبال، باسکټبال، بېسبال، منډه، جمناسټیک، والیبال او لامبو وهل په متحده ایالاتو له مشهورو سپورتونو څخه دي. سپورت سره یو ځای کېدل یو له بهترو لارو ده چې کوچنیانو سره مو مرسته کوي تر څو ملګري پیدا کړي، صحتمند وي، تمرین وکړي او د ټیمي مهارتونو ته وده ورکړي.
 
آرټ او موسیقي
ستاسې د ماشوم ښوونخي یا ستاسې په ټولنه کې کوم بل بنسټ ممکن د آرټ او موسیقي پرورګرامونه د ښوونځۍ له وخته وروسته په وړیا ډول یا ارزانه تدریس کي. داسې پروګرامونه ځینې فعالیتونه وړاندې کوي لکه رسامي، نقاشي، لیکل، عکاسي، د فلم جوړول، سینما، ډانس یا هم سندرې ویل. ځینې د موسیقي پروګرامونه ارزانه یا وړیا د موسیقي آلې په کرایه ورکوي او هم زده کړې ورکوي.  
 
ټولنې سره اړیکه کې پاتې کېدل
د متحده ایالاتو په ځینو برخو کې د زده کړیالانو په ټولنه کې په وړیا ډول خدمت وړاندې کول ډېر مهم ګڼل کیږي. ځینې ایالاتونه شرط ګڼی چې متعلمین باید څو ساعتونه په وړیا ډول کار وکړي تر څو د ښوونځۍ څخه فارغ شي. په همدې ډول کله چې متعلمین کالجونو او پوهنتونو ته اپلای کوي نو هغه متعلمینو ته زیات ارزښت ورکوي چې په ټولنه کې یې خدمات وړاندې کړی وي.
 
نور معلومات چیرې تر لاسه کړم؟
ښوونځۍ، دودیز مرکزونه، مذهبي ځایونه، کتابتونونه، د ټولنې مرکزونه، او غیر انتفاعي سازمانونه یې ځینې مثالونه دي چیرې چې ستاسې کوچنیانو ته د ښوونځۍ څخه وروسته د داسې فعالیتونو خدمات وړاندې کوي. د خپل کوچني ښوونځۍ په اداره کې د مکتب وروسته فعالیتونو په اړه پوښتنه وکړئ. اکثره یې وړیا یا د لږ قیمت لرونکي دي او هم وخت کې یې تغیر را وستلای شئ تر څو د کوچني په زده کړه او مسؤلیتونو کې مو خلل واقع نه شي. تل ډاډ تر لاسه کړئ چې د پروګرام پر پالیسۍ او لایحې ځان پوه کړئ تر څو مو کوچنی خوندي وي چې په کې د روزونکي سابقه کتل شوي وي، د هر روزونکي پر سر د شاګردانو تناسب معلوم وي، ټول کار کوونکي په سمه توګه روزل شوي وي او د سپورت په فعالیتونو کې یو داسې کس باید د روزنې پر مهال موجود وي چې د لومړي درملنې او CPR روزنه یې تر لاسه کړي وي.

په متحده ایالاتو کې له ښوونځۍ وروسته فعالیتونه 

که تاسې موټر نه لرئ او غواړئ چې یو ایالت څخه بل ایالت ته سفر وکړئ او یا هم په ایالت کې د ښارونو تر منځ سفر ولرئ نو تاسې سره درې لارې شتون لري چې هغه دي: د الوتکې له لارې سفر، د اور ګاډی له لارې سفر او د بس له لارې سفر کول.
 
الوتکه
د الوتکې له لارې سفر کول عمومأ د ایالتونو تر منځ د سفر کولو تر ټولو ګرانه لاره ده که څه هم کیدای شي چې دا تاسې لپاره یواځینۍ ریښتینې انتخاب وي کله چې تاسې لیرې ځئ او یا غواړئ چي منزل ته مو ژر ورسیږئ. که چیرې تاسې لوی هوایي ډګر ته نږدۍ اوسیږئ نو تاسې سره به د الوتنې ډیر اختیارونه شتون ولري او ممکن خپل منزل ته ارزانه او مستقیمه الوتنه ومومئ. که تاسې یواځې یو کوچني سیمییز هوایي ډګر ته نږدۍ اوسیږئ او یا هم اخري منزل مو کوچنی هوایي ډګر وي نو ممکن ستاسې د هوا له لارې سفر قیمته وي. د هوا له لارې سفر هم کله کله د سخت باران، باد، تندر، یخ او د اوړي یا واورې له امله ګډوډیږي.
 
د ۲۰۲۲ کال څیړنې ښودلي چې د متحده ایالاتو د کورني الوتکې له لارې د سفر ټیکټ اخیستلو لپاره غوره وخت د ۷۰ ورځو څخه د مخه و، او ټیټ نرخ ټیکټ اخیستلو لپاره له ۴۶ څخه تر ۱۶۴ ورځو ښودل شوی. د الوتنې څخه څو ورځې یا څو اونۍ د مخه د هوایي ټیکټونو پیرودل تقریبأ تل خورا ګران وي او مستقیمې الوتنې عمومأ خورا ګرانې وي. اخري منزل ته رسیدو لپاره په مختلفو الوتکو کې پرواز کولو ته (Layover) وایي. کله چې پرېکړه وکړئ چي په الوتکه کې به سفر ولرئ نو په یاد ولرئ چي د هوایي شرکت اضافي فیسونه او د بکسونو د وړلو فیسونه درسره نوټ کړئ او ځان پوه کړئ چي څومره وخت او مصارف به د هوایي ډګر څخه تر وتلو پورې اجراء کوئ.
 
اورګاډی
په متحده ایالاتو کې یواځینی د اوږ واټن سفر وهونکي بین الایالتي اورګاډی د امټریک Amtrak په نوم یادېږي چې قسمأ د متحده ایالاتو د حکومت لخوا پر مخ وړل کیږي. په متحده ایالاتو کې د اورګاډی خدمت هغومره پرمختللې یا ګړندی نه دي لکه څنګه چي په ځینو نورو هیوادونو کې دي او کیدای شي چي په متحده ایالاتو کې ګران هم وي. په هر صورت، که تاسې د متحده ایالاتو په ختیځ ساحل East Coast کې ژوند کوئ، په ځانګړي ډول د بوسټن او واشنګټن ډي سي تر منځ یاست او د امټریک سټیشن ته نږدی یاست، نو هر چیرې چې ځئ رېل ګاډی یو څه ارزانه، اسانه او کله کله د هوا له لارې سفر په نسبت ګړندی هم وي. که ستاسې منزل ستاسې په ایالت کي یو کوچنی ښار وي یا ځینې ایالتونه په نظر کې لرئ نو ممکن امټریک د سفر لپاره غوره انتخاب وي. له سفر څخه دمخه<a href="https://www.amtrak.com/content/dam/projects/dotcom/english/public/documents/Maps/Amtrak-System-Map-1018.pdf"> نقشه</a> درسره وګورئ تر څو پوه شئ چې منزل مو ممکن د امټریک پر لاره وي. ځینې ایالتونه خصوصأ ختیځ ساحل هم د رېل سیمییز خدمات لري چې په ایالتونو کې لوی او واړه ښارونه سره نښلوي او یا هم ګاونډي ایالتونه سره نښلوي.
 
تاسې کولای شئ چې د دغه<a href="https://www.amtrak.com/tickets-reservations"> ویب پاڼي</a> له لارې د اورګاډی تکتونه دمخه تر لاسه کړئ او یا هم (۷۲۴۵-۸۷۲-۸۰۰-۱) شمیرې ته زنګ ووهئ یا د ریلګاډي په سټیشن کې د عملې څخه یې خدمات تر لاسه کړئ. د ټیکټ اخیستلو لپاره باید ډیبیټ کارت یا کریډیټ کارت ولرئ او هم باید پرې لوګو موجوده وي لکه ویزا کارت یا ماسټر کارت او هم باید ایمیل ادرس ولرئ تر څو ټیکټ وپیرئ. کله چې ټیکیټ وپیرئ نو د برېښنا لیک له لارې به په پي ډي ایف فایل کي ټیکیټ تر لاسه کړئ. کله چې اورګاډی کي کښینئ نو د عملې د راتګ په صورت کې به مو پر خپل تیلیفون ورته پي ډي ایف فایل ټیکیټ وښایاست. ډاډ تر لاسه کړئ چي تیلیفون مو په پوره ډول چارج شوی وي.
 
که امکان یې وي نو تاسې ته سپارښتنه کیږي چي د امټریک ټکټونه لږ تر لږه یوه میاشت د مخه وپیرئ تر څو په ارزانه ډول یې تر لاسه کړئ. د سفر څخه فقط څو ورځې یا یوه اونۍ دمخه او یا هم د رخصتیو او لوړی غوښتنې پرمهال ټکټونه عمومأ قیمته وي.
 
بس
د بس سفر معمولأ د ایالتونو تر منځ سفر کولو لپاره خورا ارزانه لاره ده او نږدۍ د متحده ایالاتو هر ښار یا ښارګوټی ته د بس سفرونه شتون لري. د بس سره سفر ممکن ورو وي اما سفر یې ارامه دی او ممکن هغه ځایو پورې مو یوسي چیرې چې ریلګاډی او الوتکه سفر نه کوي. په متحده ایالاتو کې د بس دوه لوی خدمت وړاندی کوونکي شرکتونه شتون لري چی یو یی <a href="https://www.flixbus.com/bus/united-states">Flixbus</a> او بل یی <a href="https://www.greyhound.com/en-us/destinations">Greyhound</a> نومیږي. دغه دوه شرکتونه تاسې په متحده ایالاتو کې نږدۍ هر چیرې بوځي او د ریلګاډی او الوتکې په نسبت ارزانه خدمات تر لاسه کولای شئ. ځینې نور د بس خدماتو وړاندی کوونکې شرکتونو نومونه د <a href="https://us.megabus.com/">Mega Bus</a>، <a href="https://peterpanbus.com/">Peter Pan</a> او <a href="https://www.luxbusamerica.com/">Lux Bus</a> په نامه دي. تاسې کولای شئ چې د دې بسونو د خدماتو چمتو کوونکو څخه ټیکټونه د هغوی د وېب پاڼو څخه واخلئ. په همدې ډول ځینې خصوصي د بس شرکتونه هم شتون لري چې په متحده ایالاتو کې ځینو ښارونو او مشخصو سیمو ته سفرونه لري لکه شمال ختیځ، منځنی اتلانتیک سیمه، منځنی لویدیځ یا د لویدیځ ساحل.
 
کوم ډول سفر باید غوره کړم؟
د هوا، اورګاډي او بس لپاره د لګښت او سفر وخت پرتله کول کیدای شي چي درته پیسې خوندي کړي او ستاسې په پلان کولو کي درسره مرسته وکړي. ځینې وختونه د هوا، ریل یا بس ترکیب ممکن تاسې لپاره غوره انتخاب وي. په یاد ولرئ که تاسې غواړئ چې د سفر لپاره غوره قیمت تر لاسه کړئ نو غوره ده چي تر وروستئ شیبې پورې انتظار ونه کړئ. که امکان یې وي نو تل خپل ټیکټونه دمخه وپیرئ.

په متحده ایالاتو کې پرته له شخصي موټر څخه سفر کول 

متحده ایالاتو ته د سپیو او پیشوګانې واردول د ناروغیو کنټرول او مخنیوي مرکز یا CDC لخوا کیږي. د CDC یو شرط دا دي چې سپیان او پیشوګانې د را رسیدلو پر مهال باید روغ وي او د لوړو خطر لرونکو هیوادونو سپي باید د لیونتوب یا rabies پر وړاندی واکسین شوي وي.
 
متحده ایالاتو ته سپي راوړل
متحده ایالاتو د ۲۰۲۴ کال د جولای تر ۳۱ پوری د اکثرو هغو هیوادونو څخه د سپو واردولو اجازه ورکوي <a href="https://www.cdc.gov/importation/bringing-an-animal-into-the-united-states/high-risk.html">چې د سپو د لیونتوب امراض په کې په جدي ډول لوړ وي</a>. په همدې ډول، ټول هغه سپي چې له دغو هیوادونو متحده ایالاتو ته راوړل کیږي یا د غه هیوادونو ته په تیرو شپږو میاشتو کې وړل شوي وي اړ دي چې د بین المللي سټینډرډ مؤسسې (ISO) سخت معیارونه پوره کړي او ثابت شي چې دغه سپي د لیونتوب پر وړاندی واکسین شوي دي او مایکروچیپ لري. له دغه هیوادونو څخه راوړل شوي سپي یواځې د متحده ایالاتو هغو ۱۸ هوایي هډو کې کوځیدای شي چي د CDC روغتیایي سټیشن ولري او صحي اسناد یې باید د تصدیق شوي ژباړونکي لخوا انګلیسي ژبې ته ترجمه شوي وي. هر هغه سپي چې عمر یې له شپږو میاشتو کم وي او په تیرو شپږو میاشتو کې یې د لوړ خطر لرونکو هیوادونو څخه په کوم هیواد کې وخت تیر کړی وي متحده ایالاتو ته د راوړلو اجازه نه لري.
 
هغه سپي چې د لیونتوب په لحاظ په لوړ خطر لرونکو هیوادونو کې نه وي پاتې شوي د CDC لخوا د لیونتوب په مقابل کی یې واکسین کول مهم نه دي اما تاسې باید په لیکل شوي یا شفاهي بڼه ووایاست چې دغه سپی یا سپي مو په تیرو شپږو میاشتو یا که یې عمر له شپږو میاشتو کم وي نو د زیږیدلو څخه وروسته هغه هیواد ته نه دي وړي چې د سپو د لیونتوب له لوړ خطر سره مخ دي. CDC د هغو هیوادونو لپاره چې د سپو لیونتوب له لوړ خطر سره نه وي مخ د سپیو د لیونتوب په مقابل کې د واکسینو اسناد شرط نه بولي خو خلک هڅوي چې دغه شرایط پوره کړي.
 
متحده ایالاتو ته د سپیو د راوړلو په اړه په دغه لینک کې مفصل معلومات درسره ولولئ: <a href="https://www.cdc.gov/importation/bringing-an-animal-into-the-united-states/dogs.html">https://www.cdc.gov/importation/bringing-an-animal-into-the-united-states/dogs.html</a>
 
نوټ: تاسې باید د CDC ټول شرایط پوره کړئ، که داسې ونه شي نو ستاسې سپي ته به متحده ایالاتو ته د واردولو اجازه ورنه کړل شي. که چیرې سپی مو بیرته لیږل کیږي نو ستاسې په لګښت به بیرته وروستي هیواد ته ولیږل شي. د لیږلو هیواد هغه دی چی وروستي سفر یې ترې پیل شوی نه دا چي چیرې سپی زیږیدلی یا چیرې ساتل شوی.
 
متحده ایالاتو ته د پیشو راوړل
CDC متحده ایالاتو ته د کورنۍ پیشو راوړلو لپاره د روغتیا عمومي سند شرط نه بولي که څه هم ځینې هوایی شرکتونه یې شرط ګڼي. د سفر څخه دمخه د هوایي شرکت سره مو وغږیږئ او د سفر له مخې یې د پیشو د صحت سند شرط پوره کړئ.
 
پیشوګانې متحده ایالاتو ته د واردولو لپاره د سپیو د لیونتوب په مقابل کې واکسینو ته اړتیا نه لري سره له دې چی CDC خلک هڅوي چې د پیشوګانو د واکسینولو ټول شرایط پوره کړي. پیشوګانې بندرونو ته د راوړلو پر مهال کتل کیږي او که چیرې د ساري ناروغۍ هغه شواهد پکې وموندل شي چې انسانانو ته انتقالیږي نو کیدای شي چې متحده ایالاتو ته له داخلیدو منع شي.
 
که چیرې پیشو ناروغه وي نو په پورټ کې به د څښتن پر مصرف د متخصص ویترنر لخوا معاینه شي.
 
د ایالت لخوا د څارویو په اړه مقررات
د فدرالي مقرراتو برسیره دا مهمه ده چې پوه شئ چي په متحده ایالاتو کې هر ایالت د څارویو واردولو په اړه خپل مقررات لري چې ممکن د فدرال د مقرراتو څخه سخت وي. ډاډ تر لاسه کړئ چې د لاندې لینک له لارې ټول هغه ایالتي مقررات درسره وګورئ چي تاسې سره د سفر وروستۍ منزل ته په رسیدو کې مرسته کوي: <a href="https://www.aphis.usda.gov/aphis/pet-travel/interstate-pet-travel">https://www.aphis.usda.gov/aphis/pet-travel/interstate-pet-travel</a>
 
هغه لارې چی له مخې یې خپل حیوانات درسره انتقالولای شئ
ستاسې د حیواناتو د انتقال لپاره مختلفې لارې شتون لري. د نورو معلوماتو لپاره دغه لینک درسره وګورئ: <a href="https://www.state.gov/pets-and-international-travel/#PetPolicies">https://www.state.gov/pets-and-international-travel/#PetPolicies</a>

متحده ایالاتو ته د سپي او پیشو راوړل 

د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر په ۲۱د متحده ایالاتو د کورني امنیت ریاست (DHS) اعلان وکړ چي د افغانستان لپاره به د لنډمهاله خوندي حالت موده د ۱۸ میاشتو لپاره ریډیزاین او تمدید شي. دواړه ریډیزاین او تمدید به د ۲۰۲۳ کال د نومبر ۲۱ څخه پیل کیږي او د ۲۰۲۵ کال د می په ۲۰ باندې پای ته رسیږي.
 
آیا تاسې دم مهال TPS لرئ؟ که چیری تاسې TPS لرئ او غواړئ چي د ۲۰۲۵ کال می ۲۱ پورې مو موده نوره هم وغځوئ، تاسې باید بیا ځلی د ۶۰ ورځو په دوران کې ځانونه راجسټر کړئ چي ۲۰۲۳ کال د سپتمبر په ۲۱ او ۲۰۲۳ کال د نومبر ۲۱ په منځ کې کولای شئ چي ځانونه راجستر کړئ.
 
 آیا TPS نه لرئ؟ تاسې ممکن ورته وړ یاست. هغه کسان چي د افغانستان تبعه وي (او هغه چي یې تبعه نه دي خو په نږدۍ وختو کې یې په مسلسل ډول په افغانستان کي ژوند کړی وي) او بیا یې په متحده ایالاتو کې د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر ۲۱ څخه را پدیخوا په مسلسل ډول یې ژوند کړی وي، او د ۲۰۲۳ کال د نومبر ۲۱ راهیسې په دوامداره توګه په متحده ایالاتو کې فزیکي شتون لرلي وي، کولای شي چي د TPS تر لاسه کولو لپاره غوښتنلیک وړاندی کړي. که تاسې په لومړي ځل غوښتنلیک لیږئ نو کولای شئ چي د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر ۲۵ څخه تر ۲۰۲۵ کال د اپریل ۱۹ مو اپلیکیشن واستوئ.
 
 تر ټولو زیات پوښتل شوي سوالونه: د افغانانو لپاره لنډمهاله خوندي حالت
 
پوښتنه: لنډمهاله خوندي حالت (TPS) څه ته وایي؟
ځواب: TPS د کډوالۍ لنډ مهاله خوندي حالت ته وایي چي د ځینو هیوادونو هغو اتباعو ته ورکول کیږي چي په هیواد کي د جګړې، طبیعي ناورین، یا نورو شرایطو سره مخ وي او هیواد ته یې بیرته ستنیدل ستونځمن وي یا یې امنیت ته خطر وي. TPS تاسې ته اجازه درکوي چي په امریکا کي په مؤقت ډول ژوند وکړئ او پکې په قانوني توګه کار وکړئ. TPS دایمي کډوالۍ یا ګرین کارت ته لار نه هواروي. افغان پارولیان او TPS درلودونکي چي غواړي په امریکا کي په دایمي ډول ژوند وکړي باید په امریکا کي د قبلیدو لپاره یو له څو لارو چارو انتخاب کړي چی ورته وړ وي.
 
پوښتنه: څوک TPS لپاره درخواست لیږلو ته وړ دي؟
ځواب: که تاسې افغان یاست (یا تاسې د افغانستان تابعیت نه لرئ خو هلته په وروستیو وختونو کې اوسیدلي یاست) او اوس په متحده ایالاتو کې یاست، تاسې کولای شئ چي د TPS غوښتنه وکړئ. دا به تاسې ته اجازه درکړي چي په متحده ایالاتو کې په قانوني توګه ژوند وکړئ او کار وکړئ تر هغه چي افغانستان د TPS هیوادو نومول شوی وي. هغه خلک چي دایمي حیثیت لري، لکه قانوني دایمي اوسیدونکي، پناه غوښتونکي یا کډوال وي د TPS لپاره وړ نه دي.
 
پوښتنه: TPS ته د وړ کیدو لپاره افغان اتباع باید کوم شرایط پوره کړي؟ 
ځواب: TPS د وړتیا لپاره باید افغان تابعیت لرونکي د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر په ۲۰ (یا د هغه څخه مخکې) په متحده ایالاتو کې ژوند کړي وي. دا په دې معنی چي د ۲۰۳۲ کال د سپتمبر په ۲۰ متحده ایالات یو اصلي هیواد وو چي تاسې پکې ژوند او کار کاوه. برسیره پر دې TPS لپاره غوښتنلیک ورکوونکی باید په متحده ایالاتو کې په مسلسله توګه د ۲۰۲۳ کال د نومبر د ۲۰ را پدیخوا پرته له بهر ته تللو ژوند کړي وي. مسلسل فزیکی شتون پدې معنی چي تاسې په متحده ایالاتو کې یاست او بهر ته سفر مو نه دي کړي. په امریکا کي د اوسیدلو او فزیکي شتون په اړه ځینې استثنا‌‌‌ءات شتون لري د هغو لپاره چي د متحده ایالاتو څخه لنډ وخت لپاره بهر ته سفر کوي.
هغه کسان چې د TPS لپاره غوښتنه کوي باید جدي جرمي ریکارډ ونه لري. که تاسې په امریکا کي پر یوه یا دوه یا ډیرو جرمونو محکوم شوي یاست، تاسې شاید د TPS ګټو یا نوي کولو لپاره یې وړ نه یاست. هغه کسان هم TPS ته وړ نه دي چي د بل فرد په څارنی یا په ترهګریزونو فعالیتونو کې ښکیل وي یا یې ملاتړ کړي وي. که چیری تاسې TPS ته د وړتیا په هکله تشویش یا پوښتنې لرئ نو د حقوقي خدماتو چمتو کوونکو سره اړیکه ونیسئ.
 
پوښتنه: زه متحده ایالاتو ته د متحدینو د ښه راغلاست عملیات (OAW) په نتیجه کي راغلی یم او د بشردوستانه پارولي حیثیت لرم. TPS د پارولیانو مصؤنیت ته ډیر ورته بریښي، او زه پارول مخکې له مخکې لرم. زه ولې TPS ته غوښتنلیک واستوم؟ که چیری ما ته TPS راکړل شي نو زما د پارول حیثیت سره څه کیږي؟
 
ځواب: هغه افغانان چي پارول لري، او کله چي TPS ورکړل شي نو خپل پارول به لا هم ورسره وي. له همدې امله باید وارخطا نه شئ. که TPS د ۱۸ نورو میاشتو لپاره وغځیږي نو یواځې هغه کسان چي د مخه TPS ولري اسناد به یې تمدیدیږي. د متحدینو د ښه راغلاست عملیات له لارې راغلي افغانانو لپاره د پارول موده یواځې دوه کاله ده، دا په دې معنی چي د ځینو د پارول موده ممکن د اوسني TPS مودې د مخه پوره شي. دم مهال واضحه نه ده چي USCIS به د افغانانو د پارول مودې پای ته رسیدو سره د پارول موده به یو ځل بیا تمدید کړي او کنه. له همدې امله TPS ته اپلای کول کیدای شي چي غوره لاره وي تر څو کډوال په متحده ایالاتو کې په قانوني ډول پاتی شي او د کار کولو اجازتنامه کي یې خنډ او ځنډ واقع نه شي.
 
پوښتنه: د TPS لپاره د اپلای کولو کوم وخت غوره دي؟
ځواب: که تاسی اوسمهال TPS لرئ او غواړئ چي لنډمهاله خوندي حالت مو وغځوئ نو تاسې باید د ۶۰ ورځو بیا راجسټریشن په دوره کې د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر ۲۵ څخه تر ۲۰۲۳ د نومبر ۲۵ پورې بیا راجستر شئ تر څو ډاډ تر لاسه کړئ چي تاسې TPS لرئ او د کار کولو او په متحده ایالاتو کې قانوني اوسیدلو کي خنډ نه وي.
 
که چیری تاسې د لومړي ځل لپاره د TPS غوښتنه کوئ، د راجسټریشن موده د ۲۰۲۳ کال د سپتمنبر ۲۵ څه تر ۲۰۲۵ کال د مې ۲۰ نیټې پورې دوام لري. هغه افغانان چي متحده ایالاتو ته د بشردوستانه پارول له لارې راغلي وي باید لږ تر لږه ۶ میاشتې مخکې TPS ته غوښتنلیک لیږلو پلان جوړ کړي تر څو په متحده ایالاتو کې د غیر قانوني اوسیدنې او په کار کولو کي د تشی مخنیوي وشي.
 
پوښتنه: د TPS غوښتنلیک پروسه څه ته وایي؟
ځواب: هغه کسان چي د TPS لپاره غوښتنلیک ته لیوالتیا لري په کلکه هڅول کیږي چي د وړ قانوني خدماتو چمتو کوونکي سره خبرې وکړي تر څو ډاډ تر لاسه کړي چي ټول شرایط پوره کوي او دا چي د غوښتنلیک سپارلو د مخه هیڅ قانوني اندیښنه نه لري. دا مهمه ده چي پوه شئ چي هر فرد باید د خپل TPS غوښتنلیک ولري چي په هغه کي میړه/ښځه او کوچنیان شامل دي. د TPS لپاره غوښتنلیک په <a href="https://www.uscis.gov/i-821">I-821</a> فورمه کي ځای پر ځای شوی کوم چي باید د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ خدماتو اداره (USCIS) سره ثبت شي. د نورو اسنادو سره یو ځای چي شرایط پوره کړي، فیس او یا د فیس بښلو بشپړه <a href="https://www.uscis.gov/i-912">I-912</a> فورمه ولیږئ. که چیری د TPS غوښتونکي د کار کولو اجازه هم غواړي او یاهم غواړي چي هویت لپاره اسناد ولري (لکه کوچنیان) دوی باید د <a href="https://www.uscis.gov/i-765">I-765</a> فورمه چي د کار کولو اجازتنامې فورمه هم ورته وایي غوښتنليک ورته ولیږي. د نورو جزئیاتو لپاره غوښتونکي باید د <a href="https://www.uscis.gov/">USCIS ویبپاڼې</a> سره مشوره وکړي.
 
پوښتنه: د TPS اپلیکېشن لپاره کومو اسنادو ته اړتیا ده؟
ځواب: که د لومړي ځل لپاره TPS ته اپلای کوئ نو درې شیان باید ثابت کړئ:
(۱) چي تاسې د افغانستان تبعه یاست
(۲) تاسې د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر میاشتې له ۲۰ څخه را پدیخوا په متحده ایالاتو کې په مسلسل ډول میشت یاست
او
(۳) تاسې د ۲۰۲۳ کال د نومبر میاشتې له ۲۱ څخه را پدیخوا په متحده ایالاتو کې مسلسل په فزیکي ډول شتون لرئ.
 
د غوښتنلیک او نورو اسنادو لیږلو پر مهال باید تاسې د اصلي اسنادو کاپي ولیږئ. اصلي اسناد مو مه لیږئ.
 
(۱) د افغان تابعیت د ثبوت لپاره، یو غوښتونکی کولی شي پاسپورټ، د عکس سره د زیږون سند، د افغانستان د ملي هویت سند چي عکس او یا هم د ګوتو نښان ورسره وي درسره چمتو کړئ.
(۲) د دې لپاره چي امریکا ته د دخول وخت مو ثابت کړئ، تاسې کولای شئ چي پر پاسپورټ مو د دخول ټاپه وښایئ، I-94 یا هم کوم بل ثبوت باید ولرئ تر څو ثابت کړئ چي تاسې امریکا ته د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر میاشتې پر ۲۰ مه یا هم له هغې مخکې راغلي یاست.
(۳) د دې لپاره چي د ۲۰۲۳ د سپتمبر د میاشتې پر ۲۰ یا له هغې مخکې مو متحده ایالاتو ته راتګ ثابت کړئ او یا دا ثابته کړئ چي د ۲۰۲۳ کال د نومبر میاشتې ۲۱ څخه را پدیخوا تاسې په متحده ایالاتو کې فزیکي شتون لرئ نو تاسې کولای شئ چي مختلف اسناد وړاندی کړئ. پدې کي د کار کولو اسنادونه لکه د معاش رسید، W2 سند، د بانک سند، د برق بل سند، د مکتب، شفاخانې یا هم ستاسې د بیا میشتیدنې لخوا چمتو شوی کاغذونه شامل دي. د دې لپاره چي په دې اړه نور هم زده کړئ، د خپل قانوني خدماتو چمتو کوونکي سره اړیکه ټینګه کړئ او یا هم د USCIS ویب سایټ درسره وګورئ.
 
 که تاسې TPS لرئ او غواړئ چي تمدید ته یې غوښتنلیک واستوئ نو تاسې ته د هغو اسنادو بیا ځلی لیږلو ته اړتیا نشته چي مو مخکې لیږلی وي.
 
پوښتنه: زه TPS لرم چی د ۲۰۲۳ کال د نومبر میاشتې پر ۲۰ یې تاریخ پای ته رسیږي. آیا زه بیا ځلی ځان راجستر کړم؟
ځواب: اوسنی غوښتونکي چي غواړي لنډمهاله خوندي حالت تمدید کړی باید د ۶۰ ورځو د بیا راجستر کیدو په وخت کي ځان راجستر کړي چي له ۲۰۲۳ کال د سپتمبر میاشتې ۲۵ څخه پیل کیږي او تر ۲۰۲۳ کال د نومبر ۲۴ پورې دوام لري تر څو ډاډ تر لاسه کړي چي TPS او کار په منځ کی ځنډ او مانع رامنځته نه شي. (نوټ: دا مهمه چي د TPS لپاره بیا ځلی ځان راجستر کړئ او تر اخر وخته پورې منتظر نه شئ ځکه چي که داسې وکړئ نو ممکن د کار کولو اجازې EAD وخت مو پای ته ورسیږي).
 
پوښتنه: ما TPS ته غوښتنلیک استولی خو زما اپلیکیشن لا هم په انتظار/ ریویو کي ده. زه باید څه وکړم؟
ځواب: USCIS به د افغانستان لپاره د پخوانیو TPS لپاره درج شویو غوښتنلیکونو پروسې ته دوام ورکړي. هغه کسان چي <a href="https://www.uscis.gov/i-821">I-821</a> فورمه یې لیږلی وي او اوس په انتظار کي وي اړ نه دي چي بیا ځلی د لنډمهاله خوندي حالت لپاره غوښتلینک یا اړونده <a href="https://www.uscis.gov/i-765">I-765</a> فورمه د کار کولو اجازې لپار ولیږي. کله چي USCIS د I-821 فورمه ومني نو غوښتونکي ته به د ۲۰۲۵ کال تر مې میاشتې پورې TPS ورکړي او هم به ورته د کار کولو اجازه ولیږي.
 
پوښتنه: داسې ښکاري چي د کډوالۍ په اړه معلومات خورا مفصل او شاید ډیر درانه وبریښي. د انفرادي قانوني مشورې لپاره چیری ولاړ شم؟
ځواب: هغه کسان چې د بیا میشتیدنې ادارې سره په اړیکه کي دی، کولای شي چي لومړی له هغوی سره مشوره وکړي. د بیا میشتیدنې ځینې ادارې ممکن کډوالۍ خدمتونه ولري، پداسې حال کي چي د بیا میشتیدنې نورې اداری ممکن د ټولنو سره اړیکې یا منابع ولري چي تاسې سره یې شریکولای شي. د بیا میشتیدنې ادارې سره د اړیکې د نه شتون په صورت کي تاسې کولای شئ چي د انټرنیټ په لیکه د د<a href="https://www.immigrationadvocates.org/legaldirectory/">غه فهرست</a> له لارې وکیل پیدا کړئ. تاسې باید خپل زیپ کوډ داخل کړئ تر څو د ټولو قانوني خدماتو چمتو کوونکو لیست وګورئ.
 
دا ډیره مهمه ده چي پوه یاست چي د ۲۰۲۱ کال د اګست د میاشتې را پدیخوا د ډیرو پارولیانو متحده ایالاتو ته له رارسیدلو سره د قانوني خدماتو لپاره خورا پراخه غوښتنه پیل شوی. ډیری حقوقوي خدمتونو چمتو کوونکي په ځانګړي ډول هغه خدمات چمتو کوونکي چي یا یې فیسونه ټیټ وي او یا فیس نه اخلي د مشورې لپاره د انتظار اوږد وخت ورکوي او یا هم د مؤقت وخت لپاره نوي متقاضیان نه اخلي. دا ډیره مهمه ده چي له زغم څخه کار واخلۍ او په هرو څو اونیو کې د خدماتو چمتو کوونکو سره اړیکه تینګه کړئ تر څو پوه شئ چي دوی نوي متقاضیان مني او که یې نه مني.

د افغانانو لپاره لنډمهاله خوندي حالت: هغه څه چي تاسې پرې پوهیدو ته اړتیا لرئ 

د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ خدماتو اداره (USCIS) اعلان وکړ چې د ۲۰۲۳ کال د سپټمبر ۱۳ وروسته، مثبت پناه غوښتونکي باید د خپل پناه غوښتنې مرکې یا اینټرویو ته یو ژباړونکی ځان سره راوړي که چیری دوی په انګلیسي ژبه روان نه وي یا غواړي چې د انګلیسي پرته په بله ژبه کې د دوی مرکه تر سره شي. که یو مثبت پناه غوښتونکی ژباړونکي ته اړتیا لري او ځان سره یې نه راوړي، یا که د دوی ترجمان په انګلیسي ژبه او هغه ژبه چې غوښتونکی یې خبرې کوي روان نه وي، او غوښتونکی ښه دلیل و نه لري، USCIS کیدای شي دا د مرکې لپاره د حاضریدو ناکامي وګني او کیدای شي د پناه یا اسایلم غوښتنلیک رد کړي یا یې مهاجرت قاضي ته غوښتنلیک وسپاري. USCIS به د هرې انفرادي قضیې پر بنسټ ښه لامل تعیین کړي.
 
د ژباړونکي اړتیاوې:
• ژباړونکی باید په انګلیسي ژبه او په هغه ژبه چې غوښتونکی یې په روانۍ سره خبرې کوي روان وي او باید لږترلږه ۱۸کلن وي.
 
ژباړونکی باید لاندې کسان نه وي:
<ul>
<li>یو فرد چې د پناه غوښتنې یا اسایلم دوسیه لري او تر اوسه یې مرکه نه ده شوې</li>
<li>د غوښتنلیک ورکوونکي وکیل یا رسمي استازی</li>
<li>یو شاهد چې د غوښتونکي په استازیتوب شاهدي ورکوي</li>
<li>د غوښتونکي د تابعیت هیواد (یا، که بې وطنه وي، د دوی وروستی استوګنځای) د حکومت استازی یا کارمند</li>
</ul>

د مثبت پناه غوښتونکو لپاره مهم اعلان 

د لیډ رنګ مسمومیت څه ته وایی؟
لیډ یو طبییعي زهرجن فلز ته وایي چي کیدای شي د خوړلو، لمس او تنفس کولو له لارې د انسان وجود ته داخل شي او جدي روغتیایي ستونځې رامنځته کړي. په تیرو وختونو کې لیډ په رنګ کي یو عنصر و چي د کورونو په داخل او بهر کې استعمالیده. که څه هم په متحده ایالاتو کې په ۱۹۷۸کي د لیډ پر بنسټ د ټولو رنګونو کارول منع شول په زړو کورونو کې د لیډ مسمومیت یو ریښتینی روغتیایي ګواښ ګڼل کیږي.
 
د لیډ مسمومیت کولای شي چي په هر چا اغیزه وکړي. او کوچنیان په ځانګړي ډول د جدي خطر سره مخ کړي ځکه کوچنیان کیدای شي چي توږیدلې رنګ لمس یا وخوري چي په هغې کي د لیډ مسمومیت شتون لري. د کوچنیانو جسم لا هم پرمختګ کوي، او د مغزو او عصبي سیستم د لیډ رنګ په مقابل کي ډیر حساس وي چي په نتیجه کي په کوچنیانو کې د چلند ستونځې رامنځته کړي، بلوغت یې وځنډوي، او مغزو ته یې زیان ورسوي. لیډ همدارنګه کولای شي چي د بدن غړو، وینې، او هاضمې سیستم ته هم زیان ورسوي. په ډیره لوړه کچه لیډ ممکن مرګوني وي. لیډ په طبیعي ډول د انسان په بدن کي نه موندل کیږي، او هر مقدار چي په ماشومانو کې وموندل شي زهري ګڼل کیږي.
 
مخکې له دې چي د کرایې تړون لاسلیک کړئ، او هغه کور یا اپارتمان ته داخل شئ چي د ۱۹۷۸ څخه د مخه جوړ شوی وي، د فدرال د قانون له مخې د کور څښتن مسؤل دي چې د لیډ له لارې د رنګ خطرونو په اړه معلومات شریک کړي. برسېره پر دې، ایالتونه او ښارونه خپل قوانین لري، چي د لیډ ککړتیا او لیډ مسمومیت په ګوته کوي. ځینې ایالتونه، او ښارونه په دې اړه خورا سخت قوانین لري. د بېلګي په ډول، د نیو یارک ایالت د قانون له مخې هغه کوچنیان چې عمرونه یې د شپږو میاشتو او شپږو کلونو تر منځ وي باید هر ځل ډاکټر ته د معمولو طبي معایناتو پر مهال یې باید ليډ مسمومیت هٌم معاینه شي. ستاسې په ایالت یا ښار کې د ځانګړو لیډ قوانینو په اړه د نورو معلوماتو لپاره موږ ته پیغام راولیږئ.
<a href="https://www.facebook.com/SettleInUS">https://www.facebook.com/SettleInUS</a>
 
کوچنیان څنګه له زړو رنګونو د لیډ مسمومیت اخلي؟
زړه رنګمالي په اسانه بېلېدای شي او هم رالویدای شي. کیدای شي چي کوچنیان هغه رنګونه چي پر مځکه لویږي وخوري. رنګونه هم کوچني ذرې په هوا کي پریږدي چي د ګرد په توګه د کوچنیانو د لوبو پر سامان یا په نورو شیانو پریوځي چي شاید ماشومان یې خولې ته واچوي. کوچنیان همدارنګه د لیډ مسمومیت د توکو د څټلو، او ژوولو هم اخیستلای شي. داسې توکې کیدای شي چي کړکۍ وي، فرنیچر وي ، میزونه او یا هر هغه توکې وي چي رنګ ورپورې وي یا د لیډ ګرد پرې پروت وي. همدارنګه، که چیري د لیډ رنګمالي توګول شوي وي یا ګرول شوي وي تر څو پرې بل رنګ شي، بیا هم د لیډ مسمومیت لرونکي ګرد خوشي کوي چي ټول کور پورې وي، او باید د پاکولو متخصص لخوا په مکمله توګه پاک شي.
 
د لیډ مسمومیت نښی نښانی څه دي؟
د لیډ مسمومیت نښانی تر هغه و خت نه څرګندیږي تر څو د خطرناک مقدار تر کچې د انسان په وجود کي د لیډ مسمومیت نه وي جمع شوی. له همدی امله، مهمه ده چي په کور کې د لیډ مسمومیت پر خطرونو ځان مخکې له مخکې خبر کړئ. په کوچنیانو کې د لیډ مسمومیت ځینې نښې نښانې په لاندې ډول دي:
<ul>
<li>په زده کړو کې ستونځې</li>
<li>په عادت کي تغیرات</li>
<li>ژر خفه کیدل</li>
<li>سر دردی</li>
<li>د اشتها کمیدل</li>
<li>د وزن کمیدل</li>
<li>ستړیا</li>
<li>د خیټی درد</li>
<li>کانګی کول</li>
<li>قبضیت</li>
<li>کڼیدل</li>
<li>میرګي</li>
</ul>
 
څنګه کولای شم چی د لیډ مسمومیت لرونکي کور یا اپارتمان په اړه خبر اوسم؟
تر څو چي کور د متخصص لخوا کتل شوی نه وي، ناشونې ده چي عام کس په دې پوه شي چي په کور کي د لیډ مسمویت رنګمالي تر سره شوی کومه چي په هغه کورونو کې شاید وموندل شي چي د ۱۹۷۸ کال څخه د مخه جوړ شوي وي. ډاډ تر لاسه کړئ چي د کور خاوند د فدرال قوانین او لایحې مراعاتوي. په ځینو ایالتونو کې، د لیډ په اړه د هغه کور چي ۱۹۷۸ کال څخه د مخه جوړ شوي د متخصصینو لخوا یې کتل باید تر سره شي خصوصأ کله چي هغه کورته کوچنیان کډه کیږي.
 
زه باید د لیډ پر بنسټ رنګ څخه د احتمالي مسمومیت د کنټرول لپاره کوم ګامونه پورته کړم؟
<ul>
<li>هغه کور چي تاسې د کرایې لپاره یې غواړئ، پر آنلاین بڼه یې وګورئ چي د ۱۹۷۸ څخه خو د مخه نه دي جوړ شوی. تاسې داسې کورونه د کور خرڅولو پر ځینو ویبپاڼو کتلای شئ لکه <a href="https://www.realtor.com/">Realtor</a>، <a href="http://zillow.com/">Zillow</a> یا <a href="http://trulia.com/">Trulia</a>. دا معلومات تاسې کولای شئ چي پر آنلاین بڼه، یا د ایالت او ښار پر ډاټابیس هم وګورئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>د کور مالک ته مو په کلکه ووایاست چي تاسې ته په کور کي د لیډ مسمومیت خطرونو په اړه ټول معلومات او د قانوني سپارښتنې در وسپاري مخکې له دې چي کورته کډه شئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>که تاسې کور کي نوی زیږیدلی کوچنی لرئ یا مو کوچنی د شپږو کلونو کم عمر لري نو د کور څښتن خبر کړئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>که د کرایي کور کي مو رنګ توییږي نو د کور څښتن ته ووایاست.</li>
</ul>
<ul>
<li>د کوچني ډاکټر ته مو د لیډ مسمومیت په اړه ووایاست.</li>
</ul>
<ul>
<li>که مو کوچنی له شپږو کلونو کم عمر لري نو د لیډ مسمومیت ټیسټونه یې اقلأ په کال کي یو ځل تر سره کړی.</li>
</ul>
 
که چیری تاسې ته معلومه شي چي ستاسې د کرایي کور د ۱۹۷۸ کال څخه د مخه جوړ شوی او پاک شوی نه دي لاندې مؤقتي اقدامات ترسره کولای شئ تر څو مو کوچني د لیډ مسمومیت څخه وژغورل شی:
<ul>
<li>کور مو هر وخت د پاکولو توکو سره پاکوئ چي په هغې کي صابون اوبه او وایپونه شامل دي تر څو ګرد او د رنګ ماتې شوی ټوټې د پاکولو پر مهال لیرې شي. د رنګ برخه په کلکه توګه ومښئ تر څو د لیډ مسمومیت له منځه ولاړ شي. کله چي مو کار پوره کړ، نو د پاکولو ټوټی او کاغذونه په یو پلاستیک کي وتړئ او ویې غورځوئ. کړکۍ، دروازو مخه، او مځکې ته باید تر ټولو زیاته پاملرنه وشي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د کوچنیانو لاسونه مو د ویده کیدو او خوړلو دمخه پاک پریمینځئ. همدارنګه مو د کوچنیانو د لوبو سامان، بوتلونه او چوشکونه هم پریمینځئ.</li>
</ul>
 
په یاد ولرئ، د لیډ مسمومیت څخه مو د کوچنیانو ژغورلو یواځینې لاره دا ده چي باید کور مو د لیډ لرونکو رنګونو څخه کاملأ پاک شي.
 
اعلامیه: دا مقاله د مهاجرینو د هستوګنې حلونو یا Refugee Housing Solutions سره په ملګرتیا جوړه شوی. د Refugee Housing Solutions د کلیسا د نړیوال خدماتو یوه پروژه ده چي د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت لخوا یې مالي ملاتړ کیږي.

دلیډ څخه جوړ شوي رنګ د مسمومیت په  اړه پوهنه 

د یخو میاشتو پر مهال د انرژي او پیسو سپمولو لپاره تر ټولو غوره لاره دا ده چي که په کور کي مو ترموسټاټ ولرئ نو په ښه ډول یې وکاروئ. ترموسټاټ یو کوچنۍ بکس ته ورته ماشین دی چي په دیوال کي نصب وي او په اوتومات ډول په کور کي تودوخه فعالوي او بندوي یې تر څو ستاسې کور په هغه حرارت کي وساتي چي تاسې تنظیم کړی. ډیرۍ ترموسټاټونه په اتوماتیک ډول ټیټه تودوخه کي ساتل یا تل یې تنظیمول د کور لپاره ډیرې پیسې سپما کولاي شي.
 
کله چي په کور کي یاست نو د کور ترموسټاټ مو په ۶۸° فارنهایټ (۲۰ سانتیګراد) کي وساتئ. که تاسې ته معلومه شي چي د تودوخې بیل مو خورا لوړ دی نو نور یې هم کښتنه کړئ او ګرم کالي واغوندئ. په دې سره کولای شئ چي ۳ سلنه انرژی وسپموئ او بیل مو کم شي. کله چي ویده کیږئ نو ترموسټاټ مو ۶۲ فارنهایت ته کښته کړئ او داسې یې تنظیم کړئ چي د کورنۍ له ویښیدو یو نیم ساعت د مخه بیرته ۶۸ فارنهایټ (۱۷ سانتیګراد) ته مو د کور تودوخه بدله شي. کله چي تاسې کار ته ځئ او کوچنیان مو مکتب ته ځي نو ترموسټاټ مو ۶۲ فارهنایټ (۱۷ سانتیګراد) درجو ته واړوئ او له راتګ څخه د مخه یې بیرته ۶۸ فارنهایټ (۲۰ سانتیګراد) درجو ته تنظیم کړئ.
 
مهم: هیڅکله په ژمي کي د کور تودوخه په بشپړ ډول مه بندوئ. که تاسې ولاړ شئ نو د ۵۵ او ۶۰ فارنهایټ (۱۳-۱۵ سانتیګراد) درجو په منځ کې یې تنظیم کړئ. که تاسې د کور ګرمولو سیسټم بند کړئ نو ستاسې د کور پایپیونه به کنګل او مات به شي او تاسې به د نل دوانۍ او کور کي د اوبو له امله د زیانونو مسؤل یاست چي کیدای شي په زرګونو ډالر وي.
 
ځینې د کرایي کورونه د خونو په دیوالونو کې ځانګړي بریښنایي هیټرونه لري. دا هیټرونه په هغه کوټو کې چي نه یې کاروئ بند کړئ او یواځې په پخلنځئ او تشنابونو کې مه بندوئ تر څو پایپونه مو د یخنۍ له امله د ماتیدو وژغوري. که چیری تاسې د اضافي تودوخې لپاره ګرځنده بریښنایي بخارۍ کاروئ نو لاندې لارښوونې عملي کړئ:
 
<ul>
<li>که په کور کي نه یاست نو هیڅکله یې چالان مه پریږدئ.</li>
<li>اضافي اوږد مزی مه استعمالوئ.</li>
<li>کله چي یې نه کاروئ نو د برق څخه یې لیري کړئ.</li>
<li>هغه توکې چي لمبه کوي د بخارۍ څخه لیري وساتئ لکه جامې، کاغذ، یا فرنیچر چي لږ تر لږه باید درې فټه لیري وساتل شي.</li>
</ul>
 
په یاد ولرئ چي د ګرځنده بریښنایي هیټرونه ډیره انرژي کاروي. یواځې د اړتیا پر مهال یې وکاروئ.
 
سړه هوا بهر وساتئ او ګرمه هوا دننه وساتئ
 
کورونه تقریبأ په عادي ډول یو پر دریمه اندازه انرژي د کور د کړکیو او درشل له لارې ضایع کوي. هغه ځایونه چي خلاص وي نو د انسلېشن او د هواد د بندولو موادو سره بند کړئ تر څو یخه هوا د کور بهر پاتې شي او ګرمه هوا د کور دننه پاتې شي. د دروازې په لاندې برخه کي د هوا بندولو سویپیونه ولګوئ. تاسې کولای شئ چي دا توکې په سیمه کي د هارډویر یا لویو مغازو څخه چي د کور سامان خرڅوي وپيرئ. په کور کي داسې واړه سوري په کال کي له ۱۰ تر ۲۰ سلنه بریښنا ضایع کوي.
 
د ژمي پر مهال پردې کولای شي چي د کور په ګرمولو کي ونډه واخلي او تر ۱۰ فیصده انرژي سپما کړي. که پردې کړکیو ته نږدۍ ځوړندې وي نو کولای شي چي تر ۲۵ سلنه انرژي سپما کړي اما د ورځې پر مهال پردې پرانیستل د کور په ګرمولو کي هم مرسته کوي. په یاد ولرئ چي د شپې پر مهال د کوټو پردې بندې وساتئ خصوصأ هغه کوټې چي د لمر وړانګی ورته نه داخلیږي. همدارنګه په یاد ولرئ چي د بخارۍ هوا د فرنیچر یا نورو توکو په واسطه نه وي بند شوي. که تاسې د انرژۍ بیل په اداء کولو کی ستونځه لرئ نو په لاندې لینک کي ځینې دولتي او خیریه پروګرامونه شتون لري چي کیدای شي درسره مرسته وکړي:
 
<a href="https://www.needhelppayingbills.com/html/need_help_with_electric_bills.html"> https://www.needhelppayingbills.com/html/need_help_with_electric_bills.html</a>
 
اعلامیه: دا مقاله د مهاجرینو د هستوګنې حلونو یا Refugee Housing Solutions سره په ملګرتیا جوړه شوی. د مهاجرینو د هستوګنې حلونه د کلیسا د نړیوال خدمت یوه پروژه ده چي د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت لخوا یې مالي ملاتړ کیږي.

د کور ګرمول او انرژي سپما کول 

کله چي نوي تعلیمي کال پیل شي نو مهمه ده ډاډ تر لاسه کړئ چي کوچنیان مو په فزیکي او ذهني ډول بیرته ټولګي ته د ستنیدو لپاره چمتو دي. راځئ چي ځینې هغه لارښووني ومومو چي زموږ کوچنیانو لپاره ټولګي ته بیرته ستنیدل اسانه کوي.
 
د کوچني سره مو خبری وکړئ
ښوونځۍ ته د چمتووالي پر مهال مو د اولادونو سره خبرې پیل کړئ. کوچنیان مو شاید ډول ډول احساسات ولري چي په هغې کي جذبه، اضطراب او حتی ویره هم شامل دی. داسې حالتونه په ځانګړي ډول د هغو کوچنیانو لپاره صدق کوي چی په لومړي ځل یا نوي ښوونځۍ ته ځي، یا په متحده ایالاتو کې په لومړي ځل ښوونځي ته ځي. د داسې کوچنیانو څخه د دوی د احساساتو په اړه وپوښتئ. ورته ووایاست چي دوی باید تاسې سره خبرې وکړي که چیري دوی په ښوونځۍ کي د ملګرو، ښوونکو، یا کورنۍ دنده کې له ستونځو سره مخ وي.
 
پوره خوب کول
د کوچنیانو لپاره مو پوره خوب کول اړین دي تر څو یې په فزیکي او ذهني ډول صحت ښه وي او هم په ښوونځۍ کي ښه فعالیت ولري. د اوړي د رخصتیو په جریان کې ماشومان شاید خپل خوب کولو د تقسیم اوقات مطابق جوړ کړی وي، یعنې دوی ناوخته ویده کیږي او سهار ناوخته پاڅیږي. د دې لپاره چي تاسې ورسره د خوب کولو په سمون کي مرسته وکړئ اړینه ده چي په وخت یې ویده کړئ او په وخت یې پآڅوئ. پرلپسې پر وخت ویده کول او پر وخت له خوبه پاڅول د کوچنیانو خوب سمولای شي.
 
د خوب وخت معمول ګرځول ګټور دی خصوصأ کله چي ټوله کورنۍ په شریکه فضا کي ویده شي. د خوب کولو څخه د مخه د آرام کولو فعالیتونه لکه کتاب لوستل، لمونځ کول، یا ستاسې د ورځي لپاره یو ځای ناسته کولای شي چي د بدن په آرامۍ کي مرسته وکړي کومه چي د خوب کولو لامل کیږي. پدې کي د خوب کولو د مخه ځینې فعالیتونه شامل دي لکه د غاښو برس کول، د مخ مینځل، کتاب لوستل، لمونځ کول، یا یو ځای ناسته او د ورځي په اړه خبری کول دي. انسان که د هر عمر وي پوره خوب کولو ته اړتیا لري تر څو په روښانه ډول فکر وکړي او په آسانه زده کړه وکولای شي. دا عمل په ځانګړي ډول د ماشومانو او ځوانانو لپاره صدق کوي چي دوی باید پوره خوب وکړي. هغه کوچنیان چی عمرونه د یو او دوه کلونو تر منځ وي له ۱۱ تر ۱۴ ساعتونو خوب ته اړتیا لري چي په هغې کی لنډ خوب هم شامل وي. په وړکتون کي چي کوچنیان له ۳ تر ۵ کلونو عمر لري باید ۱۰ تر ۱۳ ساعتونو خوب وکړي. هغه کوچنیان چی عمرونه یې له ۶ تر ۱۳ کلونو وي باید له ۹ تر ۱۲ ساعتونو خوب وکړي او هغه ځوانان چي عمرونه یې له ۱۴ تر ۱۷ کلونو وي باید ۸ تر ۱۰ ساعتونو خوب ولري.
 
صحي خواړه او حرکت
د اوړي په دوران کي کوچنیان ممکن په وخت خواړه ونه خوري او شاید خوراک یې غیر صحي هم وي. کله چي نوی تعلیمي کال پیل شي نو کوچنیان مو وهڅوئ چي صحي خواړه وخوري. چي په دې کي د کوچنیانو د سهار خواړه، د غرمي خواړه او یا هم د ښوونځۍ لخوا په وړیا ډول یا ارزانه خواړو په پروګرام کي مو کوچنیان شامل کړئ.
متوازن او ښه خواړه د ماشومانو د ودې، پرمختګ او د زده کړو فعالیت لپاره اهم دي. مخکې له دې چي نوي تعلیمي کال پیل شي، د کوچنیانو د خوراک عادوتونو ارزولو ته وخت ورکړئ تر څو مهم تغییرات پکې راولئ. هغه خوراک چي په هغې کي پروټين، حبوبات، میوې، یا سبزي شتون ولري غوره خواړه شمیرل کیږي. ښه خواړه په ښوونځۍ کي د یوې ګټورې ورځې لپاره اړینه انرژي چمتو کوي. 
فزیکي فعالیت هم د ماشوم فزیکي روغتیا، د زده کړی وړتیا، او احساساتي هوساینې لپاره حیاتي ده. په دې اړه فکر وکړئ چي تاسې څنګه کولای شئ د خپلو کوچنیانو سره مو په منظم ډول حرکت وکړئ حتی که دا یواځې لنډ مزل، د باسکټبال لوبه، یا خوراک وروسته د پتنګ الوځولو لوبه هم وي. منظم فزیکي فعالیت د دوی د ودې عمومي روغتیا، په ټولګي کي تمرکز او د زده کړی وړتیا او د خوب کیفیت ښه کوي.
 
د احساساتو د ملاتړ چاپیریال رامنځته کول
نوی تعلیمي کال کیدای شي د کوچنیانو لپاره مختلف احساسات پیدا کړي چي په هغې کي جذبه او اضطراب شامل دی. د دوی خبرو ته غوږ نیول، او د دوی ښوونځۍ ته د بیرته تګ لپاره د دوی احساسات او اندیښنې اوریدل یې په حلولو کي مرسته کوي. د مثبتو تجربو په هکله بحث کول یا هغه څه ورته یا دول چي دوی په تیرو وختونو کي په ښوونځۍ کی درلودل او څنګه یې ملاتړ تر لاسه کړ ښه دي. په همدې ډول کوچنیانو ته باید ډاډ ورکړل شي چي دوی به د ښوونځۍ په ټول کال کي ستاسې ملاتړ ولري.
 
هڅه وکړئ چي د ښوونځۍ پر پیل او پای ځان خبر کړئ، او پر دې هم ځان پوه کړئ چي ستاسې کوچنی به کله ښوونځۍ ته ځي او کله به کورته راځي. که تاسې انټرنیټ ته لاسرسی لرئ او په انګلیسي ژبه پوه یاست یا هم څوک پيژنۍ چي په انګلیسي ژبه خبری کولای شي نو د ښوونځۍ ویبپاڼی ته ورشئ، د ښوونکو په اړه ولولئ، او هم پر دې پوه شئ چي په ښوونځۍ کي کوم فعالیتونه شتون لري. دا هر څه مو د کوچني سره شریک کړئ تر څو ګونګ حالت نه وي او ستاسې او د کوچني ذهني فشار مو کم وي. د کوچني د ناروغتیا په صورت کي خپل پلان درسره وسنجنوئ. دا د دې لپاره چي پوه شئ چي څه وکړئ او په ښوونځۍ کي چا سره اړیکه ونیسئ. د وړ ماشومانو لپاره ځان پوه کړئ چي که چیری دوی خفه وي یا تاسې یادوي نو باید څه وکړئ. د بیلګي په توګه کوچني ته مو یو څه ورکول یا جیب کي ايښودل یا هم ورته د ورو ساه اخیستلو تجربه وښایاست.
 
ښوونځۍ ته بیرته د تګ په پروسه کي دوی شاملول د خپلواکۍ او مسؤلیت احساس رامنځته کوي چي کیدای شي اندیښنه کمه کړي. دوی ته اجازه ورکړئ چي د ښوونځۍ تجهیزات، د غرمې ډوډۍ بکسه، او کتابونه بکسه په خپله غوره کړي. دا کار کولای شي چي په کوچنیانو کي مو باور او لیوالتیا زیاته کړي.
 
ځینې ماشومان ممکن د ناروغۍ او میکروبونو په اړه اندیښمن وي، یا په ځانګړي ډول د کوویډ-۱۹ څخه د ناروغیدو په اړه اندیښمن وي. د خپلو ماشومانو سره مو د لاسونو د حفظ الصحې په اړه خبرې وکړئ لکه د خوړو څخه د مخه یا د تشناب څخه وروسته لاسونه پریمینځل د دوی د ذهني فشار په کمولو کي مرسته کوي. تاسې کولای شئ چي کوچنیانو سره مو د ناروغیو څخه د مخنیوي لپاره پر واکسین کولو هم وغږیږئ. لکه د زکام څخه د وقایې واکسین یا د کوویډ-۱۹ دوه اړخیز بوسټرونو لپاره د ملاقات لپآره غوښتنه وکړئ.
 
لکه څرنګه چي نوی ښوونیز کال نږدې کیږي، په یاد ولرئ چي چمتووالې یواځې ښوونځی لپاره د توکو پیرودل نه دي بلکه له دې څخه ډیر دي. متوجه اوسئ چي کوچنی مو ښه خوب وکړي، صحي خواړه وخوري ځکه چي دا ټول د کوچني د هوسایې، خوښئ او بریالیتوب چانس زیاتوي. د متوازن او ملاتړ کوونکي ژوند انداز مو کوچنیان ښه چمتو کوي، خوب یې بهتره کیږي او د ښوونځۍ نوی تعلیمي کال لپاره په بهتر ډول چمتو کیږي.

د ښوونیز کال لپاره د کوچنیانو چمتو کولو په اړه لارښوونې 

طوفان (Hurricane) څه ته وایی؟
طوفانونه (Hurricanes) پیاوړي بادونه دي چي کولای شي کورونو، تأسیساتو او د انسانانو ژوند ته جدي خطرونه پیښ کړي. ښه چمتووالې او د طوفان پر مهال خوندي پاتې کیدو پر لارو چارو پوهیدل په سیمه کي د هر اوسیدونکي یا ورتلونکي وګړي لپاره خورا مهم دي.
 
طوفانونه یا Hurricanes د مکسیکو په خلیج یا اتلانتیک سمندر کي رامنځته کیږي. دا طوفانونه کولای شي چي په تیزۍ سره په مرتب ډول وده وکړي. ځینې وختونه دا طوفانونه په سلګونو میله پراخه وي چي کولای شي په لنډ وخت کي لویې سیمې اغیزمن وکړي. که تاسې په سویلي ټیکساس، لویزیانا، میسیسیپي، الاباما، فلوریدا، جورجیا، سویلي کارولینا، شمالي کارولاینا، ویرجینیا، ډي سي، میریلینډ، ډیلاویر، ختیځ پنسلوانیا، نیو جرسي، ختیځ نیویارک، کنیټیکټ، ماسچوسیټس، نیو همشایر او یا په مېن ایالت کي ژوند کوئ نو تاسې په ځانګړي ډول د طوفانونو له خطر سره مخ یاست. طوفانونه په همدې ډول کولای شي چي د پورته ذکر شوو ایالتونو داخلي سیمو ته هم ورسیږي چي د باران، سیلابونو، زیان رسوونکي باد او حتی طوفانونو سبب کیږي. د طوفان رسمي موسم د جون له ۱ څخه تر نومبر ۳۰ پورې وي.
 
با خبر پاتې شئ
د باوري سرچینو څخه د تازه معلوماتو لاسته راوړلو سره ځانونه تل با خبر ساتئ چي ځینې سرچینې یې داسې دي: د <a href="https://www.nhc.noaa.gov/" target="_self">ملي طوفان مرکز</a>، سیمییز بیړنی حالاتو مدیریت ادارې او خبرونه. ستاسې د سیمې لپاره د طوفان لیدونو او اخطارونو ته پام وکړئ. ستاسې په سیمه کي د طوفان لید (hurricane watch) یعنې طوفان راتلل ممکن دي او د طوفان خبردارۍ (hurricane warning) یعنې طوفان راتلونکی دی تر منځ توپیر وپیژنئ.
 
یو بیړنۍ بکسه چمتو کړئ
د هر ډول طوفان له ګواښونو څخه د مخه یوه بکسه جوړه کړۍ چي د اضطراري حالت لپاه په کار راځي او ډاډ تر لاسه کړئ چی د پینځو ورځو لپاره خواړه او اوبه ولرئ. په یاد ولرئ چي ستاسې د نل اوبه ممکن د طوفان وروسته ککړی شي او که چیرې د طوفان په اړه لید یا خبرداری خپور شي نو پلورنځي هم ممکن د اوبو، خواړو او نورو مهمو توکو څخه ژر خالي شي. د بیړني بکسو په اړه د نورو معلوماتو لپاره د Settle In د مرستې مرکز دا لینک ته ورشئ: 
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/10905687945885" target="_self">https://www.settlein.support/hc/ps/articles/10905687945885</a>
 
ملکیت مو خوندي کړئ
د احتمالي زیان څخه د خپلې کور ساتنې لپاره احتیاطي تدابیر ونیسئ. ونې او بوټې پرې کړئ، بهر لوښې او سامانونه خوندي کړئ، او دروازې او کړکۍ مو کلکې کړئ. کثافات دانۍ، د حویلۍ فرنیچر، ګریلونه، یا هر هغه تجهیزات خوندي کړئ یا کور ته دننه راوړئ چي د قوي باد پر مهال خطر پیښوي.
 
کله چي د وتلو مشوره درکړل شي نو ووځئ
که چیرې چارواکې مو د سیمې څخه د وتلو لپاره امر صادر کړي نو جدي یې ونیسئ او ژر تر ژره ووځئ. ځان دمخه خبر کړئ او د وتلو لارې تعقیب کړئ. مخکې له مخکې پلان شوی منزل په ‌ذهن کي ونیسئ لکه د یو ملګري یا خپلوانو کور مو، هوټل، یا ټاکل شوي سرپناه. د درنو ترافیکو او احتمالي خطرونو د مخنیوي لپاره له سیمې وختې ووځئ. په یاد ولرئ کله چي د خونديتوب په لټه کي یاست، تل غوره ده چي احتیاط وکړئ.
 
د کورنۍ لپاره مو بیړنی پلان جوړ کړئ
د کورنۍ لپاره مو بیړنی پلان جوړ کړئ او ډاډ تر لاسه کړئ چي په کور کي مو هر یو شخص پرې پوه وي. د جلا کیدو په صورت کي د یو ځای کیدو ځای هم په نښه کړئ. د کورنۍ هر یو غړي ته مسؤلیتونه وټاکۍ لکه د مهمو اسنادو راټولول، د بیړني کیټ بسته کول، یا د څارویو ساتنه. خپل پلان د اغیزمنې سیمې څخه بهر د خپلوانو یا ملګرو سره شریک کړئ تر څو دوی ستاسې د ځای په اړه خبر وي.
 
د طوفان پر مهال خوندي پاتی شئ
که تاسې د وتلو توان نه لرئ، لاندې اړین احتیاطي تدابیر ونیسئ:
<ul>
<li>په کور دننه پاته شئ او له کړکیو او دروازې لیرې شئ.</li>
<li>د طوفان پر مهال کړکۍ، پردې او شیډونه بندې وساتئ تر څو د کړکۍ د شیشو ماتیدو پر وخت له ماتو شیشو او پرزو وژغورل شئ.</li>
<li>د خپل کور په ټیټه سطحه کي په یوه کوچنۍ، بې کړکۍ، داخلي خونه کي پناه واخلئ.</li>
<li>د هوا تازه معلومات او خبرتیاوې وڅارئ.</li>
<li>خپل بیړنی بکسه یا کیټ او د تازه اوبو ته لاسرسی اسانه کړئ.</li>
<li>د رڼا ورکولو لپاره د شمعې پر ځای د لاسي څراغونو څخه کار واخلئ ځکه چي شمع د اور خطر لري.</li>
<li>د طوفان پر مهال د بریښنایي وسایلو او لین لرونکو تیلفونو له کارولو ډډه وکړئ.</li>
<li>د تازه معلوماتو او لارښوونو لپاره د ځایی چارواکو سره اړیکه ونیسئ.</li>
</ul>
 
د طوفان څخه وروسته
حتی وروسته له دې چي طوفان تیر شي، مهمه ده چي لا هم محتاط اوسئ او د خوندیتوب لارښوونې تعقیب کړئ. سیلاب ځپلو سیمو ته له ورتګ څخه ډډه وکړئ او د بریښنا د لینونو او کثافاتو څخه لیرې پاتې شئ. د احتمالي خطرونو څخه خبر اوسئ لکه د ودانیو کمزوری جوړښت یا ککړی اوبه. د خپل چاپیریال ارزونه وکړئ او د بیړنیو حالاتو د مسؤلو چارواکو لارښوونې تعقیب کړئ.

د هیریکینز (Hurricanes) طوفانونو پر مهال خوندي پاتې کیدل 

د موټر چلولو جواز (Driver’s License) یو مهم سند دی او د موټر چلولو لپاره اړین دی. دا کارت کیدای شي چي د پیژندپاڼې په ډول استعمال شي او هم د کار کولو فرصتونه زیاتوي. هر ایالت نوي راغلي کسانو ته د موټر چلولو جواز صادرولو لپاره خپل مقررات او غوښتنې لري. د ځینو ایالتونو د موټر چلولو جواز ډیپارتمنتونه د ژباړونکي او په مختلفو ژبو کې د امتحان اخیستلو خدمات هم وړاندی کوي. په ځینو نورو ایالتونو کې ممکن دا خدمات محدود وي، یا ممکن ستاسې په ژبه کي شتون ونه لري. که چیری ستاسې په ایالت کي د ژباړې خدمتونه شتون ونه لري او انګلیسي ژبه مو نه وي زده، نو اړینه ده چي د جواز غوښتنلیک سپارلو د مخه د انګلیسي ژبې ټولګي کي شامل شئ ځکه چي تاسې باید د سړک غاړی په نښو پوه شئ او د نورو موټر چلوونکو سره خبرې وکړای شئ.
 
په غوښتنلیک کي لومړی ګام به د دولتي ادارې څخه معلومات تر لاسه کول وي، چي ستاسې په ایالت کي د موټر چلولو جوازونه صادروي. هر ایالت د موټر دیپارتمنت لپاره خپل نوم لري چي د موټر چلولو جواز صادروي. په ځینو ایالتونو کي ورته د موټرو چلولو دیپارتمنت یا (DMV) وایي. په نورو ایالتونو کي ورته د موټرو وسایطو څانګه (DMV) وایي. په میساچوسټ کي د موټرو د راجستر کولو څانګه یا (RMV) ورته وایي. په ټیکساس کي ورته د عامه خوندیتوب څانګه وایي. ځینې ایالتونه نور ډول نومونه ورته لري. هاوایي یواځینې ایالت دی چي د موټرو چلولو جواز یې د ایالت پر ځای کاونټیانې ورکوي.
 
ستاسې په ایالت کي د موټرو د جواز توزیع کولو څانګې عمومأ ویبپاڼې لری چي د غوښتنلیک سپارلو لارښوونې یې هملته شتون لري. که تاسې په انګلیسي لوستلو کي ستونځه لرئ نو یو څوک ومومۍ چي تاسې ته قدم په قدم د موټر چلولو د جواز غوښتنلیک تشریح کړي. که تاسې لا هم د بیا میشتیدنې ادارې سره اړیکه لرئ نو اړیکه ورسره ونیسئ تر څو درته په دې اړه سرچینې په ګوته کړي.
 
د موټر چلولو د جواز مرحلې په ایالتي کچه توپیر لري. په متحده ایالاتو کې ډیری نوي راغلی کډوال باید د موټر چلولو جواز تر لاسه کولو لپاره لاندې اکثره نقاط تطبیق کړي:
 
<ul>
<li>د زده کوونکي یا محدود جواز لپاره غوښتنه وکړئ</li>
<li>د موټر چلولو د روزنې په ټولګیو کې شامل شئ یا د جواز لرونکو موټر چلوونکو سره تمرین وکړئ</li>
<li>ازموینې واخلئ (د پوهې ازموینه، پر سړک په مهارت سره د موټر چلولو ازموینه، د سترګو د لید ازموینه)</li>
<li>غوښتنلیک وسپارئ، د پیژندنې اسناد مو وښایاست، او فیس مو ورکړئ</li>
</ul>
 
مثال: په ویرجینیا کي د موټر چلولو جواز ته غوښتنلیک سپارل
راځئ چي په ویرجینیا کي د موټر چلولو جواز لپاره د غوښتنلیک استولو مثال وکاروو. په ویرجینیا کي که تاسې ۱۸ کلن یا زیات عمر لرونکي یاست او تاسې د متحده ایالاتو د بل ایالت، د متحده ایالاتو د خاوری، کناډا، فرانسې، جرمني، ساوت کوریا، ټایوان یا جاپان موټر چلولو جواز ونه لرئ نو تاسې باید لومړی د زده کوونکي جواز یاlearner's permit تر لاسه کړئ. د زده کوونکي جواز تاسې ته اجازه درکوي چی د بل جواز لرونکي موټر چلوونکي سره کښینئ او موټر چلول تمرین کړئ. جواز لرونکي موټر چلوونکي باید لږ تر لږه ۲۱ کلن وي یا هم باید ۱۸ کلن وي که چیری دوی ستاسې قانونی سرپرست وي یا مو ورور یا خور وي.
 
تر ۲۰۲۳ پوری په ویرجینیا کي د زده کوونکي جواز تر لاسه کولو لپاره باید تاسې دوه مرحلې بشپړی کړئ:
 
لومړی ګام:
 
د ویرجینیا DMV دمشتریانو خدماتو چمتو کوونکو ته ورشئ او لاندې اړین معلومات ورته وسپارئ:
 
<ul>
<li>د ویرجینیا د موټر چلولو لایسنس لپاره بشپړ شوی غوښتنلیک چی په آنلاین بڼه یې ډکولای شئ او هم کاغذ ډکولای شئ</li>
<li>د ۳ ډالرو فیس چي د جواز لپاره اخیستل او ورسره د موټر چلولو لایسنس فیس</li>
<li>د هویت ثبوت</li>
<li>په متحده ایالاتو کې د قانوني هستوګنې ثبوت</li>
<li>په ویرجینیا کي د هستوګنی دوه ثبوتونه</li>
<li>ستاسې د سوشیل سیکوریټي شمیره (SSN). که تاسې یې په یاد کي ولرئ نو DMV ته په شفاهي ډول ووایاست او هغوی به یې په سیستم کی وګوري او تایید به یې کړي. دا لینک وګورئ:  <a href="https://www.dmv.virginia.gov/webdoc/pdf/dmv141.pdf" target="_self">https://www.dmv.virginia.gov/webdoc/pdf/dmv141.pdf</a>
</li>
</ul>
 
یادونه: ځینې ایالتونه اوس د موټر چلولو جواز تر لاسه کولو لپاره په متحده ایالاتو کې د قانوني شتون ثبوت ته اړتیا نه لري. د لا زیاتو معلوماتو لپاره دې لینک ته ورشئ:
<a href="https://www.ncsl.org/immigration/states-offering-drivers-licenses-to-immigrants" target="_self"> https://www.ncsl.org/immigration/states-offering-drivers-licenses-to-immigrants</a>
 
دوهم ګام:
 
د سترګو د لید ازموینه (که تاسې عینکې یا لینزونه استعمالوئ نو ځان سره یې راوړئ) بیا په DMV کي په دوه برخو کې لیکل شوی د پوهې ازموینه کامیابه کړئ. مخکې له دې چي تاسې د DMV د مشتریانو د خدماتو چمتو کوونکو مرکز ته ورشئ، د زده کړو او پر امتحان د ځان پوهولو لپاره د ویرجینیا د DMV ویبپاڼې ته ورشئ او د هغو ژبو لیست هم وګورئ کومه کي چي ازموینه شتون لري: <a href="https://www.dmv.virginia.gov/drivers/#know_exam.asp" target="_self">https://www.dmv.virginia.gov/drivers/#know_exam.asp</a>
 
وروسته له دې چي تاسې دا مرحلې په بریالیتوب سره بشپړې کړئ DMV به تاسې ته د بل موټر چلوونکي سره د موټرو تمرین اجازه هغه ادرس ته درولیږي چي تاسې په غوښتنلیک کي لیکلي. که تاسې بل ځای ته کډه کوئ نو باید سمدستي DMV ته خبر ورکړئ ځکه چي د متحده ایالاتو پوستی خدمتونه د DMV خطونه په خپل سر ستاسې نوي کور ته نه لیږي.
 
یادونه: د ویرجینیا د قانون له مخې که تاسې په مؤقت ډول په متحده ایالاتو کې د اوسیدو اجازه ولرئ، نو تاسې کولای شئ چي د محدودې مودې د زده کوونکي اجازه تر لاسه کړئ، کومه چي تر هغې د استعمال وړ وي تر څو چي تاسې ته په متحده ایالاتو کې د قانوني اوسیدلو اجازه وي. د موټر چلولو اجازې اخر تاریخ به همغه وي کوم چي تاسې په متحده ایالاتو کې د مؤقتي هستوګنې اخري تاریخ وضع شوی وي. که تاسې په متحده ایالاتو کې د غوښتنلیک د استولو له ورځ څخه تر ۳۰ ورځو کم وخت لپاره پاتې کیږئ نو تاسې ته د موټر چلولو اجازه نه درکول کیږي.
 
کله چی تاسې د زده کوونکي اجازه تر لاسه کړئ
وروسته له دې چي تاسې د زده کوونکي اجازه تر لاسه کړئ نو تاسې دوه اختیارونه لرئ چي له لارې یې کولای شئ پروسېته دوام ورکړئ تر څو د موټر چلوونکو جواز تر لاسه کړئ.
 
لومړی اختیار
 
تاسې کولای شئ د دولت لخوا تصویب شوی د موټر چلولو د زده کړې برنامې لپاره پیسې ورکړئ او په بریالیتوب سره یې بشپړ کړئ، د بشپړیدو سند تر لاسه کړئ بیا DMV ته ورشئ او د خپل جواز لپاره غوښتنه وکړئ.
 
دوهم اختیار
 
تاسې کولای شئ د زده کوونکي جواز د ۶۰ ورځو لپاره وکاروئ. بیا کولای شئ چي DMV ته ورشئ او د سړک پر سر د موټر چلولو امتحان ورکړئ. تاسې باید DMV ته د امتحان لپاره موټر درسره ورولئ او هم درسره د تیرو ۶۰ ورځو <a href="https://www.dmv.virginia.gov/webdoc/pdf/csma19.pdf" target="_self">پر سړک د مهارتونو تر لاسه کولو سند</a> یو سئ چي هغه جواز لرونکي موټر چلوونکي یې درته چمتو او امضاء کوي چي تاسې ته یې تمرین درکړی. په ویرجینیا کي د موټر چلولو امتحان پر مهال ژباړونکي شتون لري او هم په ځینو DMV مرکزونو کې ژباړونکي شته دی. په دې اړه معلومات د ویرجینیا د DMV پر ویبپاڼه درسره وګورئ <a href="https://www.dmv.virginia.gov/general/#skillstest.asp" target="_self">https://www.dmv.virginia.gov/general/#skillstest.asp</a>
 
په ویرجینیا کی د موټر چلولو جواز لپاره غوښتنلیک واستول
که تاسې د زده کوونکي جواز تر لاسه کړی وي او ټول شرایط مو پوره کړی وي نو تاسې باید د ویرجینیا DMV د پیرودونکو خدمتونو چمتو کوونکي مرکز ته مراجعه وکړئ او لاندې مواد ورته وسپارئ:
 
<ul>
<li>په ویرجینیا کي د موټر چلولو د لایسنس غوښتنلیک</li>
<li>ټول اړین اسناد</li>
<li>د موټر چلولو د زده کړو تکمیلولو سند</li>
</ul>
 
د دې پروسې په بشپړولو سره د ویرجینیا موټر چلولو جواز به تاسې ته ۸ کلونو لپاره د موټر چلولو اجازه درکړي چي تاسې به یې په مېل کي د پوستې له لارې تر لاسه کړئ. که تاسې په متحده ایالاتو کې د مؤقتي هستوګنې اجازه لرئ نو تاسې به (د محدودې مودې موټر چلولو جواز) تر لاسه کړئ کوم به چي تر هغې تاسې ته د موټر چلولو اجازه درکړي تر څو چي تاسې په متحده ایالاتو کې د هستوګنې اجازه لرئ.
 
یادونه: که تاسې ۱۸ کلن یاست او د متحده ایالاتو د بل ایالت څخه د اعتبار وړ جواز لرئ نو تاسې باید یواځې د ویرجینیا د موټر چلولو جواز لپاره غوښتنلیک بشپړ کړئ، مناسب اسناد یې وسپارئ، فیس یې ورکړئ او د سترګو د لید ازموینه مو ورکړئ. تاسې اړ نه یاست چي له سره د موټر چلووونکي شرایط پوره کړئ.
 
په یاد ولرئ، هر ایالت خپله ویبپاڼه، مقررات، فیسونه، او اړتیاوی لري. موږ ویرجینیا د مثال په توګه کارولی تر څو تاسې سره ستاسې په ایالت کي د غوښتنلیک عمومي پروسې په پوهیدو کي مرسته وکړي.
 
آیا د خپل ایالت پر شرایطو پوهیدلو کي مرستې ته اړتیا لرئ؟ موږ ته د افغانانو لپآره د <a href="https://www.facebook.com/SettleInUS/" target="_self">Settle In</a> فیسبوک پاڼې له لارې پیغام راولیږئ.

ستاسې په ایالت کي د موټر چلولو جواز تر لاسه کول 

سره له دې چی په متحده ایالاتو کې هوا د یو ځای څخه بل ځای ته توپیر لري، بیا هم ممکنه ده چي کور مو د کال په دوران کي ځینې وختونه ډیر ګرم وي او حتی ځینې ځایونو کې تودوخه ممکن دومره غیر صحي شي چی ژوند ته هم ګواښ پیښ کړي. د کور یخولو لپاره انرژي تل ګرانه وي او تقریبأ تل د کور د کرایې څخه جدا پرې کیږي. له همدې امله تاسې باید داسې پلان عملي کړئ چي هم مو کور یخ وساتئ او هم د انرژي مصرف مو کم کړئ.
 
په متحده ایالاتو کې تقریبا ټول د هوا یخولو آلې په برق چلیږي. که په کور کي د ایرکنډیشن سیستم لرئ نو تاسې یې باید په سمه توګه استعمال کړئ تر څو مو کور هم یخ وي او بریښنا مو هم کمه مصرف شي. رطوبت کموونکي آلي (dehumidifier) هم د کور په یخولو کي مرسته کوي ځکه چي دا آله رطوبت کموي چي د کور په یخوالي کي مرسته کوي. په هر صورت د رطوبت کمول (dehumidifier) آلې زیات وخت لپاره استعمال ته اړتیا وي چي انرژي هم کاروي. هغه باد پکې چی په برق چلیږي د (dehumidifier) آلې او د ایرکنډیشن سیستم په پرتله لږه بریښنا استهلاکوي. نو د ایرکنډیشن پر ځای د میز، مځکي یا چت پکې د کور په یخولو کي اغیزمن رول لوبوي او انرژي هم لږه کاروي. د لوړی تودوخې پر مهال د ایرکنډیشن سره یو ځای د پکې استعمال د کوټی په یخولو کي اغیزمن وي او هم لږه انرژي مصروفوي.
 
که تاسې د خپل کور د یخولو لپاره ایرکنډیشنر ته اړتیا لرئ نو په یاد ولرئ چي په متحده ایالاتو کې په کرایي کورونو کي درې ډوله د هوا یخولو سیستمونه شتون لري:
 
۱) هغه ایرکنډیشنونه چي د کوټو په کړکیو کې نصبیږي.
۲) ګرځنده ایرکنډیشنونه چي عرابې لري او پر مځکه ایښودل کیږي چي له یوې کوټې څخه بلې کوټې ته یې انتقال اسان وي.
۳) هغه ایرکنډیشن چي د اصلي واحد په ډول په کور کي دننه نصب شوی وي او د مرکزي ایرکنډیشن په توګه تری کار اخیستل کیږي.
 
د کړکۍ ایرکنډیشنر
د کرایي کور د یخولو تر ټولو عامه لاره د کړکۍ ایرکنډیشنونو ده. کیدای شي چي د کور د مالک له اړخه په خونو کې د کړکۍ ایرکنډیشنر دمخه نصب شوی وي، مګر معمولا کرایه ورکوونکي خپل ایر کنډیشنر اخلي او نصبوي یې.
 
ګرځنده ایرکنډیشنرونه
هغه ایرکنډیشنرونه چي له ۲۲ انچو پراخه وي په کړکیو کې یې نصبول ممکن نه دي. که په کور کي مو کړکۍ پراخوالی له ۲۲ انچونو کم وي نو ګرځنده ایرکنډیشنربه ستاسې یواځینی اختیار وي. ګرځنده ایرکنډیشنرونه د کړکۍ ایرکنډیشنرونو په پرتله ډیر انرژي مصرفوي او په خپله داسې ایرکنډیشنرونه هم ګران دي.
 
د ایرکنډیشنرونو پیرودلو لپاره ځینې لارښوونی
<ul>
<li>که تاسې یو ایرکنډیشنر واخلۍ نو د Energy Star لوګو یې وګورئ. هغه ایرکنډیشنرونه چي د Energy Star لوګو لري، ازمویل شوي او تایید شوي چي د بریښنا په کم مصرف کي مؤثر دي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د کوټې د اندازې مطابق چي تاسې یې یخوئ ایرکڼدیشنر غوره کړئ. که چیرې تاسې داسې یو ایرکنډیشن وپیرئ چي د کوټې د اندازې لوړ وي، نو شاید تاسې د اندازې زیاته بریښنا اضافه مصرف کړئ او که تاسې داسې ایرکنډیشن وپیرئ چي د کوټی د یخولو لپاره کافي ځواک نه لري نو داسې آله ممکن کوټه مو کافي یخه نه کړي او بالاخره انرژي به مو زیاته مصرف او ضایع شي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د ایرکڼدیشنر اکثره ماډلونه ټایمرې یا د وخت ثبتولو فنکشنې لري چي کولای شي د ورځې او دشپې پرمهال په مختلفو وختونو کې د تودوخی درجه تنظیم کړي کومه چي د انرژي کارول کموي کله چي تاسې په کور کی نه یاست. داسې ایرکنډیشنر غوره کړئ چي تاسې وشئ کولای تنظیم او پروګرام یې کړئ.</li>
</ul>
 
د کور یخولو پر مهال د انرژۍ سپمولو لپاره لارښوونې
<ul>
<li>د متحده ایالاتو د انرژي وزارت واړندیز کوي چي د کور د یخوالي حالت مو په ۷۸ درجو کي تنظیم کړئ. که دا راحته نه وي نو د تودوخی درجه یو څو درجې ټیټه کړئ. په یاد ولرئ چي هره فارنهایټ درجه چي تاسې یې د تودوخې له امله پورته کوئ نو د انرژي د لګښت مو له ۱ سلنی تر ۳ سلنو پورې انرژۍ مصرف سپموئ. لکه څرنګه چي بریښنا ګرانه ده، کیدای شي چي د بریښنا مصرف د پام وړ تغیر وکړي.</li>
</ul>
<ul>
<li>په ګرمه ورځ کي کله چي څوک په کور کي نه وي، د کور ایرکنډیشنر مو په بشپړ ډول مه بندوئ، تاسې کولای شئ چي ۷۸ درجو یا له دې یې لږ لوړ وساتئ. دا به مو انرژۍ خوندي کړي او هم به مو کور ستاسې له راتلو وروسته مناسبې تودوخی ژر را وګرځي.</li>
</ul>
<ul>
<li>په کړکیو کې د کړۍ سیوری یا پردې وکاروئ یا ییې نصب کړئ او د لمر مخنیوی پرې وکړئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>ځینې ایرکنډیشنرونه فلټرونه لري چي تاسې کولای شئ تل یې پاک وساتئ او ځینې نور فلټرونه دي چي تاسې یې بدلولو ته اړتیا لرئ. لکه څرنګه چي وړاندیز شوي یا کله چي په ښکاره ډول ناپاک وي نو د ایرکنډیشنر فلټر مو پاک کړئ یا یې بدل کړئ. یو ناپاک ایرکنډیشنر ډیره انرژي مصرفوي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د ایرکنډییشنر نصبولو وروسته د کړکۍ شاوخوا بنده کړئ تر څو یخه هوا په کوټه کي ایساره کړئ. او د نورو کړکیو درزونه او چاودونه بند کړئ تر څو کوټې ته ګرمه هوا داخله نه شي.</li>
</ul>
<ul>
<li>کله چي ایرکنډیشنر چالان وي نو دروازې مو بندی وساتئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>ټولې کړکۍ وتړئ چیرې چې ایرکنډیشنر شتون لري.</li>
</ul>
<ul>
<li>کله چي په کړکیو کې ایرکنډیشنرونه نصب کړئ یا په کور کي مو مرکزي ایرکنډیشن نصب وي، ډاډ تر لاسه کړئ چي د ایرکنډیشن د هوا ورکولو ځای مخه خلاصه وي او په فرنیچر مو نه وي بنده کړي.</li>
</ul>
<ul>
<li>په ګرمو ورځو کې کوښښ وکړئ چي ګرموونکي آلې استعمالې نه کړئ لکه منقل، یا د پخلنځي آلې. ټول هغه ګروپونه چې نه یې استعمالوئ بند یې وساتئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>د سینټیټیک پر ځای کتان پارچې استعمال کړئ تر څو وجود مو یخ وساتي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د انرژي ځینې شرکتونه داسې ځینې پلانونه لري چي له مخې یې د لږی ګرمۍ پر مهال چي د ایرکنډیشن تقاضا کمه وي بریښنا ارزانه پلوري او ورته "off peak" هم وایي. دې ته کله کله د بریښنا کارولو وخت یا (TOU) هم وایي. د دوبي پر مهال د شپې لخوا کله چي هوا مناسبه وي او ایرکنډیشنر ته ډیره اړتیا نه وي، نو بریښنا هم ارزانه وي. ځینې شرکتونه TOU ستاسې په پلان کي له مخې لري او ځینې نورو شرکتونو ته یې باید غوښتنه وکړئ. د هغه شرکت سره خبرې وکړئ چي تاسې ته بریښنا درکوي او ورڅخه وپوښتئ چي TOU چي په دوبي کی د ماښام له ۸ بجو پیل کیږي او د سهار تر ۸ بجو وي تاسې ته په کوم قیمت درکوي. د TOU پر مهال د یخې هوا لپاره د ایرکنډیشنر او یا هوا صافوونکي آلې استعمالول ستاسې د برق مصرف کمولای شئ او پیسې هم خوندي کولای شئ.</li>
</ul>
 
که تاسې د خپل د بریښنا بیل نشئ ورکولای نو ځینې داسې دولتي او مرستندویه ادارې شتون لري چي تاسې سره یې په پرې کولو کی مرسته کوي. د نورو معلوماتو لپاره لاندې لینک ته ورشئ:
<a href="https://www.needhelppayingbills.com/html/need_help_with_electric_bills.html" target="_self">https://www.needhelppayingbills.com/html/need_help_with_electric_bills.html</a>
 
اعلامیه: دا مقاله د کډوالو د کورونو د حل لارې Refuge Housing Solutions برنامې سره په شراکت چمتو شوی. Refuge Housing Solutions د کلیسا نړیوال خدمت یا Church World Service یو پروژه ده چي تمویل یې د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت لخوا کیږي.

هم مو کور یخ وساتئ او هم انرژی سپما کړئ  

ډیره ګرمي کولای شي چي د سختو ناروغیو سبب شي. لکه د تودوخې ستړیا د تودوخې له امله پر انسان حمله. لکه څرنګه چی د تودوخې درجه پورته ځي، په همدی ډول مهمه ده چي د ځان ساتلو او تودوخې اړوند ناروغیو مخنیوي لپاره اړین احتیاطي تدابیر ونیسئ.
 
د تودوخې ستړیا او د تودوخې حمله 
د تودوخې حمله او د تودوخې ستړیا، دواړه د تودوخې پورې اړوند جدي ناروغۍ دي او هغه وخت را منځته کیږي کله چی د انسان بدن د تودوخې سره مخ شي او بیرته په سمه توګه یخ نه شي. سره له دې چي دواړه ناروغۍ یو بل ته ځینې ورته والی لري، بیا هم دواړه جلا ځانګړتیاوی لري او جلا د شدت کچې لري.
 
د تودوخې ستړیا یو داسې حالت ته وایي چي معمولا په هغه وخت کي را منځته کیږي کله چي یو څوک د تودوخې لوړی درجې سره مخ شي او په قوي فزیکي فعالیت کي بوخت وي یا هم په ګرم چاپیریال کي ډیر وخت تیر کړي. د تودوخې د ستړیا نښې عبارت دي له زیاتو خولو کول، ستړیا، سرخوږی، د زړه بدوالی، کانګی، سر درد، او د زړه چټک ټکان. که په سمدستي ډول ورته پاملرنه ونه شي، د تودوخې ستړیا کولای شي چي حتی ډیر جدي حالت رامنځ ته کړي چي د تودوخې سټروک یا حمله په نامه یادیږي.
 
د تودوخې سټروک یا حمله یو شدید حالت دی چي ژوند تهدیدوي او هغه وخت را منځته کیږي کله چي د انسان دبدن اصلي تودوخه خطرناکې کچې ته لوړه شي، په ځانګړي ډول له ۱۰۴ فارنهایټ یعنې له ۴۰ درجو پورته شي. د تودوخې سټروک په چټکۍ سره وده کوي او سمدستي طبي پاملرنې ته اړتیا لري. د تودوخې د سټروک نښې او نښانې عبارت دي د بدن د تودوخې لوړه درجه، ذهني اختلال، عصبي ګډوډوي، ګرم او وچ پوسټکی، چټک او ټیټ تنفس، د زړه چټک ټکان، شدید او دوامداره سر درد، التهاب او کانګی، یا هوش له لاسه ورکول.
 
د تودوخې ستړیا او د تودوخې حمله دواړه جدي شرایط دي او طبي پاملرنې ته اړتیا لري. که تاسې په کوم حالت شک لرئ، سمدلاسه لاس په کار شئ تر څو د انسان بدن د اوبو یا یخو کڅوړو په واسطه یخ وساتئ. د بدن د تودوخې را ټیټولو لپاره په چټکۍ سره کار کول کیدای شي چي انسان له سختو عوارضو وژغوري او شاید ژوند یې هم وژغورل شي.  
 
د سختې ګرمۍ په وخت کي څنګه خوندي پاتې شئ
<ul>
<li>د ورځي په دوران کي ډیری اوبه وڅکئ، که څه هم د تندی احساس نه کوئ. د کفئین او الکهول لرونکو مشروباتو له ډیر مصرف څخه ډډه وکړئ ځکه چې دا مواد کیدای شي د جل وهلو سره مرسته وکړي. تل بیا کاریدونکي د اوبو بوتل له ځانه سره ولرئ او که تاسې په فزیکي فعالیتونو بوخت یاست نو په یاد ولرئ چي بوتل مو په مکرر ډول له مایعاتو ډک کړئ.  </li>
</ul>
<ul>
<li>لږ وزن لرونکي، سپکې جامی واغوندۍ تر څو ستاسې بدن په اسانه تنفس وکړي. طبیعی جامې واغوندۍ لکه د مالوچو څخه جوړی شوی جامې یا کتان ټوټه وکاروئ ځکه چي داسې کالي ستاسې بدن یخ ساتي. د تورو رنګونو له اغوستلو ډډه وکړئ ځکه چي تور کالي تودوخه جذبوي. که تاسې له کوره بهر یاست نو د لمر څخه د خپلو سترګو او سر ساتلو لپاره پراخې جوړی شوی خولئ او الټرا وایلیت محافظتي د لمر عینکې استعمال کړئ. ‍</li>
</ul>
<ul>
<li>د لمر د مستقیمو وړانګو سره خپل تماس محدود کړئ. که یې امکان وي، نو په کور کي د ایرکنډیشن هوا ته پاتې شئ او یا هم داسې ځای کي پاتې شئ چي هلته باد پکه چالان وي. که تاسې باید بهر پاتې شئ نو هڅه وکړئ چي د خپل کار تقسیم اوقات مو د ورځې یخې برخې ته وساتئ، د بیلګې په ډول په سهار یا ماښام وختونو کې مو کارونه تر سره کړئ. خپل پوره کوښښ وکړئ چي وخت مو سیوري ته تیر کړئ او په یخو ځایو کې پرلپسې وقفې واخلئ تر څو مو بدن ته د یخ کیدو فرصت ورکړئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>لږ تر لږه بهر ته له وتلو ۱۵ څخه تر ۳۰ دقیقو د مخه د بدن هغه برخې چې لمر ته څرګند وي، سن سکرین هر دوه ساعته پس استعمال کړئ اوکه زیاته خوله کوئ یا لمبا کوئ نو باید ژر ژر سنسکرین استعمال کړئ. سربیره پر دې شونډی مو د لمر د سوځیدنې څخه خوندي وساتئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>  که تاسې ایر کنډیشن نه لرئ نو یا باد پکه استعمال کړئ او یا هم کړکۍ خلاصې پریږدئ تر څو تازه هوا درورسیږي. د کړکیو پردې مو دګرمۍ پر مهال بندې وساتئ تر څو د لمر وړانګې له داخلیدو وژغوري. که امکان یې وي، هغه پلاستیک چي د لمر وړانګی او تودوخه بندوي پر خپلو کړکیو ولګوئ. ستاسې د وجود د ګرمۍ کمولو لپاره یا پکې استعمال کړئ یا هم کولر استعمال کړئ. ډیری ټولنې د سختې تودوخې پر مهال د بیړني یخولو مرکزونه هم پرانیزي. تاسې کولای شئ چي د خپل ښار د معلوماتو تیلیفون شمیرې ته زنګ ووهئ، ویب پاڼه یې وګورئ یا مو له ګاونډي څخه وغواړئ چي په سیمه کي درسره د بیړنۍ یخولو مرکز موندلو کي مرسته وکړي.</li>
</ul>
 
کوچنیان، او ډیر واړه ماشومان، سپینږیري، او هغه چي مخکې له مخکې طبي شرایط لري، د تودوخې اړوند ناروغیو لپاره ډیر حساس دي. ډاډ تر لاسه کړئ چي دوی یخ چاپیریال ته لاسرسی ولري او په کافي اندازه اوبه وسکي. که څوک مرستې ته اړتیا ولري نو مرسته ورسره وکړئ او ویې هڅوئ چي سمدلاسه د طبي پاملرنې غوښتنه وکړي خصوصأ کله چي د تودوخې ستړیا یا د سټروک نښې نښانې یې پر وجود څرګندې شي.

په سخته ګرمۍ کی خوندي پاتې کیدل 

هر هغه افغان چي د ۲۰۲۱ کال د جولای په میاشت کي د پخواني افغان حکومت له نسکوریدو وروسته له افغانستان څخه متحده ایالاتو ته کډه شوي وي چي په I-94 فورمه کي یې کتګوري OAR/OAW یا د PAR کتګوري وي او تر اوسه یې اسایلم ته غوښتنلیک نه وي لیږلی وي او نه یې ګرین کارت ته غوښتنلیک لیږلی وي، باید بیا پارول کیدلو ته اپلای وکړي مخکې له دې چي اوسنۍ پارول موده یې پای ته ورسیږي. کله چي د بیا پارول کیدو غوښتنلیک یې ومنل شي نو I-94 معلومات به تازه شي او دوه نورو کلونو لپاره به پارول ورکړل شي.
 
زه څنګه د بیا پارول لپاره غوښتنلیک ولیږم؟
د بیا پارول غوښتونکي کولای شي چي په آنلان بڼه یا هم د پوسته خانې له لارې اپلیکیشن ولیږي چي ورته<a href="https://www.uscis.gov/i-131" target="_self"> د سفر کولو I-131 فورمه</a> وایي. د بیا پارول کیدلو لپاره فیس نشته. د I-131 غوښتنلیک ډکولو لپاره لاندی لینک وګورئ چی پر USCIS ویبپاڼه شتون لري چی پکې مفصله لارښوونه شوی:
<a href="https://www.uscis.gov/humanitarian/information-for-afghan-nationals/re-parole-process-for-certain-afghans" target="_self">https://www.uscis.gov/humanitarian/information-for-afghan-nationals/re-parole-process-for-certain-afghans</a>
په آنلاین بڼه غوښتونکي د کوچنیانو په شمول باید خپل <a href="https://my.uscis.gov/" target="_self">myUSCIS</a> اکونټ ولري چي د یو خاص ایمیل سره نښلول شوی وي.
که د پوسته خانې له لارې مو د I-131 غوښتنلیک لیږئ نو د فورمې پر سر باید “RE-PAROLE” ولیکئ. هغه کسان چي غوښتنلیک د پوسته خانې له لارې لیږي، ډاډ تر لاسه کړئ چي د I-131 فورمې ۰۶/۰۶/۲۰۲۳ ورژن ډک کړئ.
 
کله چی USCIS اداره زما د بیا پارول کیدلو غوښتنلیک ومني نو آیا د کار کولو نوی اجازتنامه (EAD) به هم را لیږي؟
د بیا پارول کیدو په تصویب سره د غوښتونکي د کار اجازه به هم نوی شي. د نوي EAD تر لاسه کولو لپاره د جلا I-765 فورمې ډکولو ته اړتیا نشته. د کار جواز نوي کارت تر لاسه کولو لپاره د بیا پارول کیدلو پر فورمه که آنلاین وي او که پر کاغذ وي نو د EAD د غوښتنی باکس باید نښه کړای شي، او که په میل کي لیږل کیږي نو د I-131 فورمې پر سر باید د OAW EAD کلمات ولیکل شي.
 
 
هغه پارولیانو چی اسایلم یا ګرین کارت (LPR) حالت ته ې غوښتنلیک لیږلای وي باید څه وکړي؟
هغه افغان پارولیانو چي د اسایلم اپلیکیشن یعنې I-589 فورمه یا د ګرین کارت لپاره د I-485 فورمه یې ډکه کړی وي، د بیا پارول کیدلو لپاره غوښتنلیک لیږلو ته یې اړتیا نشته (په دې کي هغه نا واده شوی کسان چي عمرونه یې له ۲۱ کم وي او د اسایلم یا د ګرین کارت په غوښتنلیک کي د فامیل سره یو ځای وي هم شامل دي). USCIS به د دوی قضیو ته په کتو په اوتومات ډول د دوی پارول او د کار اجازه د دوه نورو کلونو لپاره تمدیده کړي. کله چي پارول تمدید شو، نو I-94 به په اوتوماتیک ډول تمدید شي او دوی به پر I-797C فورمه خبرتیا تر لاسه کړي چي دوی د دوه نورو کلونو لپار بیا پارول شوي. د I-797C فورمه هم ممکن د کار د اجازی د ثبوت په توګه استعمال شي. که غواړئ چي د کار د اجازې د اعتبار وړ کارت وغواړئ نو د I-765 فورمه ولیږئ او کارت تر لاسه کړئ. د کار اجازې نوی کارت ته اړتیا نشته مګر که څوک یې د کار کولو د اجازې د ثبوت په توګه ورته اړتیا لري.
 
که ما لنډمهاله خوندي حالت (TPS) ته اپلای کړي وي نو څه باید وکړم؟
هغه افغان پارولیانو چي TPS ته غوښتنلیک لیږلی، او اسایلم یا ګرین کارت ته یې اپلای نه وي کړي، د پارول نوي کیدو ته په اتوماتیک ډول وړ نه دي، او باید بیا پارول کیدو ته غوښتنلیک ولیږي.
 
کله چي زما پارول وخت پای ته ورسیږي نو آیا زه کولای شم چي حکومتي ګټې تر لاسه کړم؟
هغه افغان پارولیان چي پارول وخت یې پای ته رسیدلي وي، او بیا پارول نه وي ورکړل شوي، او یا تمدید شوي هم نه وي، نو د متحده ایالاتو د حکومت ګټو ته وړ نه دي. هغه پارولیان چي پارول یې نوی شوی یا تمدید شوی وي، ګټو ته وړ دي.

د افغانانو لپاره د بیا پارول کیدلو پروسی په اړه معلومات 

په ماشومانو کې د ویری، انديښنې او فشار عامې نښې
کوچني ماشومان شاید داسې کلمې ونه لري چي خپل احساسات بیان کړي، او احساسات یې اکثرأ په چلند کي څرګندیږي. لاندې د ویرې، اندیښنې او فشار هغه نښې دي چی په کوچنیانو کي څرګندیږي:
<ul>
<li>په خوب کولو کي ستونځه لکه کوچني یواځې خوب نشي کولای، په مکرر ډول پاڅیدل، بد خوبونه لیدل یا بستر لندول.</li>
</ul>
<ul>
<li>هغه عادتونو ته ستنیدل چي له دې یې په لږ عمر کي کول.</li>
</ul>
<ul>
<li>د مور، پلار یا پالونکي څخه د بیلیدو ویره.</li>
</ul>
<ul>
<li>د نویو ویرو او اندیښنو را منځته کیدل او د خپګان وروسته د ځان د ارامولو توان نه لرل.</li>
</ul>
<ul>
<li>د بدن په اړه شکایتونه (لکه د معدې درد، سر درد او داسې نور.)</li>
</ul>
 
د کوچنیانو سره مو مرسته کول او فشار اداره کول
د مور او پلار یا پالونکي په حیث تاسې په غوره ډول کولای شئ چي د خپل کوچني سره د تیرو شویو پیښو په هیرولو او بیا رغونه کي مرسته وکړئ، اندیښنې اداره کړئ، او نوی چاپیریال سره یې برابر کړئ. لاندی ځینې هغې لارې چارې دي چې د ماشوم سره مو د فشار په اداره کولو کي مرسته وکړئ:
<ul>
<li>د کوچنیانو سره مو یو ځای پاتې کیدو ته وخت ورکړئ، ورسره وغږیږئ او ورته ووایاست چي تاسې د خوندي ساتلو لپاره ورسره یاست.</li>
</ul>
<ul>
<li>که تاسې باید چیرې ولاړ شئ دوی ته ووایاست چي چیرې ځئ او کله بیرته راځئ. دوی سره داسې توکې پریږدې چي پیژني یې او دوی ورسره د خوندیتوب احساس کوي.</li>
</ul>
<ul>
<li>له ویروونکو انځورونو او خبرو څخه یې لری وساتئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>یو معمول جوړ کړئ چي پکې د ویښیدو، خوړلو او ویده کیدلو لپاره ټاکل شوي وختونه شامل وي.</li>
</ul>
<ul>
<li>له هغوی سره د هغوی د خوښې لوبې وکړئ لکه د خوښې سندرې ویل یا ځانګړی کیسې کول.</li>
</ul>
<ul>
<li>خپلو ماشومانو ته اجازه ورکړئ چي خپلې خبرې وکړي، او په خپله ژبه ورسره ورپیښې شوی ستونځې په هکله ووایي او خپل احساسات بیان کړي.</li>
</ul>
<ul>
<li>که مو کوچني بد چلند کوي، احساس یې درک کړئ، او دوی ته د ځواب ویلو لپاره ښه او ډیره مثبته لاره استعمال کړئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>کله چي ستاسې ماشوم ستونځمن چلند ولري، ارام اوسئ. دا به د دوی په ارامولو کي مرسته وکړي او دوی به پوه شي چی تاسې سره خوندي دي.</li>
</ul>
 
په کوچنیانو کي د چلند نښی: کله باید مرسته وغواړئ
ستاسې کوچني د رغیدو او سمون لپاره وخت ته اړتیا لري. په هر صورت، چلند یې وګورئ او د ملاتړ لپاره د خپل ماشوم ډاکټر، ښوونکي، د قضیې کار کوونکي او یا مشاور ته ورشئ:
<ul>
<li>که چیرې ستاسې د کوچني مزاج یا چلند نه ښه کیږي یا نور هم خرابیږي.</li>
</ul>
<ul>
<li>که چیرې ستاسې ماشوم د خپل جسم په اړه په مکرر ډول شکایتونه لري (لکه د سر درد، د معدې درد او داسې نور.)</li>
</ul>
<ul>
<li>که چیرې ستاسې ماشوم د هغه مهارت په بیرته تر لاسه کولو کي ستونځه لري چي مخکې یې درلود او یا هم د ودی په اړه یې انديښمن یاست.</li>
</ul>
<ul>
<li>که چیرې ستاسې ماشوم ځان یا نورو ته د زیان رسولو په اړه خبرېه کوی یا په زیان رسوونکي چلند کي ښکیل وي.</li>
</ul>

د هغو کوچنیانو سره مرسته کول چی د ډار، اندیښنې او فشار سره مخ وي 

بړبوکۍ د هوا څخه جوړی شوی پیاوړی عمودي ګردش ته وایي چي د وریځو څخه را کوزیږي او د ځمکې پر سر تاویږي. د بړبوکۍ پراخولی له څو فوټو څخه تر یو میل پوری وي. دا هغه وخت را منځته کیږي کله چي سړه او ګرمه هوا سره یو ځای شي. سره له دې چي دا د کال په هر فصل کي واقع کیدای شي مګر په پسرلي، دوبي او مني کي یې امکان زیات وي. په ۲۰۲۲ کال کي په متحده ایالاتو کې ډیری د بړبوکۍ پیښې د مارچ، اپریل، مۍ، جون او نومبر په میاشتو کې ثبت شوي. ډیری پیښې د راکي غرونو ختیځ لورته په لویو میدانو Great Plains، منځنی لویدیځ، او سویل ختیځ کي واقع کیږي. په ټولو ۵۰ ایالاتونو کې هم د بړبوکۍ راپورونه ورکړل شوي. په متحده ایالاتو کې هر کال د بړبوکۍ شاوخوا زر پیښې کیږي. <a href="https://hazards.fema.gov/nri/tornado" target="_self">دا نقشه</a> درسره وګورئ چي په متحده ایالاتو کې د بړبوکۍ د خطر په اړه معلومات پکې ځای پر ځای شوي.
 
د بړبوکۍ په اړه خبرداری
بړبوکۍ کیدای شي چي خطرناکه او ویجاړونکي وي. د بړبوکۍ په اړه دوه ډوله خبرتیاوې شتون لري چي تاسې باید ورسره آشنا شئ. د بړبوکۍ څار او د بړبوکۍ خبرداری. کله چي تاسې د بړبوکۍ څار په اړه واورئ، هدف یې دا وي چي کیدای شي ستاسې په سیمه یا شاوخوا کې د بړبوکۍ پیښه وشي. په داسې حالت کي د پناه ځای لپاره چمتو اوسئ. کله چي د بړبوکۍ پیښیدو خبرداری تر لاسه کړئ نو معنی یې دا وي چي بړبوکۍ ستاسې په سیمه کي لیدل شوی او باید ژر پناه ځای ته ځان ورسوئ.
 
په کور کي خوندي پاتې کیدل
 
<ul>
<li>ستاسې په کور کې تر ټولو خوندي ځای بیسمینټ یا زیر زمیني وي.</li>
<li>که زیر زمیني ته لاسرسی نه لرئ نو د لومړي منزل هغه کوټه کي پاته شئ چي کړکۍ نه لري. تاسی هم کولای شئ په دهلیز، تشناب او یا کلازیټ کي پټ شئ.</li>
<li>په هغه ځای کي د پناه اخیستلو ډډه وکړئ چیرې چي ستاسې پورته په مځکه درانه شیان شتون ولري لکه یخچال. داسې شیان کیدای شي ستاسې پر کور د بړبوکۍ د راتګ پر مهال پر تاسې را پریوځي.</li>
<li>د لا زیات خونديتوب لپاره د پراخه قوي مادې لاندې پټ شئ لکه دروند میز یا د کار میز. که یې امکان وي نو خپل بدن مو په کمپله، د خوب په خلته کي یا میټریس لاندې پټ کړئ او سر مو هر څنګه چي ممکن وي پټ یې کړئ حتی په لاسو مو هم سر پټولای شئ.</li>
<li>د کړکیو څخه لیری اوسئ. د شیشو الوتل کولای شي سخته ژوبله یا حتی مرګ رامنځته کړي.</li>
<li>که تاسې د کټ یا چوکۍ څخه نشئ خوځیدلای، ځان مو په کمپل یا بالښتو کې پټ کړئ تر څو مو د توکو را پریوتو پر مهال له ژوبل کیدو وژغوري.</li>
<li>که تاسې بهر یاست او بړبوکۍ پیښیدونکي وي، نو کوښښ وکړئ چي ژر په داسې ودانۍ کی پناه ځای پیدا کړئ چي پیاوړی تهداب ولري. که پناه ځای نه وي، نو داسې ځای پیدا کړئ چي لاندې وي، لکه کنده. د هغه ځای څخه لیری شئ چیرې چي ډیری ونې شتون ولري. ډاډ تر لاسه کړئ چي اوږد وغځیږئ، او سر او څټ مو په خپلو لاسو او مټو پټ کړئ تر څو د توکو د پریوتو پر مهال مو سر او څټ وژغورل شي.</li>
</ul>
 
په کار کې خوندي پاتې کیدل
<ul>
<li>تر ټولو ټیټ منزل ته ورشئ او داسې کوټه یا سالون کي پټ شئ چي کړکۍ ونه لري.</li>
<li>د لویو خلاصو ځایونو لکه جیمونه او آډیوټوریمونو څخه ډډه وکړئ.</li>
<li>لفټ مه کاروئ.</li>
<li>په فرش څملۍ او سر مو پټ وساتئ.</li>
<li>د کړکیو لیری اوسئ.</li>
<li>د سخت موسم لپاه د سرپناه ځایو لټون وکړئ.</li>
</ul>
 
د (عاجلې مرستې بکسه) جوړه کړئ
د بړبوکۍ پیښیدو وروسته تاسې ممکن د یوې مودې لپاره اوبو، خوراک، برق او نورو د اړتیا وړ موادو ته لاسرسی ونه لرئ. د هغه توکو لپاره چي باید د عاجلې مرستې په بکسه کي شامل شي زموږ د Settle In د مرستې مرکز ته ورشئ: 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/10905687945885" target="_self">https://www.settlein.support/hc/ps/articles/10905687945885</a>
 
د بیړنیو اړیکو پلان جوړ کړئ
<ul>
<li>داسې یو پلان جوړ کړئ چي که چیرې مو د کورنۍ غړي د بړبوکۍ پیښیدو پر مهال یو له بله جدا شي نو باید څه وکړئ. ممکن کوچنیان په ښوونځۍ کي او لویان په کار کي وي.</li>
<li>د بیړني حالت څخه وروسته، سیمییزی تیلیفوني شبکې شاید ډیری مصروفي وي ځکه چي ډیری خلک به یې د خپلوانو په اړه د ځان خبرونې لپاره استعمالوي. خلک به خپلو اقرباو سره تیلیفوني اړیکه نیسي یا به پیغام ورلیږي. لیری سیمو ته زنګ وهل شاید اسانه وي. که تاسې په بل ایالت کي ملګري یا خپلوان لرئ نو ورڅخه وغواړئ چي ستاسې د کورنۍ عاجلې اړیکې په توګه مرسته وکړي. ډاډ تر لاسه کړئ چي د کورنۍ غړي مو د هغې نوم او اړیکی په اړه معلومات ولري.</li>
</ul>
 
د بړبوکۍ پیښیدو وروسته باید څه وکړئ
د بړبوکۍ پیښیدو وروسته، خورا مهمه ده چی خوندي ځای ته ځان ورسوئ. که یې امکان وي نو د عاجلې مرستې بکسه مو درسره یوسئ. ټپونه او خطرونه درسره وګورئ او بیا د نورو سره مرسته وکړئ. کله چي تاسې خوندي ځای ته ورسیږئ نو هغه پلان چي تاسې د بیړنیو اړیکو لپاره جوړ کړی و عملي کړئ او د کورنۍ غړو او خپلوانو سره مو اړیکه ونیسئ.
 
تیلیفون مو د یوې وسیلې په توګه وکاروئ
د متحده ایالاتو سور صلیب یو اپلیکیشن جوړ کړی چي Tornado ورته وایی: چي د امریکایی سور صلیب لخوا دواړه <a href="https://apps.apple.com/us/app/emergency-severe-weather-app/id954783878">ایپل</a> او <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.cube.arc.tfa&amp;hl=en_US&amp;gl=US" target="_self">انډرایډ</a> لپاره جوړ شوی. دا اپلیکیشن په انګلیسي او هسپانوي ژبو کې شتون لري. دا اپلیکیشن تاسې ته د بړبوکۍ په اړه خبرتیاوې در کوي او هم درته اجازه درکوي چي بړبوکۍ وڅارئ او د بړبوکۍ د څار او خبرتیاوې څخه په خپله سیمه کي خبر اوسئ. په اپلیکیشن کي ځینې وسایل په آف لاین ډول هم کار کوي چي پکې هغه سیستم شامل دي چي شبکې ته خبر ورکوي چي تاسې خوندي یاست.

بړبوکۍ لپاره څنګه چمتو شئ 

په متحده ایالاتو کی د کور کرایه کولو وړتیا
 
که په متحده ایالاتو کې یاست او کور موندل درته ګران وي نو تاسې یواځی نه یاست. دم مهال د متحده ایالاتو په ټولو ۵۰ ایالتونو کې د ارزانه کورونو موندلو بحران شتون لري چي نه یواځې نوي راغلي کډوال یې اغیزمن کړي بلکه د متحده ایالاتو اتباعو یې هم سرګردانه کړي. د ارزانه کور تعریف داسی دی چي تاسې د مالیې ورکولو وروسته د خپل عاید ۲۵ سلنې څخه ډیری پیسې د کور په کرایه کولو ورنه کړئ. له بده مرغه ډیری خلک، خصوصأ نوي راغلي کډوال د خپل سوچه عاید له ۴۰٪ تر ۵۰٪ د کور په کرایه ورکوي.
 
د کورونو د کرایی په لوړوالي کي ځینې فکتورونه دخیل دي. تر ټولو لوی فکتور یې د خلکو لخوا د کورونو ډیره تقاضا او دکورونو لږه عرضه ده. که چیری په مارکیټ کې د خلکو د کورونو لټون د کورونو د عرضې په تناسب زیات وي نو د کورونو کرایه لوړیږي.
 
ځینې سیمې او ښارونه په متحده ایالاتو کې نسبت پر ځینو نورو ځایو ته د کرایې په تناسب لوړ وي. که چیرې تاسې پلان لرئ چي له هغه ځای څخه چي په کې میشت یاست بل ځای ته کډه شئ نو تاسې باید د همغه سیمې د کور کرایه کولو په قیمت او د اوسیدلو په عمومي مصارفو پوه شئ. که غواړئ چي په عموم ډول د متحده ایالاتو په هر ایالت، میټرو ساحه، ښار، او یا هم کونټي کې پر مصارفو (چي د کور کرایې هم پکې شاملې دي) پوه شئ نو د ماساچوسیټس د تکنالوجۍ انسټیټیوټ لخوا جوره شوی کالکیولیتر په لاندې لینک کي درسره وګورئ: <a href="https://livingwage.mit.edu" target="_self">https://livingwage.mit.edu</a>
 
په ۲۰۲۳ کال کي په متحده ایالاتو کې تر ټولو لوړه کرایه په ځینو لویو ښارونو، او د دوی شاوخوا ښارونو او ښارګوټو کي شتون لري. په متحده ایالاتو کی تر ټولو لوړه کرایه د نیویارک ښار شاوخوا لري. باسټن ماساچوسیټس، واشنګټن ډی سي، د کلوراډو ایالت ډنور ښار، د ټکساس ایالت ډالاس ښار، د واشنګټن ایالت سیاټل او د نواډا ایالت لاس ویګس ښار، په ۲۰۲۲ کال کي په لومړیو ۱۰۰ قیمته ځایونو کي شامل وو. د کالیفورنیا ایالت ۵۰ ښارونه د متحده ایالاتو د ۱۰۰ تر ټولو لوړو کرایه درلودونکو ښارونو په لیست کې موجود وو چي پکې د ډیرو کوچنیو ښارونو په شمول لاس انجلس، سن فرانسیسکو، اوکلینډ، سکرمنټو، او سن ډیاګو شامل دي.
 
د کرایي کورونو بازارونه هر کال بدلیږي او تل په ښارونو، ګاونډیو، ښارګوټو، یا کونټيز کې توپیرونه شتون لري. په ۲۰۲۳ کال کې شمال ختیځ او لویدیځ په سویل کي د متحده ایالاتو لوی ښارونو کې لکه د جورجیا ایالت په اتلانتا ښار کي په اوسط ډول تر ټولو لوړه کرایه لرونکي کورونه شتون لري. نیواورلینز، لویزیانا، ناشویل، ټینیسي، میامي، اورلانډو، ټامپآ او فورټ لاډردیل په فلوریدا کي هم د کرایه کولو لوړه قیمتونه لري. د شیکاګو الینوی، او د مینیسوټا مینیاپولیس څخه پرته د منځنۍ لویدیځ په برخو کې د کرایي کورونه په ارزانه ډول موندل کیږي. د بیلګي په ډول، کلیولینډ، سینسیناټي، ډیټون، او ټولیډو (اوهایو)، فورټ وین، انډیاناپولیس، سوټ بینډ(انډیانا) پیوریا او بلومینګټن (الینوی) ګرین بی، میلواوکي (ویسکانسن)، د ایوا ایالت ډیس موین، او د کینتاکي ایالت لوي ویل ښارونو کي د کوورنو کرایی ارزانه دي.
 
ارزانه کور موندل اسانه نه دي خو موږ درته لاندې ځینې لارښوونې لرو چي کیدای شي په ارزانه کور موندلو کې درسره مرسته وکړي:
 
<ul>
<li>که امکان یې وي تل خپل انتخابونه د اوسني اوسیدلو حالت لپاره د بدلیدو وړ وبولۍ تر څو چي تاسې د کرایی یو مناسب کور ومومئ. که تاسې کرایه پر وخت ورکړئ، او په قراردا کې لیکل شوي قوانینو څخه سرغړونه ونه کړئ او د کور مالک سره ښې اړیکې ولرئ نو تاسې به په اسانه د کور مالک سره د قرارد پای ته رسیدو په صورت کي نوي قرارداد لاسیک کړئ، خصوصأ کله چي تاسې بل ځای کي د خپل وس مطابق کور نشئ کرایه کولای. په همدې ډول به تاسې وکولای شئ چي د اوسني کور مالک مثبت الفاظ د بل کور په اپلیکیشن کي هم استعمال کړئ.</li>
<li>د کریډیټ اسکور مو ښه وساتئ.</li>
<li>د کور لټولو لپاره پلان ونیسئ او د ټولو سرچینو استعمال ته وخت ورکړئ چي په هغې کې ستاسې د بیا میشتیدنې ادارې کیس ورکر، ستاسې سپانسر، د ټولنې ګروپونه چي تاسې سره د نوي راغلي کډوال په حیث مرسته کوي او دولتي ایجنسیانې شاملې دي. خلکو سره خبری کول تر ټولو غوره لاره ده چي تاسې یې د کور په لټون کي استعمالولای شئ. له همدې امله، د خپلو همکارانو، ګاونډیانو، ملګرو او د ملګرو ملګرو، خپلوانو د بیا میشتیدنې ادارې کیس ورکرانو سره تماس ونیسئ. حتی هر څوک چي پیژنۍ ترې وپوښتئ چي که چیرې دوی ته د کرایې لپاره د کوم کور په هکله معلومات وي، او هم په لاندې ویبپاڼو کې پرلپسې پلټنې وکړئ:</li>
</ul>
<a href="https://www.trulia.com/" target="_self">Trulia</a>, <a href="https://www.zillow.com/" target="_self">Zillow</a>, <a href="https://www.realtor.com/" target="_self">Realtor.com</a>, <a href="https://www.rent.com/" target="_self">Rent.com</a>, <a href="https://www.apartments.com/" target="_self">Apartments.com</a>, <a href="https://hotpads.com/" target="_self">Hotpads</a>, <a href="https://www.airbnb.com/" target="_self">Airbnb</a>, <a href="https://4stay.com/" target="_self">4Stay</a>, <a href="https://www.rentcafe.com/" target="_self">RentCafe</a>
<ul>
<li>د څیړنې پر مهال حقیقت ومنئ، د خپلې اړتیا مطابق تر ټولو لږو کوټو لرونکي کور لپاره کرایه وسنجوئ چي تاسې غواړئ تادیه یې کړئ، او بیا د برق، اوبو او غاز بیلونه هم درسره وسنجوئ. د کور خاوند یا د پراپرټۍ مینیجمینټ شرط ګڼي چي ستاسې سوچه عاید باید د کور کرایې څخه درې چنده لوړ وي. تاسې کولای شئ چي په خپله دغه اعداد محاسبه کړئ. که چیرې ستاسې د ټول کور سوچه عاید ۵۰۰۰ ډالر وي نو دغه عدد په ۰،۳۳ کي ضرب کړئ چي تاسې ته به ۱۶۵۰ عدد درکړي. په داسې حالت کي باید تاسې داسې د کرایی کور پسې وګرځئ چې د شاوخوا میاشتې ۱۶۵۰ ډالره کرایه ولري.</li>
<li>د کرایي کورونو په بازار کي رقابت زیات دی. چمتو اوسئ تر څو د کور څښتن یا د کرایې د مینیجمینټ کمپنۍ ته لاندې ټول اسناد وړاندې کړئ:</li>
</ul>
 - د کار ګومارونکي لخوا په کورنۍ کي د ټولو کار کوونکو وګړو لپاره د تیرو دوو یا دریو میاشتو د معاش ثبوت
 - د بانک اوسنۍ سټیټمینټ کاپیانی چی (د اکونټ یواځې څلور اخری شمیرې په کې شتون ولري)
 - د امکان په صورت کې د پخواني کور مالک، ګومارونکي او د خپلې بیا میشتیدنې ادارې مسؤلینو رفرینس
 - د اړتیا په صورت کي ټول د دولتي مرستې اسناد او د نغدي مرستې رسیدونه
 - که د سوشیل سیکیوریټي شمیره نه لرئ نو I-94د سفر اسناد
 
اعلامیه: دا مقاله د کډوالو د کورونو د حل لارې Refuge Housing Solutions برنامې سره په شراکت چمتو شوی. Refuge Housing Solutions د کلیسا نړیوال خدمت یا Church World Service یو پروژه ده چي تمویل یې د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت لخوا کیږي.

په متحده ایالاتو کی د کور کرایه کولو وړتیا  

ستاسې د راز ساتنې په پام کې نیول
دا ویب سایټ د نړیوال خلاصون کمیټې (“IRC”) ملکیت دی او چلوي یې. موږ درک کوو چې زموږ سایټ ته لیدونکي شاید د هغه معلوماتو په اړه اندیښنه ولري کوم چې موږ ته راکوي، آنلاین یا په بل ډول، او دا چې موږ دغه معلوماتو سره څنګه چلند کوو. دا د راز ساتنې پالیسي دغه اندیښنې په ګوته کوي.
IRC زموږ ویب سایټ ته د ټولو لیدونکو د محرمیت درناوی کوي. د لیدونکو په اړه ټول معلومات، پشمول د هغوی نومونو، پتو او تلیفون شمیرو باید د IRC، د دې د کارمندانو او رضاکارانو لخوا په کلکه محرم وساتل شي، غیرلدې که د دا ډول معلوماتو خپرولو یا شریکولو لپاره د ډونرانو نه اجازه اخیستل شوي وي. IRC به زموږ د لیدونکو نومونه، پوستي پتې، د بریښنالیک پتې یا د تلیفون شمیرې په هیڅ کوم بل نهاد ونه پلوري، کرایه نکړي یا ورباندې به سوداګري ونکړي.  که تاسې زموږ د راز ساتنې پالیسي په اړه کومې پوښتنې لرئ، تاسې کولی شئ موږ سره په <a href="mailto:COResourceExchange@Rescue.org" target="_blank" rel="noopener noreferrer">COResourceExchange@Rescue.org</a> اړیکه ونیسئ.
د IRC لخوا راټول شوي معلومات
زموږ ویب سایټ کې موږ د افرادو څخه په شخصي ډول پیژندل کیدو وړ معلومات نه راټولوو غیر لدې که هغوی یې موږ ته په داوطلب ډول او د پوهې له مخې راکړي. دا پدې معني ده چې موږ زموږ د سایټ لیدلو لپاره ستاسې نه د راجستر کیدو یا موږ ته د معلوماتو راکولو غوښتنه نه کوو. IRC یوازې په شخصي ډول د پیژندل کیدو وړ معلومات، لکه نومونه، پتې، زیپ/پوستي کوډونه، د بریښنالیک پتې وغیره هغه مهال راټولوي کله یې چې لیدونکی په داوطلب ډول وسپاري. اوسمهال موږ کوم داسې میکانیزم نلرو چې له مخې یې تاسې وکولی شئ دا معلومات په داوطلب ډول وسپارئ.  که چیرې په راتلونکي کې یو لیدونکی وکولی شي په داوطلب ډول دا معلومات وسپاري، نو دا معلومات به IRC او د دې سایټ عملیاتو کې دخیل نورو د خدمت وړاندې کونکو لپاره موجود وي. IRC غواړي چې ټول دریمې ډلې خدمت وړاندې کونکي شخصي معلومات  کې چې دا شرکتونه زموږ ندي یا کنټرول ورباندې نلرو، موږ باور لرو چې دا معتبر دي او ستاسې شخصي معلوماتو سره مسؤلانه چلند کوي.په کلک محرمیت کې وساتي. پداسې حال
لکه د نورو ډیری انټرنیټ سایټونو په څیر، زموږ ویب سرور په اتومات ډول سایټ ته د هر لیدونکي د ډومین نوم پیژني، مګر د بریښنالیک پته نه. دا IP پته موږ ته وایی چې تاسې د کوم ډومین نه لیدنه کړې (لکه gmail.com، aol.com وغیره). موږ دا معلومات د دې لپاره کاروو چې زمو سرور کې د ستونزو تشخیص کې د مرستې لپاره ریکارډ او زموږ د ویب سایټ مینځپانګه ښه کړو. معلومات د نورو سازمانونو سره د سوداګریزو موخو لپاره نه شریک کیږي.
د لاس په سر کیدو پالیسي
که په راتلونکي کې تاسې وکولی شئ خپله پوستي پته، د بریښنالیک پته یا د تلیفون شمیره موږ ته راکړئ، تاسې ممکن زموږ د پروګرامونو او خدمتونو په اړه زموږ لخوا په دوره ای ډول معلوماتو ترلاسه کولو لپاره ارتباط ترلاسه کړئ. که تاسې نه غواړئ د پوست له لارې لیک، بریښنالیک یا تلیفوني اړیکې په راتلونکي کې زموږ لخوا ترلاسه کړئ، نو مهرباني وکړئ <a href="mailto:donorservices@rescue.org" target="_blank" rel="noopener noreferrer">COResourceExchange@Rescue.org</a> ته د بریښنالیک له لارې خپلې غوښتنې لیږلو په واسطه موږ خبر کړئ.
د لاس په سر کیدو پالیسي کې استثنآت
IRC ممکن شخصي معلومات شریک کړي که چیرې د قانون یا نظارتي مرجع په واسطه اړ کړی شي.  علاوه لدې، موږ ممکن په ځانګړي مواردو کې شخصي معلوماتو شریکولو ته اړتیا ولرو کله چې موږ دې باور لپاره دلیل ولرو چې د معلوماتو دا شریکول د داسې کوم چا پیژندلو، اړیکه نیولو یا پروړاندې قانوني اقدام کولو لپاره لازمي دي کوم څوک چې د زیان لامل کیږي، یا د IRC ملاتړو، یا کوم بل چا ته چې دا ډول فعالیتونو په واسطه ورته زیان رسیدلی شي، د زیان لامل کیږي یا د IRC حقونو یا ملکیت کې د مداخلې (که قصدي یا غیر قصدي وي) لامل کیږي.
موږ څنګه “کوکیز” کاروو.
لیدونکي باید خبر وي چې غیر شخصي معلومات او ډیټا ممکن د “کوکیز” کارولو له لارې د IRC ویب سایټ لخوا په اتومات ډول راټول شي.  کوکیز د کوچني متن فایلونه دي چې ویب سایټ یې د مکرر لیدونکو پیژندلو لپاره کارولی شي، ویب سایټ ته د لیدونکو جاري لاسرسی او کارول اسانوي، او په مرسته یې سایټ کولی شي د کارولو چلند تعقیب کړي او ټولیزه ډیټا راټوله کړي چې د مینځپانګې ښه کولو کې اسانتیا برابروي.
کوکیز داسې پروګرامونه ندي چې د لیدونکي سیسټم ته ورځي او فایلونه تخریبوي. عمومآ، کوکیز لیدونکي ته د یوه ځانګړي عدد په ټاکلو سره کار کوي کوم چې د ټاکونکي سایټ نه بهر هیڅ معني نلري. که چیرې یو لیدونکی نه غواړي د کوکیز د کاریدو له لارې یې معلومات راټول شي، په ډیری لټونګرو یا براوزرانوکې ساده طرزالعمل شتون لري چې له مخې یې لیدونکی کولی شي کوکیز رده کړي یا قبول کړي. پدې اړه د نورو معلوماتو لپاره چې څنګه کوکیز غیرفعال کړئ، د خپل ځانګړي براوزر غوښتنلیک د “مرسته” یا “مراجعه کونکي ملاتړ” برخې ته ورشئ. IRC د خپلو آنلاین لیدونکو څخه یوازې د غیر شخصي معلوماتو راټولولو لپاره د کوکیز ټیکنالوژي کاروي ترڅو د لیدونکو آنلاین تجربه ښه کړي او زموږ ویب پاڼه کې د هغوی لیدنه کې سهولت راوړي.
شخصي معلومات
د عمومي ډیټا د محافظت مقررات (“GDPR”) د شخصي ډیټا د کارولو او پروسس کولو په اړه د اروپا اتحادیی مقررات دي. GDPR د 2018 میی 25 څخه نافذ دی. موږ ژمن یو ستاسې معلومات د GDPR سره په مطابقت کې پروسس کړو، که اړوند وي.
موږ به د GDPR لاندې ځانګړي مقرراتو سره په لیکه کې د ټولو شخصي معلوماتو په خوندي ډول پروسس کولو لپاره مناسب هڅې کوو، په ځانګړي لاندې غوښتنو پورې تړلي هغه:
ستاسې شخصي معلوماتو ته لاسرسی؛
د هغه شخصي معلوماتو سمون چې موږ یې لرو؛
ستاسې د شخصي معلوماتو حذف کول؛
ستاسې د شخصي معلوماتو د پروسس کولو محدودیت؛
بلې ډلې ته ستاسې د شخصي معلوماتو انتقال؛ یا
د کارولو لپاره د IRC مشروع ګټې (یا د دریمې ډلې) پربنسټ ستاسې د شخصي معلوماتو پروسس کولو باندې اعتراض او ستاسې د ځانګړي وضعیت په اړه کوم څه وي چې دا ډول پروسس کولو باندې ستاسې د نیوکې لامل کیږي.
موږ به ستاسې معلومات وساتو او لکه څنګه چې دې د راز ساتنې پالیسي کې شرح شوي هغسې به یې کاروو. موږ ملاحظه کوو چې IRC ستاسې د معلوماتو راټولولو او پروسس کولو کې مشروع لیوالتیا لري. IRC د نړۍ ترټولو ناوړه انساني بحرانونو او ناورینونو ته غبرګون شئ او د هغه خلکو سره مرسته کوي د چا ژوند او معیشت چې د جګړو او ناورین له امله مات شوی وي ترڅو هغوی ژوند وکړي، ورغیږي او د خپل راتلونکي کنټرول ولري او دا موخې ستاسې د حقونو سره په شخړه کې نه اوسي. دا دلته ورکړل شوي حدونو کې ستاسې د شخصي معلوماتو کارولو لپاره موږ ته قانوني اساس برابروي.
دا ویب سایټ د امریکا متحده آیالاتو کې خپریږي او د امریکا متحده آیالاتو قوانین ورباندې پلي کیږي. په ځانګړې توګه، د نیویارک آیالت قوانین باید ستاسې د موقعیت په پام کې نیولو پرته دا د رازساتنې پالیسي مدیریت کړي. تاسې پدې توګه صریحآ د نیویارک په نیویارک کې موقعیت لرونکي فدرالي او آیالتي محکمو کې قضایی حوزې او اختصاصي ځای سره د دې پالیسي یا ستاسې لاسرسي یا زموږ د ویب سایټ کارولو څخه یا پورې تړاو له امله راپورته کیدونکي ټولو مسلو یا شخړو او لانجو لپاره رضایت لرئ.
که تاسې د امریکا متحده آیالاتو نه بهر کوم هیواد کې موقعیت لرئ او په خپله خوښه موږ ته خپل شخصي معلومات وسپارئ، نو تاسې پدې توګه د دا ډول معلوماتو عمومي استعمال سره رضایت لرئ لکه څنګه چې دې د رازساتنې پالیسي کې ورکړل شوي او د دغه معلوماتو انتقال، او/یا د امریکا متحده آیالاتو کې د دغه معلوماتو ذخیره کولو سره رضایت لرئ. د دې ویب سایټ د لیدونکو څخه راټول شوي معلوماتو د استعمال څخه پیدا کیدونکي زیانونو لپاره په هیڅ شرایطو کې IRC ګرم نشي نیول کیدی.  موږ یادونه کوو چې
تاسې هیڅ مکلفیت نلرئ چې کوم شخصي معلومات د IRC سره شریک کړئ که تاسې نه ونه غواړئ.
د دریمې ډلې سایټونو ته لنکونه
د ځینې خدمتونو او موادو وړاندې کولو لپاره، زموږ ویب سایټ تاسې ته اجازه درکوي نورو ویب سایټونو ته ورتګ لپاره “کلیک” وکړئ. دا د راز ساتنې پالیسي یوازې په Rescue.org پلي کیږي.  دا د راز ساتنې پالیسي په هیڅ دریمې ډلې سایټونو باندې نه پلي کیږي. IRC د دا ډول ویب سایټونو د راز ساتنې کړنو یا مینځپانګې مسؤلیت په غاړه نلري، حتی که زموږ نوم او لوګو په سکرین کې څرګنده شي.  موږ سپارښتنه کوو چې تاسې د دریمې ډلې سایټونو کې د راز ساتنې پالیسیو بیا کتنه وکړئ مخکې لدې چې د هغوی لخوا وړاندیز شوي کوم خدمتونه یا پروګرامونه وکاروئ.
د ماشومانو محرمیت
IRC پدې باور ده چې د ماشومانو آنلاین خوندیتوب او محافظت لپاره باید هرډول احتیاطي اقدام وشي او د 13 کلونو او کم عمر لرونکي ماشومانو څخه په آګاهانه ډول د هیڅ ډول معلوماتو غوښتنه نه کوي. د 13 کلونو او کم عمر لرونکي لیدونکي باید د Rescue.org د کارولو پرمهال د خپل والدین یا قانوني سرپرست نه مرسته وغواړي او باید IRC ته هیڅ په شخصي ډول د پیژندل کیدو وړ معلومات ونه سپاري.
د راز ساتنې پالیسي کې بدلونونه
IRC ممکن دمخه خبرتیا پرته وخت نا وخت دې د راز ساتنې پالیسي کې بدلون راوړي. په ورته ډول موږ سپارښتنه کوو چې تاسې په دوامداره ډول دې د راز ساتنې پالیسي کې تازه معلومات وګورئ. دې د راز ساتنې پالیسي کې وروستی ځل بدلونونه د 2018 میی 21 کې شوي و.
که تاسې د دې راز ساتنې پالیسي په اړه کومې پوښتې لرئ، نو مهرباني وکړئ اړیکه ونیسئ <a href="mailto:COResourceExchange@Rescue.org" target="_blank" rel="noopener noreferrer">COResourceExchange@Rescue.org</a>
د IRC ویب سایټ په کارولو سره تاسې دې د رازساتنې پالیسي سره خپل موافقت تاییدوئ. علاوه لدې، دې د راز ساتنې پالیسي کې د بدلونونو پوسټ کولو وروسته ستاسې لخوا زموږ ویب سایټ کارولو ته دوام ورکول به پدې معني وي چې تاسې دغه بدلونونه قبلوئ.
په هرصورت، تاسې هیڅ مکلف نه یې چې خپل شخصي معلومات IRC سره شریک کړئ که تاسې ونه غواړئ. که تاسې د IRC لخوا ستاسې د شخصي معلوماتو استعمال سره موافق نه یې، تاسې تل کولی شئ د ویب سایټ هغه خدمتونو یا بڼو نه لاس په سر شئ یا د نه کارولو پریکړه یې وکړئ کوم چې ستاسې شخصي معلومات غواړي.
د دې ویب سایټ مینځپانګه د امریکا متحده آیالاتو د بهرنیو چارو وزارت د نفوس، مهاجرینو او کډوالۍ دفتر لخوا تمویل شوي یوه تړون لاندې جوړه شوې، مګر الزامآ د دې ادارې د پالیسۍ استازیتوب نه کوي او د فدرالي حکومت لخوا تایید باید ونه ګڼل شي.

د پټتیا تګلاره

<section class="elementor-section elementor-inner-section elementor-element elementor-element-2698c2a elementor-section-full_width elementor-section-height-default elementor-section-height-default" style="width: 781px;" data-id="2698c2a" data-element_type="section">
<div class="elementor-container elementor-column-gap-default">
<div class="elementor-column elementor-col-100 elementor-inner-column elementor-element elementor-element-678a76e3" style="width: 781px;" data-id="678a76e3" data-element_type="column">
<div class="elementor-widget-wrap elementor-element-populated" style="width: 781px;">
<div class="elementor-element elementor-element-99bba2d elementor-widget elementor-widget-text-editor" style="width: 761px;" data-id="99bba2d" data-element_type="widget" data-widget_type="text-editor.default">
<div class="elementor-widget-container">
پدې ویب سایټ کې مینځپانګه د کلتوري لارښود سرچینې تبادلې (CORE) لخوا جوړه شوې، په عامه ډومین کې ده، او بیاځل تولید کیدی شی. د دې ویب سایټ مینځپانګه د امریکا متحده آیالاتو د بهرنیو چارو وزارت د نفوس، مهاجرینو او کډوالۍ دفتر لخوا تمویل شوي یوه تړون لاندې جوړه شوې، مګر الزامآ د دې ادارې د پالیسۍ استازیتوب نه کوي او د فدرالي حکومت لخوا تایید باید ونه ګڼل شي.
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</section>
<section class="elementor-section elementor-inner-section elementor-element elementor-element-db36fa4 elementor-section-full_width elementor-section-height-default elementor-section-height-default" style="width: 781px;" data-id="db36fa4" data-element_type="section">
<div class="elementor-container elementor-column-gap-default">
<div class="elementor-column elementor-col-33 elementor-inner-column elementor-element elementor-element-4c31f485" style="width: 304.586px;" data-id="4c31f485" data-element_type="column">
<div class="elementor-widget-wrap elementor-element-populated" style="width: 304.586px;">
<div class="elementor-element elementor-element-273f8a4e elementor-widget elementor-widget-image" style="width: 294.586px;" data-id="273f8a4e" data-element_type="widget" data-widget_type="image.default"> </div>
</div>
</div>
</div>
</section>

اعلان

زمونږ په اړه

سره له دې چي ممکن د زلزلو پیښیدل له یوه ځای څخه بل ځای ته توپیر ولري، بیا هم په هر ځای کې واقع کیدای شي.که تاسې په الاسکا، کالیفورنیا، واشګنټن، اوریګن، هاوایي، ختیځ میزوري، ختیځ ارکنساس، لویدیځ ټینیسي، لویدیځ کینتکي، د ختیځ سویلي کارولاینا ځینې برخې او پورټوریکو کې اوسئ نو ډیر احتمال لري چي قوي زلزلې تجربه کړئ. تاسی کولای شئ چي دا <a href="https://www.usgs.gov/media/images/2018-long-term-national-seismic-hazard-map" target="_self">نقشه</a> وګورئ تر څو پوه شئ چي په متحده ایالاتو کې په کومو ځایو کې د قوي زلزلې احتمال ډیر دي.
 
دا لارښوونې درسره تعقیب کړئ او خپله کورنۍ مو د زلزلې پر مهال خوندي کړئ .
 
په کور کي مو احتمالي خطرونه وپیژنۍ
<ul>
<li>المارۍ مو دیوالونو سره ونښلوئ.</li>
<li>هغه لویې درندی توکې چې شاید د غورځیدو پر مهال تاسې زخمي کړي د الماریو په لاندې برخه کي یې کیږدئ.</li>
<li>د ماتولو وړ توکې لکه لوښي او هر هغه څه چي د شیشې څخه جوړ شوي وي د المارۍ په ټیټو تاخچو کې کیږدئ او بسته یې کړئ.</li>
<li>درانده شیان لکه عکسونه او هندارې د کټ، کوچونو او هغه ځایو څخه چیرې چې خلک ویده کیږي لیرې ځوړندی کړئ.</li>
<li>په چت کي څراغونه خوندي کړئ.</li>
<li>د اوبو ګرمولو هیټرې دیوال سره ونښلوئ او یا یې هم میخ کړئ</li>
<li>د مردار بوټو وژونکي، د حشراتو وژونکي، او د سوځیدلو وړ محصولات د تړل شویو الماریو په لاندې برخه کې ځای پر ځای کړئ.</li>
</ul>
 
د اضطراري حالت لپاره یو بکسه چمتو کړئ
د زلزلې وروسته، شاید تاسې اوبو، خوراک، بریښنا، او نورو مهمو توکو ته د یوې اونۍ یا زیاتې مودې لپاره لاسرسی ونه لرئ. ځکه نو مهمه ده چي تاسې د اضطراري حالت لپاره بکسه چمتو کړئ او د لاسرسي وړ ځای کي یې خوندي کړئ. د Settle In د مرستې مرکز دا لینک ته مراجعه وکړئ ترڅو هغه توکي وګورئ چې د بیرني حالت په بکسه کي کې به شامل وي: 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/10905687945885" target="_self">https://www.settlein.support/hc/ps/articles/10905687945885</a>
 
د بیړنۍ اړیکو پلان جوړ کړئ
<ul>
<li>د کورنۍ په اړه مو پلان جوړ کړئ چي که چیری مو د کورنۍ غړي د زلزلې پر مهال یو له بله جدا شي ( دبیلګې په ډول کله چي لویان کار کوي او کوچنیان ښوونځیو کي وي).</li>
<li>د بیړنۍ حالت څخه وروسته، پر سیمییزو تیلیفوني شبکو کي شاید د ډیرو خلکو د زنګ وهلو او پیغامونو لیږلو له امله بیروبار ډیر وي. لری ځایو ته شاید زنګ وهل اسانه وي. که تاسې په بل ایالت کي ملګري یا خپلوان لرئ، د هغوی څخه وپوښتۍ چي که ستاسې د کورنۍ د غړي په توګه ستاسې د بیړني حالت پر مهال استاځیتوب وکړي. ډاډ تر لاسه کړئ چي په کورنۍ کي مو هر څوک ستاسې شمیره او د کورنۍ سره د اړیکې نیولو شمیره ولري.</li>
</ul>
 
د زلزلې پر مهال باید څه وکړو
<ul>
<li>که تاسې د کور دننه یاست، د میز لاندې پټ شئ یا د فرنیچر یوه کلکه ټوټه درسره ونیسئ تر څو زلزله ودریږي. که چیری نږدی میز نه وي، نو د بیلډینګ څنډی ته ودریږئ چي شیشه درڅخه لري وي او سر د مټو په وسیله پټ کړئ. په بیلډینګ کي پاتې شئ تر څو زلزله ودریږي او تاسې په خوندي ډول ووځئ. کله چي بهر ته ولاړ شئ د بیلډینګ څخه لیرې خالي ځای ته ولاړ شئ. د کورنۍ ټولو غړو ته مو د بیړنۍ حالت دغه لارښوونې وښایاست.</li>
<li>بوټان مو ځان سره خوب کولو پر مهال نږدی کیږي تر څو د لړزی پر مهال د شیشې ماتې شوی ټوټې مو ټپي نه کړي.</li>
</ul>
 
د زلزلې وروسته باید څه وکړو
د زلزلې وروسته، دا ډیره مهمه ده چی خوندي ځای ته ورسیږئ. که کولای شئ نو ځان سره د بیړنۍ بکسه درسره کیږدئ. د ټپونو او خطرونو په اړه ځان خبر ساتئ. کله چي تاسې خوندي یاست نو د بیړني حالت پلان تعقیب کړئ تر څو تاسې د کورنۍ له غړو سره مو د خبرو اترو لپاره اړیکې ونیسئ.
 
تیلیفون مو د زلزلې د مخه د خبرتیا لپاره د وسیلې په توګه وکاروئ
که تاسې په کالیفورنیا، اوریګون، او یا هم واشنګټن کي میشت یاست، نو تاسې کولای شئ چي د <a href="https://myshake.berkeley.edu/" target="_self">MyShake</a> اپلیکیشن درسره ډاونلوډ کړئ چي دا به تاسې ته وخت درکړي تر څو تاسې د زلزلې د لړزی څخه دمخه ځان خوندي کړئ. سیسټم داسې سینسری استعمالوي چي د زلزلې څخه څو ثانیې دمخه مو خبروي تر څو خوندي شئ.
 
دم مهال په کالیفورنیا کي په میلیونونو انډرایډ تیلیفونو کې په اتومات ډول د زلزلې د راتلونکو جټکو په اړه اپلیکیشن شتون لري چي بیا ځلي ډاونلوډ ته اړتیا نه لري. دا سیستم عمومأ ستاسې اوسنی موقعیت ګوري، نو مهمه ده چي د دغه ایپ موقعیت مو فعال وي. تاسې کولای شئ چي په کالیفورنیا کي د انډرايډ تیلیفون په اړه دا <a href="https://www.youtube.com/watch?v=1_9PeG6Icpg" target="_self">ویډیو</a> وګورئ او پوه شئ چي څنګه دا ایپ تاسې د زلزلې په اړه خبر ساتي.
 
که تاسې په خپل تیلیفون کي د زلزلې په اړه خبرتیا تر لاسه کړئ نو شاید یواځې څو ثانیې ولرئ چي د لړزې دمخه عکس العمل وښایاست. نو سمدستي یوه کلکه تخته پیدا کړئ لکه څرنګه مو چي دمخه وویل، او شاوخوا خلکو ته مو خبرداری ورکړئ چي هغوی هم ورته کار وکړي.

د زلزلې لپاره څنګه چمتووالي ونیسو 

د بیړنیو حالتونو پر مهال چې د بیلګې په ډول د طوفان یا زلزلې په څیر پیښو له امله را منځته کیږي، بریښنا، اوبه، خواړه، ترانسپورت او مخابراتي شبکې ممکن د څو ورځو یا حتی اونیو لپاره اغیزمن شي. بیړنۍ بکسه جوړه کړئ او داسې ځای کي یې وساتئ چي ورته سمدستي لاسرسي ولرئ تر څو په خپل ټولنه کي د هر ډول بیړني حالت په صورت کي ترې ګټه پورته کړئ. لاندې ځینې هغه مواد دي چي تاسې یې په خوندي توګه په انتقالیدونکي پلاستیکي بکسه یا (بکسونو) کي ځای پر ځای کولای شئ:
 
<ul>
<li>فلش لایټ او اضافي بیترۍ</li>
<li>درې ورځو لپاره د نه خرابیدو وړ خواړه لکه په قطیو کې یا وچ شوي خوراک (په یاد ولرئ چي خوراک او اوبه مو هرو شپږو میاشتو کې تازه کړئ)</li>
<li>تاسې او څارویو ته مو د دریو ځو لپاره د اوبو ذخیره (د هر شخص لپاره د ورځي یو ګیلن اوبه سپارښتنه شوی)</li>
<li>که کوچنی لرئ، د درې ورځو لپاره د فارمولې یا چمتو شوي خواړه، ډایپر، پاکولو او د کوچني لپاره مو نورې اړینې توکې</li>
<li>د تیلیفون او یا د چارج وړ بیټرۍ او چارجولو لپاره سولر چارجر یا بریښنایي کڅوړه</li>
<li>ګرځنده د بیټریو په واسطه چلیدونکی رادیو، او اضافي بیټرۍ.</li>
<li>د لومړنیو مرستو بکسه او لارښود</li>
<li>د کورنۍ د غړو لپاره اړین درمل</li>
<li>د سرپوښ خلاصوونکي آله</li>
<li>نغدې پیسې (ماتې پیسې غوره ده) او کریدیټ کارتونه</li>
<li>قوي بوټان</li>
<li>ستاسې د مهمو شخصي اسنادونو کاپي</li>
<li>ویسل یا شپېلک</li>
<li>د جیب چاقو او د بیا کارونی وړ د خوړو لوښي</li>
<li>په یوه واټر پروف (پنروک) بسته کي ساتل شوي اورلګیټ</li>
<li>کمپلې</li>
<li>ګرمې جامې</li>
<li>پلاستیکي کالي یا خلطې تر څو د باران څخه خوندي اوسئ</li>
</ul>

د بیړني بکسې چمتو کول 

کله چي ستاسې اسایلم ومنل شي او یا هم د کډوال په توګه متحده ایالاتو ته داخل شئ، ورپسې ګام د قانوني دایمي هستوګنی یا ګرین کارت لپاره غوښتنه ده. تاسې کولای شئ چي دقانوني دایمي هستوګني د اپلیکشن پروسه سمدلاسه پیل کړئ. پخوا به اسایلم لرونکي یا کډوال د قانوني دایمي هستوګنی یا ګرین کارت اپلیکیشن پروسې پیل کولو لپاره یو کال انتظار کاوه.
 
کله چي تاسې د قانوني دایمي هستوګنی لپاره اپلای کوئ نو یواځي په هغه صورت کي یې تر لاسه کولای شئ چي اسایلم د اخیستلو یا د کډوال په توګه منل کیدو د نیټې څخه را پدیخوا په فزیکي ډول په متحده ایالاتو کې د یو کال لپاره و اوسیږئ. د ماشومانو په ګډون د کورنۍ هر فرد باید د قانوني دایمي هستوګنی لپاره غوښتنلیک ولیږئ. ځینې داسې حالتونه هم شته چي د قانوڼي دایمي هستوګنی کارت په اخیستلو کي شاید تاسې ته مانع شي، د بیلګې په ډول که په ځینو جرمونو محکوم یاست، یا هم متحده ایالاتو حکومت ته مو ناسم بیان ورکړی وي. له همدې امله موږ مو هڅوو چي مخکې له دې چي د کډوالۍ په اړه د وضعیت تغیر یا قانوني دایمي هستوګنی یا LPR ته اپلای وکړئ، د یو وکیل یا هم د عدلیې وزارت لخوا منل شوي قانوني استاځي سره مشوره وکړئ. که تاسې د کډوالۍ حالت لرئ، نو تاسې څخه د USCIS لخوا د ګرین کارت اپلیکیشن لپاره فیس نه اخیستل کیږي خو که تاسې اسایلم لرونکي یاست باید یا د اپلیکیشن فیس ورکړئ او یا هم د فیس د بښلو غوښتنه وکړئ.
 
د ګرین کارت اپلیکیشن لپاره باید تاسې د I-485 فورمه ډکه کړئ چي ورته د ګرین کارت لپاره راجسټر کیدل او هم ورته د حالت سمون وایي. د اسایلم یا د کډوالۍ له لارې ګرین کارت اخیستلو او یا هم د حالت د سمون په اړه د نورو معلوماتو لپاره دغه پاڼه درسره وګورئ:
<a href="https://www.uscis.gov/forms/explore-my-options/become-a-lawful-permanent-resident-green-card-holder-through-asylee-status" target="_self"> https://www.uscis.gov/forms/explore-my-options/become-a-lawful-permanent-resident-green-card-holder-through-asylee-status</a>

د قانوني دایمي اوسیدونکي حالت (ګرین کارټ) لپاره څه وخت او څنګه غوښتنه وکړئ 

هغه افغانان چي د مکسیکو له لارې متحده ایالاتو ته داخلیږي، ممکن د پناه غوښتنې پروسې، د کار جواز، د بیا میشتیدنې ګټو او کډوالۍ اړوند ځینو موضوعاتو په اړه پوښتنې ولري.
 
پوښتنه: ما اوریدلی چي هغه افغانان چي متحده ایالاتو ته د مکسیکو سرحد له لارې داخلیږي او غواري چي اسایلم ته غوښتنه وکړي د دولت لخوا ورته نوي پروسه پیل شوي. دا کومه پروسه ده؟
ځواب: د متحده ایالاتو د سرحداتو اوسنۍ پالیسي له مخې، هغه کډوال چي متحده ایالاتو ته داخلیږي او غواړي چي د اسایلم غوښتنه وکړي، لارښوونه ورته کیږی چي د <a href="https://www.cbp.gov/about/mobile-apps-directory/cbpone">CBPOne</a> ګرځنده تیلیفون اپلیکیشن څخه کار واخلي تر څو متحده ایالاتو ته داخلیدو سره په یو بندر کي د ملاقات مهالویش تنظیم کړي. متحده ایالاتو ته د داخلیدلو وروسته دوی به چټکۍ سره د ویستلو بهیرته واچول شوي. خو راغلي کډوال باید وښیي چي په خپل هیواد کې د (اعتبار وړ ویره) لري تر څو وکولای شي چي په متحده ایالاتو کې د اسایلم غوښتنه وکړي. په نږدې وختو کې د سرحداتو په پالیسۍ کي د بدلونونو له امله، د هغو خلکو لپاره چې د نور هیوادونو له لارې متحده ایالاتو ته د ۲۰۲۳ کال د مۍ میاشتې له ۱۱ څخه وروسته داخلیږي او متحده ایالاتو ته د ننوتلو له مخه یې په نورو هیوادو کې د اسایلم غوښتنه نه وي کړي، په سرحد کي ورته د تفتیش پروسه پیچلی شوی چي د اسایلم غوښتنې پروسه یې هم ستونځمنه کړي.
 
پوښتنه: آیا د متحده ایالاتو او مکسیکو پر پوله افغانان د نورو ملیتونو څخه توپیر لري؟
ځواب: هغه افغانان چي د مکسیکو سره د سویلي پولی له لارې امریکا ته راځي هیڅ ډول غوره نه ګڼل کیږي او نه هم ورسره ځانګړی چلند کیږي بلکه د نورو هغو غیر امریکایی اتباعو په څیر به یې کارونه پروسس کیږي چي متحده ایالاتو ته د ویزې پرته ننوځي.
 
پوښتنه: آیا هغو افغانانو ته چي مکسیکو څخه متحده ایالاتو ته داخلیږي د پناه غوښتنې بهیر یې د هغو افغانانو په څیر دی چي متحده ایالاتو ته د متحدینو د ښه راغلاست عملیات (OAW) له لارې متحده ایالاتو ته راوړل شوي.
ځواب: د نورو ټولو پناه غوښتونکو په څیر، هغه افغانان چي د سویلي پولی له لارې متحده ایالاتو ته داخلیږي باید ننوتلوسره په یو کال کی دننه د پناه غوښتنه وکړي. له دې څخه هغه څوک مستثنی دي چي لنډمهال خوندي حالت یا ټي پي ایس یا پارول ولري. هغه کسان چي متحده ایالاتو ته د مکسیکو له لارې داخلیږي د هغو افغانانو په څیر چي متحده ایالاتو ته د متحدینو د ښه راغلاست عملیات له لارې راغلي د پناه غوښتنې غوښتنلیکونه یې نه ګړندي کیږي. دم مهال د هغه کسانو چې متحده ایالاتو ته د OAW له لارې نه دی پارول شوي د اسایلم پروسه یې څو کال وخت نیسي.
 
پوښتنه: لنډمهاله خوندي حالت څه ته وایی؟ آیا هغه افغانانو ته چي د میکسیکو له لارې متحده ایالاتو ته داخلیږي اجازه ورکول کیږي چي لنډمهاله خوندي حالت ته غوښتنلیک واستوي؟
ځواب: TPS د کډوالۍ لنډ مهاله خوندي حالت ته وایي چي د ځینو هیوادونو هغو اتباعو ته ورکول کیږي چي په هیواد کي د جګړې، طبیعي ناورین، یا نورو شرایطو سره مخ وي او هیواد ته یې بېرته ستنېدل ستونځمن وي یا یې امنیت ته خطر وي. TPS تاسې ته اجازه درکوي چي په امریکا کي په مؤقت ډول ژوند وکړئ او پکې په قانوني توګه کار وکړي. د افغانانو لپاره TPS د متحده ایالاتو د حکومت لخوا په ۲۰۲۲ مې کي د ۱۸ میاشتو لپاره منظور شوی و، او بیا د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر په میاشت کې د نورو ۱۸ میاشتو لپاره وغځول شو. د اوسني منظور شوی برنامې له مخې هغه افغانان چی د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر له ۲۰ راپدېخوا په متحده ایالاتو کې په مسلسل ډول مېشت دي او د ۲۰۲۳ کال د نومبر میاشتې له ۲۱ څخه را پدیخوا په متحده ایالاتو کې مسلسل په فزیکي ډول شتون لري TPS لپاره اپلای کولو ته وړ دي. په دې کي هغه افغانان هم شامل دي چي د ایمیګریشن محکمې له لارې یې د ویستلو امر شوی وي. هغه افغانان چي متحده ایالاتو ته د مکسیکو له لارې راغلي او محکمې یې د ویستلو فیصله کړي وي، هڅول کیږي چي د کډوالۍ په اړه د وکیل سره ژر تر ژره مشوره وکړي او یا هم هغه چا سره مشوره وکړي چي د عدلیې وزارت DOJ اعتباریه اسناد ولري او د قانوني مشورې ورکولو حق ولري تر څو تاسې ته د TPS ټول اختیارات تشریح کړي.
 
پوښتنه: آیا هغه افغانان چي له مکسیکو څخه امریکا ته داخلیږي په متحده ایالاتو کې د کار کولو اجازه لري؟
ځواب: هغه افغانان چي د مهاجرت او تابعیت قانون 212(d)(5) مادې لاندې پارول تر لاسه کوي ممکن د کار کولو د اجازې لپاره غوښتنلیک ته وړ وي. که چیری دوی د لنډې مودې لپاره پارول تر لاسه کړي نو ممکن د پارول د ختمیدو دمخه د کار کولو اجازې لپاره غوښتنلیک عملي نه وي. اکثره هغه افغانان چي متحده ایالاتو ته د سویلي پولی له لارې داخلیږي کولای شي چي د کار اجازې لپاره وروسته له دې غوښتنه وکړي چي د اسایلم غوښتنه کړی وي او اپلیکیشن یې د ۱۵۰ ورځو لپاره بې ځوابه پاتې وي او یا هم TPS ته یی اپلای کړي وي او تر لاسه یی کړي.
 
پوښتنه: آیا هغه افغانانو ته چي متحده ایالاتو ته د مکسیکو له لارې داخلیږي، د بیا میشتیدنې خدمات ورکول کیږی؟
ځواب: هغه افغانان چي د ۲۰۲۳ کال د سپتمبر تر ۳۰ پورې د INA د 212(d)(5) مادې لاندې پارول تر لاسه کوي او هم د دوی میرمن یا خاوند او کوچنیان چي د دې نیټې وروسته پارول تر لاسه کوي د مهاجرینو د بیا میشتیدنې ادارې له لارې د بیامیشتیدنې خدماتو ته وړ دي تر هغه چي پارول یې پای ته ورسیږي یا د ۲۰۲۳ مارچ ۳۱ پورې، هر یو چي وروسته وي. کله چي د یو چا پارول پای ته ورسیږي، که دوی اسایلم ته غوښتنلیک استولی هم وي، دوی د بیا میشتیدنې ګټې نور نشي تر لاسه کولای. که چیری اسایلم یا د ایس آی وي پر بنسټ ورته دایمي هستوګن ورکړل شي نو دوی به ګټو او خدماتو ته وړ شي.
 
پوښتنه: هغه افغان کډوال چي د مکسیکو له لارې متحده ایالاتو داخلیږي، آیا دوی کولای شي چي د خپلې کورنۍ غړي متحده ایالاتو ته راوغواړي؟
ځواب: یواځې هغو ته چي اسایلم ورکړل شوي وي، حالت یې کډوالۍ ته اوښتی وي، ګرین کارت یې تر لاسه کړی وي، د متحده ایالاتو تابعیت ولري، د انساني قاچاق قرباني وي او (T ویزه) ورکړل شوي وي او یا هم د جرایمو قرباني وي (U ویزه) ورکړل شوي وي، کولای شي چی د خپلې کورنۍ غړي متحده ایالاتو ته راولي.
 
پوښتنه: آیا هغه افغانان چي متحده ایالاتو ته د مکسیکو له لارې داخلیږي، په وړیا ډول قانوني مرسته تر لاسه کولای شي تر څو کډوالۍ قضیی
پوښتنه: هغه افغانان چې متحده ایالاتو ته د مکسیکو له لارې داخلیږي، آیا کولای شي د خپلې کډوالۍ قضیې لپاره قانوني مرسته تر لاسه کړي؟
ځواب: هغه افغانان چی پارول تر لاسه کړی وي، کیدای شي د قانوني مهاجرت په قضیو کې د وړیا مرستې لپاره وړ وي، خو د ډیرو زیاتو غوښتنلیکونو له امله د کډوالۍ په اړه حقوقي مرستې هغو خلکو ته ورکول کیږي چي ټیټ لګښت یا بې لګښته قانوني خدماتو ته اړتیا لري او اوسمهال دا قانوني مرستې محدودې دي.
 
هغه کسان چي د کډوالۍ په اړه قانوني مرستو ته اړتیا لري، د Welcome Legal Alliance سره <a href="https://welcome.us/legalalliance/resources-for-afghans">https://welcome.us/legalalliance/resources-for-afghans</a> اړیکه ونیسي او یا هم د Human Rights First سره د غوښتنلیک فورمه ډکه کړي <a href="https://hrfoi.legalserver.org/modules/matter/extern_intake.php?pid=129&amp;h=daa817&amp;f=362&amp;state_uuid=c190b15a-c97a-11ed-9d6e-0e06f5b5c7f7&amp;d_id=1">Human Rights First PALAintake form</a>. تاسې کولای شئ چي د غیر انتفاعي حقوقي خدماتو چمتو کوونکو لیست هم در سره وګورئ <a href="https://www.immi.org/en/Info/get-legal-help">https://www.immi.org/en/Info/get-legal-help</a>.
<a href="https://www.projectanar.org/asylum-legal-services">AILA</a> هم د ټیت لګښت وکیلان یو لیسټ لري.
 
مهمه ده چی د کډوالۍ په اړه له درغلچیانو څخه ځان وژغورئ او ډاډ تر لاسه کړئ چي یواځې له هغه چا مرسته تر لاسه کړئ چي قانوني لایسنس ولري او یا هم د عدلیې وزارت سره راجسټر شوي استاځې وي.

هغه افغانان چي د مکسیکو له لارې متحده ایالاتو ته داخلیږي: پوښتنې او ځوابونه یې

په متحده ایالاتو کې ارزانه کور موندل اسانه نه دي نو په همدې لحاظ د کور کرایه کولو پر اساساتو پوهیدل ممکن د کور په لټون کي درسره مرسته وکړي.
 
د کرایي کورونو ډولونه
 
په متحده ایالاتو کې د کرایي کور عمده ډولونه په لاندې ډول دي:
 
<ul>
<li>له ۶ تر ۱۲ او یا حتی تر ۱۰۰ زیات اپارتمان لرونکي عمارتونه</li>
<li>هغه کورونه چې پر دوه یا نورو اپارتمانونو تقسیم شوي وي (لکه دوه اپارتمانه یا ډوپلیکس، درې اپارتمانه یا ټریپلیکس، او یا څو اپارتمانه کورونه)</li>
<li>کورونه</li>
<li>ګرځنده کورونه</li>
<li>هوټلونه، چي په کې هغه هوټلونه هم شامل دي چي کوچني پخلنځي او د ناستې ځای لري.</li>
</ul>
 
د کرایې لپاره د کور د هر ډول موندل موقعیت پوری اړه لري. د بیلګې په ډول، په لویو ښارونو کې تاسې شاید ډیری وختونه د کرایې لپاره اپارتمانونه ومومئ او د ښارونو څخه بهر ممکن د اپارتمانونو او کورونو مخلوط ومومئ.
 
د کور موندلو په اړه معلومات
 
کله چي تاسې کور په کرایه کوئ، نو د ملکیت مالک یا مسؤل ته هغه پیسې ورکوئ چي تاسې پرې د هرې میاشتې لپاره موافقه کړي وي چي په عمومي توګه باید د کور کرایه کولو په قرارداد کي لیکل کیږي او بیا امضا‌‌ء کیږي. دی پروسې ته د کور قرارداد یا lease وایی.کور قراردادول تاسې ته تضمین درکوي چي په هغه کور کي د پیسو په بدل کي د مشخص وخت لپاره (چي عمومأ یو کال وي) ژوند کولای شئ. ځینې نور د کرایه کولو ځایونه لکه هوټلونه د لږ وخت لپاره کرایه کیدای شي. (هره ورځ، یا اونۍ او یا هم هره میاشت د کرایې په مقابل کي پیسې ورکوئ). لنډ مهاله کرایه کیدای شي انتقالي مودې لپاره وي تر څو تاسې د اوږدمهال لپاره ځان ته د کرایي کور پیدا کړئ او قراداد مو امضاء کړئ. موږ مو هڅوو چي د کور کرایه کولو پر مهال تل قرارد امضاء کړئ او یا هم یو لیکل شوی موافقتنامه امضا‌‌‌ء کړئ. د کور کرایه کولو او قرارداد په اړه د نورو معلوماتو لپاره د مرستې مرکز دا پاڼه درسره وګورئ: 
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/7565895015069" target="_self">https://www.settlein.support/hc/ps/articles/7565895015069</a>
 
راځئ چي د کور کرایه کولو په اړه په قیمتونو پوه شو.
 
<ul>
<li>د مارکیټ قیمت. د کور یا د اپارتمان د کرایې قیمتونه چي د کور مالکان یې ټاکي د خلکو د تقاضا پر اساس وي چي ورته د مارکیټ قیمت وایي. د مارکیټ د کرایې اندازې د موقعیت پر اساس یو له بله توپیر لري او عمومأ د کرایه کولو له لحاظه ډیر قیمته وي.</li>
<li>د مخلوط عاید کورونه: هغه میشت ځایو ته وایي چي د مارکیټ د قیمت اپارتمانونه لري او داسې اپارتمانونه هم لري چي د عادي کورونو په مناسبت یې کرایې د ځینو شرایطو پر اساس د ځینو کورنیو لپاره کمې کړی وي چي د موقعیت په تناسب یو له بله توپیر لري. د داسې کورونو شتون محدود دي او په هر ښار او ښارګوټي کي نه پیدا کیږي سره له دې چي د داسې کورونو تقاضا زیاته هم وي ځکه چي داسې کورونه هټیو، مکتبونو، کلینیکونو او عامه ترانسپورت ته نږدې وي.</li>
<li>حکومتي یا عامه کورونه: هغو کورونو ته وایي چي د فدرال او سیمییز حکومت لخوا ورته پیسې ورکول کیږي تر څو هغو خلکو ته چي د فقر د کرښې لاندیې وي په ارزانه توګه د کرایې لپاره کور تهیه کړي. داسې کورونه د کورنۍ عاید د سلنی پر اساس ورکول کیږي او د داسې کورونو موندلو لپاره تل انتظار ته اړتیا وي چي عمومأ کډوالو او نویو راغلو مهاجرو ته نه رسیږی.</li>
<li>سیکشن ۸ کورونه یا Section 8: چی ورته Housing Choice Voucher Program هم وایي. داسې کورونه هم د فدرالي حکومت لخوا مالي ملاتړ تر لاسه کوي او دولت د کور مالک ته پیسې ورکوي تر څو کور په ارزانه توګه مختصو خلکو ته په کرایه ورکړي. داسې کورونه هغو خلکو ته ورکول کیږي چي لږه کرایه ورکړای شي او د فقر شرایط پوره کړي.</li>
</ul>
 
سره له دې چي د کور موندلو په اړه موږ ځینې اساسي معلومات درسره شریک کړل، تاسې کولای شئ چي لاندې معلومات خپلې بیا میشتیدنې ادارې او یا هم د خپلې قضیې د مسؤل سره شریکه کړئ تر څو درسره په اړه یې مرسته وکړي او په سیمه کي درته کور و لټوي او هم درسره د غوښتلیک او قرارداد په اړه لارښوونه وکړي.
 
<ul>
<li>د خپلې کورنۍ پر عاید څنګه پوه شم؟ کورنۍ عاید هغه عاید ته وایي چي د کور ټول عاید لرونکي وګړي یې د کور د عاید په توګه د کار په مقابل کي راټولوي. ستاسې د کور ټولو وګړو عاید ستاسې ځواب دي. څومره کرایه ورکولای شم؟ تاسې باید داسې کور کرایه نه کړئ چي کرایه یې ستاسې د کورنۍ د کار کوونکو د ټکس ورکولو وروسته د میاشتني عاید له ۵۰ سلنو پورته وي. بهتره به دا وي چي د تاسې د ټولې میاشتې ۳۰٪ تر ۳۵٪ عاید کرایه کي ورکړئ.</li>
<li>علی الاقل د کور د افرادو په تناسب باید د څو کوټو کور کرایه کړم؟ په متحده ایالاتو کې کورونه د کوټو په حساب په کرایه ورکول کیږي (سټوډیو ګانې د خوب کوټه نه لري او یواځې یو کوټه لري چي پکې پخلنځئ او د ناستې ځای شتون لري او مجرد کسان او ښځي او خاوند جوړې لپاره مناسب کور کیدای شي). تاسې باید پر دې هم ځان پوه کړئ که چیرې دولت په کور کي د افرادو د اوسیدلو په تړاو سیمییز قوانین او محدودیتونه لري.</li>
<li>موږ ته نږدې کوم عامه ترانسپورټ به شتون ولري؟ ایا زه به موټر ته اړتیا ولرم؟</li>
<li>په کومه ټولنه کي کور ولټوم؟ آیا چیرې چي اوسم محفوظ او مصؤن به وي؟</li>
</ul>
 
په ياد ولرئ چي متحده ایالات د ارزانې کرایي کورونو د کمښت سره مخ دي. نو کله چي کور پسې ګرځئ په واقع بینانه او دوامداره توګه یې باید ولټې. د بیا میشتیدنې ادارې څخه مو ټوله مرسته تر لاسه کړئ او یا هم د ټولنې د ګروپونو او نورو دوستانو څخه هم د مرستې غوښتنه وکړئ او منفي نظرونو پسی مه ګرځئ!
 
خبرتیا: دا مقاله د کډوالو لپاره د کورنو حل یا Refugee Housing Solutions پروژې سره په همغږۍ چمتو شوی. د کډوالو لپاره د کورونو حل پروژه د کلیسا د نړیوالو خدماتو یا Church World Service لخوا رامنځته شوی چي مصارف یې د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت لخوا تمویل کیږي.

په متحده ایالاتو کې د کرایي کور موندلو لپاره اساسي لارښود 

که څوک مو سوشیل سیکیوریټي شمیرې یا شخصي معلوماتو ته لاسرسی ومومي نو دوی کولای شي چي ستاسې د بانک څخه پیسې غلا کړي، ستاسې د هویت د استعمالولو له لارې جرم تر سره کړي، پر نوم مو ګټې تر لاسه کړي او یا هم ستاسې د ټیکس د داخلولو وروسته راتلونکي پیسې درڅخه غلا کړي. دا مقاله درسره ولولئ تر څو د هویت د غلا کیدو په نښو نښانو پوه شئ، او پر دې هم پوه شئ چي غله ستاسې پر معلوماتو څه کوي، او څنګه یې د مخنیوي لپاره تدابیر ونیسئ تر څو مو هویت خوندي وي او که چیرې د داسې جرم قرباني شوئ نو څه باید وکړئ.
 
هغه پینځه مهمې لارې چې د هویت د غلا کیدو له امله پر تاسې منفي اغیزه کوي:
 
۱. د هویت غله شاید ستاسې هویت غلا کړي او ستاسې د بانک څخه پیسی پټی کړي.
<ul>
<li>
د خطر نښې: تاسې ممکن پر خپل کریډیټ کارت، ډیبیټ کارت، او د بینک پر سټیټمینټ ځینې پیرودنې وګورئ چي تاسې نه وي کړی.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>
احتیاطي تدابیر: خپل بانک او د کریډیټ کارت سټیټمینټ مو تل ګورئ او د بانک سره مو تیلیفون شمیره او ایمیل راجسټر کړئ تر څو د خریدارۍ او نورو بانکي فعالیتونو پر مهال پیغام تر لاسه کړئ.</li>
</ul>
 
۲. د هویت غلا کوونکي کولای شي چي ستاسې د ټیکس څخه راتلونکي پیسې غلا کړي او یا هم ستاسې سوشیل سیکیوریټي شمیره د کار لپاره استعمال کړي.
<ul>
<li>
د خطر نښې: شاید د ټیکس د مسؤلینو لکه د داخلي عایداتو خدمتونو ادارې لخوا درته خبر درکړل شي چي ستاسې پر نوم له یو څخه زیاتو خلکو ټیکس داخل کړی یا هم په مېل کي درته د داسې ګومارونکي لخوا خط راشي چي تاسې هیڅکله ورته کار نه وي کړی.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>
احتیاطي تدابیر: د خپل سوشیل سیکیوریټی کارت د ضرورت نه بغیر درسره په جیب کي مه ګرځوئ او په کور کي یې خوندی وساتئ. ډاډ تر لاسه کړئ چي که په بریښنایي توګه خپله سوشیل سیکیوریټي ساتئ نو باید کوډ شوی وي. عمومأ تاسې باید خپله سوشیل سیکیوریټي شمیره یواځې د خپل ګومارونکي، دولتي ادارې، بانک، یا د کریډیټ کارت شرکت سره شریکه کړئ.</li>
</ul>
 
۳. د هویت غلا کوونکي شاید ستاسې صحي بیمه د روغتیا پالنې لپاره استعماله کړي.
<ul>
<li>
د خطر نښې: شاید چي تاسې د روغتیا په اړه بیل تر لاسه کړئ په داسې حال کي چي تاسې ورته تللي نه یاست.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>
احتیاطي تدابیر: د خپل صحت په اړه اسناد، روغتیایي بیلونه، او د بیمې په اړه معلومات مو خوندي وساتئ. که چیرې هغه اسنادونه چي ستاسې د صحت بیمې په اړه معلومات پکې وي نو اسناد مو شریډ کړئ یا یې کوچنۍ ټوټې کړئ چي بیرته د یوځای کیدو وړ نه وي.</li>
</ul>
 
۴. د هویت غلا کوونکي شاید ستاسې معلومات د بې روزګارئ یا unemployment د ګټو اخیستلو لپاره استعمال کړي.
<ul>
<li>
د خطر نښې: تاسې شاید د ایالت د بې روزګارئ دفتر یا هم د ګومارونکي څخه ستاسې د بې روزګارئ د ګټو په اړه خط تر لاسه کړئ چي تاسې ورته اپلای نه وي کړي.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>
احتیاطي تدابیر: خپل سوشیل سیکیوریټی نمره، پی چیکونه او نور د ګومارونکو لخوا اسناد په یو مصؤن ځای کي وساتئ. که تاسې یې باید وغورځوئ نو شریډ یا ټوټه ټوټه یې کړئ.</li>
</ul>
 
۵. د هویت غلا کوونکي شاید ستاسې معلومات غلا کړي تر څو ستاسې پر نوم پرې پور واخلي
<ul>
<li>
د خطر نښې: کله چي د خپل کریډیټ راپور مطالعه کوئ، نو تاسې به د کریډیټ کارت په اړه اکونټونه، د بانک څخه پور، د تیلیفون خدمات، دبرق او ګیس بلونه او داسې نور شیان وګورئ چي تاسې یې غوښتنه نه وي کړي.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>
احتیاطي تدابیر: د <a href="https://www.annualcreditreport.com/index.action" target="_self">AnnualCreditReport.com</a> له مخې خپل کریډیټ ریپورت درسره وګورئ. دا لینک ټول پور ورکوونکي ګوري تر څو ستاسې سابقې ته په کتو تاسې ته پور درکړي یا یې درنه کړي.</li>
</ul>
 
که تاسې شک لرئ چي تاسې هویت د غلا کیدو قرباني یاست نو ژر تر ژره <a href="https://www.identitytheft.gov/#/" target="_self">IdentityTheft.gov</a> لینک ته ورشئ او په هکله یې عملي ګام پورته کړئ.

عنوان: د هویت د غلا کیدو عامې نښې څه دي او که د داسې جرم قرباني یاست نو څه باید وکړئ 

د کور څخه ویستل یا (Eviction) څه ته وایي؟
د کور څخه ویستل یوه قانوني پروسه ده چي د مالک له لوري پلي کیږي چي پکي تاسې ته د کور د پریښودلو ویل کیږي او د اجارې/کرایي قرارداد پای ته رسولو ته لار هواروي. د کور څخه د ویستلو خط شاید تاسې د پوستې له لارې تر لاسه کړئ او یا هم شاید تاسې ته د خط په توګه یو ګمارل شوي کس راوړي. که چیری تاسې له کور څخه وویستل شئ نو په راتلونکي کي ستاسې د کور په کرایه کولو تاثیر غورځوي.
 
کوم د لایل د کور څخه د ویستل کیدلو سبب کیږي او باید څنګه ورڅخه ځان وژغورو:
 
<ul>
<li>د کرایې نه ورکول د شړلو تر ټولو عام لامل دی. په ډیری ایالتونو کې که تاسې پر وخت کرایه ورنه کړئ نو د قانون له مخې ستاسې د کور مالک باید تاسې ته په لیکلي ډول خبر درکړي چي تاسې مشخصې ورځې لرئ تر څو کرایه ورکړئ او یا هم له کوره ووځئ. که تاسې په دې اړه تصمیم ونه نیسئ نو د کور خاوند تاسې د قانون له مخې ویستلای شي. په ځینو نورو ایالتونو کې د کور څخه د ویستلو لپاره لیکلی خط ته اړتیا نشته او د کور کرایې نه ورکولو په صورت کي د کور مالک تاسې له کور څخه د قرارداد مطابق ویستلای شي. په همدی لحاظ، په هر ایالت کي چي میشت یاست، د کور د قرارد مطابق باید پر وخت کرایه ورکړئ او هم مهمه ده چي د کور مالک سره تل په اړیکه کي یاست او د هر څه یې خبر ساتئ. که چیری تاسې کرایه کي تاخیر کوئ نو د کور مالک مو سمدستي خبر کړئ چي تاسې کرایه لږ وروسته تادیه کوئ. ستاسې د کور مالک مجبور نه دی چي ستاسې خبره ومني خو ممکن تاسې سره په دې اړه جوړجاړی وکړي. په یاد ولرئ که چیری تاسې خپله کرایه دوه یا ډیر ځلی وروسته ورکړئ نو ځان د کور څخه د ویستل کیدو په خطر کي اچوئ.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>مهمه ده چی په قرارداد کي لیکل شوي مقررات په بشپړ ډول ولولئ او ځان پرې پوه کړئ. که تاسې مقررات مات کړئ یا هم په قرارداد کي لیکل شوي ځینې مقررات له پامه وغورځوئ نو تاسې به د کور څخه د شړلو له خطر سره مخ شئ. د بیلګی په توګه، که چیری قرارداد کي د څارویو د نه ساتلو ویل شوي وي نو مه یې ساتئ. یا هم د کرایې په قرارداد کي د لیکل شوو افرادو څخه اضافه کسان په کور کي مه ساتئ. که چیری تاسې د کور مالک څخه لفظي یا لیکل شوی خبرداری تر لاسه کړ چي پکي تاسې د مقرراتو په ماتولو تورن یاست، نو د حل لپاره یې سمدستي اقدام وکړئ.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>که چیری تاسې په غیر قانوني فعالیتونو کي لاس لرئ نو شاید له کوره وویستل شئ. که چیری تاسې د کوم کار په مشروعیت مطمين نه یاست لکه د پیسو ګټل، نو د خپلط ټولنیزو خدمتونو له ادارط سره اړیکه ونیسئ او خپله پوښتنه مو مطرح کړئ.</li>
</ul>
 
که چیری زه د کور څخه د ویستل کیدو په اړه خط تر لاسه کړم نو باید څه وکړم؟
له پامه یې مه غورځوئ! سمدستي لاس په کار شئ او لاندې لارښوونه عملي کړئ:
 
<ul>
<li>د خپل د کور مالک سره مخامخ خبری وکړئ او د کور څخه د نه وتلو لارو چارو په اړه ورسره د نظر تبادله وکړئ.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>که د کور مالک سره مو په اړه یې د حل لاره نشئ موندلای نو سمدستې قانوني مرسته وغواړئ. که تاسې د بیا میشتیدنې ادارې سره په اړیکه کي یاست نو هغوی کولای شي چي تاسې سیمیزو ارګانونو ته معرفي کړي تر څو ارزانه یا په وړیا ډول تاسې ته قانوني مرسته برابره کړي. که تاسې د بیا میشتیدنې ادارې سره په اړیکه کي نه یاست نو دا سرچینې کیدای شي چي تاسې سره په ارزانه یا وړیا ډول قانوني مرستې په موندلو کي مرسته وکړي.</li>
</ul>
 
- په State Side Legal مؤسسې لیست کي تاسې کولای شئ چی د<a href="https://www.statesidelegal.org/lso" target="_self"> ایالت په کچه د قانوني خدماتو چمتو کوونکی</a> ومومئ که چیری د مالي پلوه ورته وړ یاست. همدارنګه تاسې کولای شئ چی <a href="https://statesidelegal.org/stateside-map" target="_self">نقشه</a> استعماله کړئ تر څو په سیمه کي نږدې شرکت ومومئ.
 
- Legal Services Corporation (LSC) یوه غیر انتفاعي اداره ده چي د متحده ایالاتو د دولت لخوا منځ ته راوړل شوی او په متحده ایالاتو کې میشتو لږ عاید لرونکو وګړو ته قانوني مرستې برابروي. د دې ادارې پر ویبپاڼه خپل ادرس ولیکئ تر څو <a href="https://www.lsc.gov/about-lsc/what-legal-aid/get-legal-help" target="_self">د دغې ادارې څانګه خپل میشت ځای ته نږدی ومومئ.</a>
 
په یاد ولرئ چی د یو مسؤلیت لرونکي کرایه دار په توګه تاسې حقوق هم لرئ. تاسې هیڅوک له کوره نشي شړلای که تاسې د قرارداد د اصولو مطابق کرایه ورکوئ. او د کور مالک تاسې له کوره په دې خاطر نشي ویستلی چي هغوی بې ځایه شکایت ولري او یا تاسې ورته ډیر شکایتونه کوئ، او یا پر تاسې په ناحقه د قانون د ماتولو یا په دروغو د کور د نه حفاظت پړه اچوي. که تاسې داسی فکر کوئ چي تاسې بغیر له کوم دلیل څخه له کوره شړل شوي یاست نو د وکیل څخه قانوني مرسته وغواړئ تر څو د کور مالک سره دعوی وکړي او تاسې د کور د قرارد تر پوره کیدو په کور کي پاتې شئ.
 
د مسؤلیت ردولو بیانیه: دا مقاله د کډوالو د هستوګنې د حل لارې یا Refugee Housing Solutions سره په ملګرتیا جوړه شوی. د کډوالو د هستوګنې د حل لارې د کلیسا د نړیوال خدمات یا CWS یوه پروژه ده چي د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو د وزارت لخوا یې مالي ملاتړ شوی.

د کور څخه ویستل څه ته وایي او ځان ورڅځه څنګه وژغورو؟ 

ښه طبي پاملرنه د ښو اړیکو پورې اړه لري. ډاکټران، نرسان، او نور طبي مسلکي خلک باید د دې وړتیا ولري چي د ناروغ د مرض نښې نښانې او اندیښنې درک کړي. ناروغان هم باید په دې پوه شي چي دوی ته د طبي خدماتو وړاندی کوونکي څه وایي. که تاسې په انګلیسي ژبه روانې خبرې نه کوئ نو باید تل د ژباړونکي غوښتنه وکړئ.
 
په متحده ایالاتو کې قانون وایي هیڅوک نشي کولای چي هغه چاته چي په انګلیسي ژبه خبرې نشي کولای د طبي خدماتو وړاندی کولو څخه ډډه وکړي. همدارنګه هر هغه طبي مسلکي اداره چي د فدرالي حکومت څخه پیسې تر لاسه کوي لکه میډیکیډ یا میډیکیر باید په وړیا ډول هغو خلکو ته چي اړتیا ورته لري د ژباړې خدمات وړاندی کړي. دلته د طبي پاملرنی او ژباړی په اړه ځینی پوښتنی او ځوابونه یې ذکر کوو .
 
زه څنګه د ژباړن غوښتنه وکړم؟
ځینې داسې لارې شته چي تاسې یې له مخې ژباړن تر لاسه کولای شئ. تاسې کولای شئ چي ووایې چی
(.No English. I speak Pashto) که تاسې په اپواینټمینټ کي یاست، تاسې کولای شئ چي د (I speak) کارډ د طبي خدماتو وړاندی کوونکي ته وښایاست. تاسې کولای شئ چي دا کارت چاپ کړئ او په خپله بټوه کي یې وساتئ او یا هم یې خپل تیلیفون کي ډاونلوډ کړئ. تاسې کولای شئ چي د (I speak Pashto) یا (زه په پښتو خبرې کوم) کارت د ډونلوډ لپاره زموږ د مقالط په اخر کي لینک ته ورشئ.
 
زه څنګه ډاډ تر لاسه کړم چي دوی زما د طبي ملاقاتونو پر مهال ما لپاره د ژباړی خدمات لري؟
کله چي تاسط صحي مرکز ته د ملاقات لپاره ورشئ نو دمرکز غړو ته ووایاست چي تاسې ژباړونکي ته اړتیا لرئ او خپله ژبه هم ورته ووایاست. کله چي تاسې د ملاقات لپاره زنګ وهئ نو خپلې خبرې داسېپیل کړئ (.No English. I speak Pashto). تاسې باید دا جمله څو ځلې تکرار کړئ او صحي مرکز باید تاسې ته ژباړن د تیلیفون په لیکه حاضر کړي. کله چي ژباړن په تیلیفون حاضر شي ډاډ تر لاسره کړئ چي ژباړن خبر کړئ تر څو راتلونکي اپواینټمڼتونه هم درته واخلي. په همدې توګه ورته ووایاست چي تاسې ته راتلونکو ملاقاتونو لپاره هم ژباړن درکړي.
 
زما ماشوم په انګلیسي ژبه روانی خبری کولای شي آیا دوی کولای شي چی زما ژباړه وکړي؟
هیڅکله مو ماشوم باندې ژباړه مه کوئ که څه هم ستاسې ماشوم په انګلیسي ژبه روانې خبرې کوي ځکه چې دا ستاسې ماشوم په خورا ستونځمن حالت کي اچوي او دوی شاید غلط هم شي. طبي خدماتو وړاندی کوونکي اکثرأ په چټکۍ خبرې کوي او داسې کلمې کاروي چي مغشوشوونکي وي. که څوک حتی د یوې کلمې غلط تعبیر وکړي نو کیدای شي چي ستاسې روغتیا په خطر کي واچوي. طبي متخصصین هیڅکله باید ماشوم څخه د ژباړې غوښتنه ونه کړي. تاسې هم تل د مسلکي ژباړن غوښتنه وکړئ.
 
زما د کورنۍ غړی لوی دي او په انګلیسي ژبه هم روانې خبرې کوي. آیا زه یې د ژباړن په توګه کارولای شم؟
ستاسې د کورنۍ غړې باید ستاسې لپاره ژباړه ونه کړي. دوی شاید د انګلیسي ژبې په طبي اصطلاحاتو خبر نه وي او ستاسې د طبي اړتیاو ژباړه کول ورته ستونځمن، فشار راوړونکي یا نا راحته کوونکي وي. طبي متخصصین باید هیڅکله د کورنۍ یا ملګرو څخه د ژباړې غوښتنه ونه کړي. تل د مسلکي ژباړونکي غوښتنه وکړئ.
 
 
زه باید څه وکړم که چیری زما د اپواینټمینټ پر مهال ژباړونکي چمتو نه وي یا که طبي خدماتو وړاندی کوونکي د ژباړونکي د راوستلو څخه انکار وکړي.
تاسی باید څو ځلی د ژباړن غوښتنه وکړئ. که چیرې د څو ځلو غوښتنو وروسته بیا هم تاسې ته ژباړن در نه کړای شي نو تاسې یې د تصمیم په اړه ځینی اختیارونه لرئ.
 
<ul>
<li>تاسې کولای شئ چي په اړه یې د منیجر سره خبرې وکړئ.</li>
<li>تاسې کولای شئ چي په اړه یی شکایت درج کړئ چي تاسې ته ژباړن نه درکول کیږي.</li>
<li>تاسې کولای شئ چي کیس ورکر ته مو زنګ ووهئ، که تاسې کیس ورکر لرئ نو هغه کولای شي چي ستاسې وکالت وکړي.</li>
</ul>
 
که تاسې ته بیا هم ژباړن نه درکول کیږي نو تاسې پوره حق لرئ چي تصمیم ونیسئ چي آیا تاسې د دوی خدمات لاهم غواړئ. په یاد ولرئ چي د طبي او نورو مسلکي خلکو سره خبرې کول ستاسې د صحت لپاره ډیر اړین دي.   تاسې هم کولای شئ چي:
<ul>
<li>د اداری سره رسمي شکایت درج کړئ. ټولې ادارې باید د شکایتونو څانګه ولري او دوی حق نه لري چي د ناروغانو شکایت وغورځوي.</li>
<li>د کیس ورکر سره مو اړیکه ټینګه کړئ چي تاسې سره په ګډه ادارې ته یې زنګ ووهي تر څو تاسې ته په راتلونکي کي ترجمان درکړي.</li>
</ul>
د مدني حقونو ادارې سره هم کولای شئ چي شکایت درج کړئ چي دلته یې لینک دی: 
 
<a href="https://www.hhs.gov/civil-rights/filing-a-complaint/complaint-process/index.html" target="_self">https://www.hhs.gov/civil-rights/filing-a-complaint/complaint-process/index.html</a>
 
لاندې د (I speak) کارت لپاره لینک دی. تاسو کولای شئ چي دا کارت په خپل تلیفون کې ډاونلوډ کړئ یا په خپل بټوه کې د ساتلو لپاره یې چاپ کړئ:
<a href="https://coresourceexchange.org/wp-content/uploads/2023/04/I_Speak_Card_Pashto.jpg" target="_self">https://coresourceexchange.org/wp-content/uploads/2023/04/I_Speak_Card_Pashto.jpg</a>

تاسې څنګه کولای شئ چي په طبي ملاقاتونو کي د ژباړې خدمات تر لاسه کړئ 

که تاسې روژه نیسئ او په عین وخت کې په شرکت یا مؤسسه کي کار کوئ نو لاندې ځینې لارښوونې درته لرو تر څو تاسې او ستاسې ګومارونکي ترې ګټه پورته کړئ.
 
<ul>
<li>معلومه کړئ چي روژه کله ده او آیا روژه په ستاسې کار اغیز کولای شي.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>ډاډ تر لاسه کړئ چي ټول همکاران مو پر دې پوه وي چي روژه څه ته وایي، او پر تاسې یې اغیزه څه ده. اوږده روژه نیول خصوصأ ۱۷ ساعته روژه نیول اسانه نه ده او ستاسې همکاران باید پر دې پوه شي چي روژه څنګه پر تاسې، ستاسې پر چلند او کار اغیز کولای شي.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>که ستاسې کاري وخت نه بدلیدونکی وي، نو وګورئ که چیرې داسې فرصت وي چي د بل همکار سره مو چي روژه نه نیسي د روژې مبارکی میاشت پر مهال د کار کولو شفټ بدل کړئ چي دواړو لپاره مناسب وي.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>که تاسې له ۹ بجو تر ۵ بجو کار کوئ نو د پیل او پای وختونو ته مو پام وکړئ او وګورئ چي آیا کولای شئ چي د کاري وقفو په بدل کي لکه د غرمی ډوډۍ وقفه او داسې نور کار وکړئ او پر ځای یې کورته وخته ولاړ شئ.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>که تاسې په داسې ځای کي چي خلک خوراک او څښاک کوي پر ناسته د آرامۍ احساس نه کوئ نو تاسې اړ نه یاست چي د روژې په میاشت کې د همکارانو هغه بلنې ومنۍ چې پکې خوراک او څښاک کیږي. په دې کي هیڅ عیب نشته که تاسې داسې بلنو ته (نه) ووایاست.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>د خپل کار ګمارونکي سره مو د اختیارونو په اړه وغږیږئ او ترې وغواړئ چي د لمر پریوتو پر مهال د افطار لپاره اجازه درکړي. ستاسې ګومارونکي باید تاسې ته پوره وخت درکړي تر څو روژه مو ماته کړئ، لمونځ وکړئ او بیا وروسته مو په سمه توګه ډوډۍ وخورئ.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>هڅه وکړئ چي هغه میټینګونه یا ناستې چې په لوړه سطحه توجه ته اړتیا لري د سهار پر مهال یې تر سره کړئ. اکثره خلک د سهار پر مهال نسبتأ تازه وي او انرژي هم لري.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>بالاخره، که تاسې د اختر لپاره د رخصتی اخیستلو پلان لرئ، د وخت څخه مخکې د خپل ګمارونکي سره پرې وغږیږئ.</li>
</ul>

د روژې په میاشت کې د کار کولو په اړه لارښوونې 

نري رنځ یوه جدي ناورغي ده چي د باکتریا له امله رامنځته کیږي او د هوا له لارې د یوه شخص څخه بل شخص ته خپریږي. دا معمولأ په سږو اغیزه کوي. کله چي پر نري رنځ (TB) اخته کس ټوخی یا پرنجی کوي، دوی د مایع کوچني څاڅکي خوشي کوي کوم چي د TB باکتریا لري. که چیری یو بل کس همدغه هوا تنفس کړي چي دغه څاڅکي لري، نو کیدای شي چي د نري رنځ پر ناروغۍ اخته شي. د نري رنځ ناروغي کولای شي چي انسان سخت ناروغه کړي او حتی د مرګ لامل یې هم شي. ډیره مهمه ده چي هر هغه شخص چي د TB ناروغي لري سمدلاسه یې درملنه وکړي تر څو د خپل ځان،  د کورنۍ او د ټولنې د خلکو روغتیا خوندي کړي. 
 
 کله چي یو کس د نري رنځ یا TB پر باکتریا اخته شي نو کیدای شي چي همدغه کس پر نري رنځ یا پټ نري رنځ چي LTBI هم ورته وایي اخته شي. نري رنځ فعاله عفونت دی یعنې دا مرض په بدن کي فعال وي. پټ نري رنځ یا LTBI هغه حالت ته وایي چي یو کس دا باکتریا ولري خو فعال نه وي. د LTBI مرض له درلودلو سره کس د ناروغۍ احساس نه کوي او بل انسان ته هم سرایت نه کوي. یو کس په هغه صورت کي پوهیدای شي چي پر دغه مرض اخته دي کله چي د نري رنځ د ناروغۍ لپاره د وینې یا پوستکي ټیسټونه او معاینات یې وشي.
 
 
 په هرصورت، LTBI کولای شي چي په راتلونکي کي پر فعاله TB ناروغتیا بدل شي او خپله د ناروغ او د کورنۍ روغتیا له خطر سره مخ کړي. په همدې دلیل د LTBI ناروغتیا درلودونکي باید د ډاکټر سره مشوره وکړي تر څو بشپړه درملنه تر لاسه کړي. 
 
د افغان ټولنې غړي د کډوالۍ وضعیت د سمون د پروسې د برخی په توګه د TB معاینه کیږي. په پښتو کي د TB په اړه د نورو معلوماتو لپاره مهرباني وکړئ د ناروغیو د کنترول مرکز (CDC) دا مواد درسره وګورئ:  <a href="https://www.cdc.gov/tb/publications/faqs/pdfs/QA_TB_2021_508-Pashto.pdf" target="_self">https://www.cdc.gov/tb/publications/faqs/pdfs/QA_TB_2021_508-Pashto.pdf</a>

نري نرځ  (TB)او پټ نري نرځ (LTBI)  څه ته وایی؟  

کله چي د روغتیا پالنې سیستم څخه ګټه پورته کوئ نو مهمه ده چي حقونه او مسؤلیتونه مو وپيژنئ.
 
د ناروغ حقونه
د ناروغ په حیث، تاسې کله چې طبي پاملرنې ترلاسه کوئ لاندې حقونه لرئ:
 
رضایت
په اکثرو حالتونو کې تاسې حق لرئ چي د تداوئ په اړه مو چي د ډاکټر له خوا درته مشوره درکول کیږي تر لاسه کولو سره یې موافق شئ او یا یې نفی کړئ. دبیلګي په ډول که ډاکټر مو درته د درملو مشوره درکړي او تاسې یې د ځینو بدو اغیزو له امله نشئ اخیستلای نو تاسې حق لرئ چي خپلې اندیښنې څرګندې کړئ او د خپلې ستونځې درملنې لپاره د بدیلو درملو او نورو میتودونه غوښتنه وکړئ. تاسې حق لرئ چي د خپل صحت په اړه اخر تصمیم په خپله ونیسئ.
 
طبي معلوماتو ته مو د لاسرسي حق
تاسې حق لرئ چې خپلو شخصي طبي معلوماتو ته لاسرسي ولرئ او بل هیڅوک ستاسې د اجازی پرته ستاسې طبي معلوماتو ته د لاسرسي حق نه لري چي په دې کي ستاسې خپلوان او حتی ډاکټران هم شامل دي. د ځینو استثناءاتو سره ستاسې معلومات تر هغه محرم پاتې کیږي تر څو چي تاسې یې د شریکولو اجازه ورنه کړئ.
 
د ژباړې حق
د ناروغ په حیث تاسې حق لرئ چې په صحي مرکزونو کې په وړیا ډول د خپلې ژبې ژباړن راوغواړئ. ځینې داسې صحي مرکزونه شتون لري چی د فدرالي حکومت څخه فنډ تر لاسه کوي تر څو په وړیا ډول ژباړن وګوماري (د بیلګی په ډول، هر هغه صحي مرکز چي د مډیکید Medicaid فنډ یا پیسې تر لاسه کوي). په هر لحاظ، په یاد ولرئ چي ځینې وخت د ځینو صحي مرکزونو د ترتیب له مخې داسې حق ته لاسرسي ستونځمن وي.
 
د صحت کلتور او د نوي ډاکټر په غوره کولو کي ستاسې حق ته درناوی
د متحده ایالاتو د روغتیا پاملرنې سیستم لوی دی او ټولو څانګو لپاره متخصصین لري. ځینې یې ممکن ستاسې له دودونو سره بلد نه وي، که تاسې داسې احساس کوئ چي ستاسې ډاکټر دې ته درناوی نه لري چي تاسې څوک یاست، کوم ډول باور لرئ، او یا له کوم کلتور سره تړاو لرئ نو تاسې کولای شئ چي ډاکټر مو تغییر کړئ او بل داسې ډاکټر پیدا کړئ چي ستاسې روغتیايي بیمه مني.
 
د ناروغ مسؤلیتونه
د متحده ایالاتو د روغتیا پالنې په سیستم کي د حقونو سره تاسې مسؤلیتونه هم لرئ.
 
د ډاکټر ملاقاتونو ته تلل او پروخت ور رسیدل
روغتیا پالونکي تل مصروف وي، نو مهمه ده چي ډاکټر ته مو د تقسیم اوقات مطابق پر وخت ورشئ او د نورو مریضانو ډاکټر سره د ملاقات پر تقسیم اوقات له اغیزې ځان وژغورئ. ډیری روغتیا پالونکي د تقسیم اوقات له مخې په نه ورتلو او یا هم ناوخته ورتلو جریمه اخلي. که تاسې پوهیږئ چي ډاکټر ته مو نشئ تلای یا پر وخت نشئ ورتلای نو ورته ژر تر ژره زنګ ووهئ او د تغییر په اړه یی خبر کړئ.
 
رښتینولي او په ډاډه زړه هر څه تشریح کول
تاسې ته ستاسې د ډاکټر پاملرنه پدې پورې اړه لري چي تاسې څومره صادق یاست او څومره معلومات ورکوئ. کله چي ډاکټر مو د ناروغتیا د سابقې په اړه له تاسې پوښتنې کوي په ځانګړي ډول د ابتدايي لیدنو په جریان کې ډاکټران کوښښ کوي چي ځان په ټولو اړخونو پوه کړي نو تاسې مو ټول مهم معلومات ولیکئ او بیا دا معلومات ډاکټر ته وړاندی کړئ او ورسره د خپلو معلوماتو او د ډاکټر د تشخیص او درملني میتود په اړه بحث وکړئ. ستاسې د ډاکټر سره صداقت ډاډ ورکوي چې تاسې به غوره ممکنه پاملرنه ترلاسه کړئ.
 
د لارښوونو تعقیبول
سره له دې چې ستاسې ټول حقونه خوندي دي او د لارښوونو په اړه مو اندیښنې د ډاکټر سره شریکولای شئ، خو که تاسې د ډاکټر لارښوونې سره اختلاف نه لرئ نو تاسې مسؤل یاست چي د هغوی لارښوونې تعقیب کړئ. د لارښوونو نه تعقیبول شاید ستاسې د تدواۍ پروسه ورو کړي او بیا درملنه مو شاید ډیر وخت ونیسي.

د متحده ایالاتو د روغتیا پالنې په سیستم کي ستاسې حقونه او مسؤلیتونه 

په متحده ایالاتو کې کورونه لا هم په کمه توګه موندل کیږي او د ارزانه کور موندل یې ستونځمن کړی. ارزانه کور عموما هغه کور ته وایي چي ستاسې د هغه عاید چي لا مو تری ټیکس پری نه ورکړی له ۳۰ سلنه ډیر یې په میاشتني کرایه ورنه کړل شي.
 
که د کورونو کمښت شتون هم ونه لري، په متحده ایالاتو کې کور یا اپارتمان په کرایه نیول مشکل وي ځکه چي عمومأ د کور کرایه کولو پر مهال باید د کریډيټ سابقه ولرئ، د کار کولو ثبوت ولرئ، د کرایي کور نیولو سابقه ولرئ، او هم باید ځینې اسناد ولرئ چي تاسې یې له مخې ښه کرایه دار معرفي شوي یاست. هغه کسان چې متحده ایالاتو ته نوي راغلي وي او د متحده ایالاتو د کډوالو د منلو پروګرام (USRAP) له لارې میشته کیدو ته وړ نه دي ممکن د خپلې کورنۍ یا هم ملګري په کور کي د یو څه مودې لپاره میشت شي تر څو چي دنده تر لاسه کړای شي او هم د کریډیت سابقه یې جوړه شي.
 
کله چي د کرایي کور په لټه کې یاست نو لاندې ځینې لارښوونې په نظر کي ونیسئ:
 
۱. څیړنه وکړئ او خپله نوی ټولنه مو وپیژنۍ او هغه ځایونه په نښه کړئ چي کورونه پکې ارزانه دي. د لاندې لینک له لاری کالکیولیټر درسره وګورئ تر څو په متحده ایالاتو کي د سیمې مطابق پر مصارفو پوه شئ:
<a href="https://livingwage.mit.edu" target="_self">https://livingwage.mit.edu</a>
 
۲. د سیمې له بیا میشتیدنی ادارې سره اړیکه ټینګه کړئ. هغوی شاید داسې پروګرام ولري چې د نویو راغلو کډوالو سره د وړتیا په صورت کي د کور په موندلو کي مرسته کوي. که په سیمه کي مو د بیا میشتیدنې ادارې په لټه کی یاست نو موږ سره اړیکه ونیسئ.
 
د فیسبوک مسینجر:: <a href="http://m.me/SettleInUS" target="_self">http://m.me/SettleInUS</a>
 
۳. د دولتي وړیا کورونو سرچینې ومومۍ او پوهه تر لاسه کړئ چي کیدای شي تاسې ورته وړ یاست. تاسې کولای شئ چي داسې منابع د سیمیزو ښاروالیو او کاونټیانو او د عامه کورونو ورکولو مسؤلو مراکزو سره ومومئ. تاسې کولای شئ چي داسې منابع هم د متحده ایالاتو د کورونو جوړلو او کلیو ابادولو (HUD) پر ویبپاڼه وګورئ: <a href="https://www.hud.gov/states" target="_self">https://www.hud.gov/states</a>.
 
کله چی مو لینک کلیک کړ نو د متحده ایالاتو په یو ایالت یا سټیټ باندی کلیک وکړئ او بیا د کرایې لپاره مرسته ومومئ یا (Get Rental Help) باندې کلیک وکړئ تر څو ارزانه کورونه پیدا کړئ.
 
۴. د کور مالک څخه پوښتنه وکړئ که چیرې د دې ښودلو لپاره چي تاسې یو ښه کرایه کونکي یاست نورې لارې شتون لري. د بیلګی په ډول، ځینې ځایونه شاید یواځې د کار کولو آفر لیټر د کار کولو د ثبوت پر ځای هم د کور د کرایه کولو لپاره ومني، او یا هم کو ساینر او یا هم ضمانت ورکوونکي د کور کرایه کولو لپاره ومني. کوساینر یا ضمانت کوونکي یا ګرانټر هغه کس ته وایي چي که چیرې کرایه دار خپله کرایه نشي ورکولای نو دوی یې باید کرایه ورکړي.
 
۵. که کولای شئ نو په یو اپارتمان یا کور کي یوه کوټه کرایه کړئ. دا شاید ارزانه وي او شاید ستاسې د کریډیټ سابقه هم ونه ګوري. د کور لټولو پر مهال د غیر تصدیق شوي ویبسایټونو او پلیټفارمونو څخه ډده وکړئ لکه د فیسبوک مارکیټ پلیس او کریګز لیست ویبسایټونه. پر ځای یې خوندي، ښه او ارزانه کور موندلو لپاره د معتبرو ویبسایټونو او پلیټفارمونو څخه ګټه پورته کړئ.
 
۶. تل د ښه قضاوت څخه کار واخلئ او هغه ځای کي چي کور کرایه کوئ او یا هم کوټه د بل سره شریکوئ نو مخکې له دې چي پیسې ورکړئ لومړی ډاډ تر لاسه کړئ چي تاسې پکې خوندي یاست، او تاسې ته اوسیدل په کې د منلو وړ دي. د کورونو کرایه ورکوونکو پر نوم له درغلچیانو هم ځان وژغورئ (لکه ځینې د دروغو تبلیغات چې وایي داسې کورونه ارزانه دي، او یا هم درڅخه د کور له لیدلو د مخه پیسې وغواړي، او یا هم درته وایي چي کور کرایه کړه او په آخر کي به کور ستاسې په نوم شي او داسې نور...) هیچ چاته پیسې مه ورکوئ تر څو چي مطمین شئ چي تاسې په رښتیا د کور کرایه کولو له مسؤل سره په اړیکه کي یاست. که چیرې تاسې د کور په کرایه کولو کي د جرایمو قرباني یاست یا مو رومیټ یا د کور مالک ځوروي نو د ۹۱۱ شمیری ته زنګ ووهئ او راپور یې کړئ.

کله چي په متحده ایالاتو کې د کور په لټه کي یاست نو شپږ لارښوونې په یاد ولرئ

که تاسې اوسمهال پارولي یاست یا هم متحده ایالاتو ته پارول شوي یاست او بیا لنډمهاله خوندي حالت (TPS)  غوره کړي وي، او په افغانستان کي مو میرمن یا خاوند او نا واده شوي کوچنیان مو چي عمرونه یې له ۲۱ کلونو کم وي د ۲۰۲۱ کال داګست له ۱۴ وروسته درڅخه پاتې وي ممکن د متحده ایالاتو ته د کډوال په حیث د داخلیدو اجازه ولري. که چیري تاسې متحده ایالاتو ته د رسیدو پر مهال له ۱۸ کلونو کم عمر ولرئ، د ۲۰۲۱ کال اګست له ۱۴ څخه وروسته راغلي یاست او مور او پلار یا سرپرست مو له متحده ایالاتو څخه بهر وي، نو ستاسې مور، پلار یا سرپرست او هغه ناواده شوي وروڼه خوندي چي عمرونه یې له ۲۱ کلونو کم وي ستاسې د قضیې له مخې د کډوال په توګه هم متحده ایالاتو ته راتلای شي.
 
د غوښتنلیک لپاره تاسې باید په آنلان بڼه <a href="https://seirmprod.servicenowservices.com/reunification" target="_self">DS-4317</a> فورمه ډکه کړئ. د کورنۍ هغه غړي مو چي د دې وړتیا ولري چي بل دریم هیواد ته بیا میشت شي، کولای شي چي د بیا میشتیدونکي کډوال په توګه متحده ایالاتو ته راشي. د افغانستان څخه د وتلو لپاره د متحده ایالاتو د حکومت مرسته متحده ایالاتو ته داخلیدلو تضمین معنی نه لري. هر فرد متحده ایالاتو ته د داخلیدو او منل کیدلو د مخه باید امنیتی ارزونه بریالۍ کړي او قضیه یې باید ومنل شي. د دې فورمې ډکولو لپاره پاروليان باید لاندې اسناد ولري:
<ul>
<li>د کار کولو اجازې سند (EAD)</li>
<li>هغه پاروليان چي د DS-4317 بشپړوي او EAD ونه لري، نو باید د خپل USCIS شمیره یا د کډوالۍ ځانګړی شمیره (A-number) ولري او هم باید نور اسناد ولري لکه I-94 فورمه. د I-94 فورمې د موندلو لپاره په ګمرکونو او سرحدونو د خوندیتوب اداره (CBP) ویب سایټ کي د پارولیانو لپاره د <a href="https://i94.cbp.dhs.gov/I94/#/home" target="_self">I-94 فورمه</a> درسره وګورئ.</li>
</ul>
پارولیان باید د خپلې ښځي/خاوند یا هغه اولادونو چي عمرونه یې له ۲۱ کم وي او د متحده ایالاتو څخه بهر دي په اړه یې لاندې اسناد ولري:
<ul>
<li>ستاسې د میرمن/خاوند د واده قانوني سند ( نکاح نامه)</li>
<li>له ۲۱ څخه د کمو عمر لرونکو اولادونو د زیږیدنې سند</li>
<li>د کور د هر غړي تذکره</li>
<li>که امکان یې وی نو د کور د هر غړي پاسپورت (د کورنۍ د هر غړي لپاره معتبره پاسپورت اړین دی)</li>
</ul>
په یاد ولرئ چی عموما یواځې یوه قانوني میرمن د کډوالۍ موخو لپاره د اعتبار وړ ګڼل کیږي او له ځانه سره یې راوستلای شئ. که چیری پالیګومي مو کړی وي یعنې بله ښځه مو دمخه درلوده نو د هغې لپاره طلاقنامه یا هم د مړینې سند باید وړاندی کړئ او هم به یې نکاحنامه د سند په ډول وړاندی کوئ. پالیګومي هغه مذهبي عمل یا تاریخي دود دی چي یو فرد کولای شي چي له مخې یې له یو څخه ډیرې میرمنې ولري. د افغانستان د قوانینو له مخې څو ودونه قانوني دي خو د امریکا په ټولو ایالتونو څو ودونه درلودل غیر قانوني دي. د متحده ایالاتو قانون څو ودونه درلودل نه پیژني. که چیری یو فرد متحده ایالاتو ته له راتلو د مخه له یو څخه زیات ودونه ولري او یا هم متحده ایالاتو ته د راتلو وروسته له یو څخه ډیر ودونه ولري نو کیدای شي چي دا عمل یې د کډوالۍ د غوښتنلیک د رد کیدو سبب شي.
 
مهم ټکي: د کورنۍ سره مو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو پروسه ممکن پیچلی وي او کیدای شي چي تاسې څخه د کورنۍ غړیتوب ثابتولو لپاره ځینې اسناد هم وغوښتل شي. د همدې لپاره غوره ګڼل کیږي چي تاسې یې په اړه د قانوني خدماتو چمتو کوونکي سره مشوره وکړئ ترڅو ستاسې د کورنۍ د راوستلو قضیه وڅیړي او هم د اجراءاتو پر مهال درته مشوره درکړي.
 
مهم ټکي: تاسې باید د خپلې کورنۍ سره د یو ځای کیدو لپاره افغانستان ته سفر ونه کړئ. د متحده ایالاتو حکومت د کورنۍ د غړو راوستلو په موخه په افغانستان کي ستاسې شتون شرط نه ګڼي. که چیری تاسې افغانستان ته د کورنۍ غړي د راوستلو لپاره ولاړ شئ نو د متحده ایالاتو حکومت به ستاسې د تګ په خاطر پروسه ګړندۍ نه کړي.
 
د کورنیو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو او د کډوالۍ نورو حالتونو په اړه د معلوماتو لپاره زموږ د سیټل این د مرستې مرکز لاندې لینکونو ته ورشئ:
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8947470296989" target="_self">د متحده ایالاتو اتباع او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8948885466653" target="_self">قانوني دایمي اوسیدونکي او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8950386706077" target="_self">د ځانګړی مهاجرت ویزو (SIV) پروګرام له لارې قانوني دایمي هستوګنه او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8965923772701" target="_self">کډوال (Refugees) او پناه غوښتونکي (Asylees) او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>

   پارولیان او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل 

که تاسې کډوال (Refugee) او یا اسایلم لرونکي یاست، او تاسې خپله میرمن یا خاوند فورمه کي شامل کړي وي تر څو هغوی ته هم دغه حالت ورکړل شي نو ستاسې میرمن یا خاوند او هغه اولادونه چي عمرونه یې له ۲۱ څخه کم وي کولای شي چي تاسې سره یو ځای شي. که چیری ستاسې میرمن یا خاوند او یا هم کوچنیان مو په متحده ایالاتو د پارول یا لنډمهاله خوندي حالت په توګه میشت دي نو تاسې کولای شئ چي د دوی د حالت د بدلون په موخه عریضه وکړئ. د کورنۍ د غړو لپاره مو پروسه پیل کړئ او<a href="https://www.uscis.gov/i-730" target="_self"> I-730 فورمه چی د اسایلم لرونکو او مهاجریونو له خوا خپلوانو راوستلو</a> لپاره ده ډکه یې کړئ او د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ خدماتو اداره (USCIS) ته یې واستوئ.
 
که چیری تاسې متحده ایالاتو ته دوه کاله د مخه د مهاجر په توګه راغلي یاست، او یا هم تاسې ته له دوه کلونو دمخه اسایلم درکړل شوی وي نو تاسې باید یو غوښتنلیک جوړ کړئ چی د I-730 فورمی په دریمه برخه کی یې شامل کړئ تر څو واضح یې کړئ چي تاسې ولی د مخه اپلای نه وه کړی. که USCIS ستاسې قضیه ومني نو د بهرنیو چارو وزارت به ستاسې له کورنۍ سره اړیکه ټینګه کړي او ورته د (کورنۍ سره یو ځای کیدو) پروسې په اړه لارښوونه وکړي.
 
مهم ټکي: د کورنۍ سره مو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو پروسه ممکن پیچلی وي او کیدای شي چي تاسې څخه د کورنۍ غړیتوب ثابتولو لپاره ځینې اسناد هم وغوښتل شي. د همدې لپاره غوره ګڼل کیږي چي تاسې یې په اړه د قانوني خدماتو چمتو کوونکي سره مشوره وکړئ ترڅو ستاسې د کورنۍ د راوستلو قضیه وڅیړي او هم د اجراءاتو پر مهال درته مشوره درکړي.
 
مهم ټکي: تاسې باید د خپلې کورنۍ سره د یو ځای کیدو لپاره افغانستان ته سفر ونه کړئ. د متحده ایالاتو حکومت د کورنۍ د غړو راوستلو په موخه په افغانستان کي ستاسې شتون شرط نه ګڼي. که چیری تاسې افغانستان ته د کورنۍ غړي د راوستلو لپاره ولاړ شئ نو د متحده ایالاتو حکومت به ستاسې د تګ په خاطر پروسه ګړندۍ نه کړي.
 
د کورنیو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو او د کډوالۍ نورو حالتونو په اړه د معلوماتو لپاره زموږ د سیټل این د مرستې مرکز لاندې لینکونو ته ورشئ:
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8947470296989" target="_self">د متحده ایالاتو اتباع او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8948885466653" target="_self">قانوني دایمي اوسیدونکي او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8950386706077" target="_self">د ځانګړی مهاجرت ویزو (SIV) پروګرام له لارې قانوني دایمي هستوګنه او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8969973840413" target="_self">پارولیان او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>

کډوال (Refugees) او پناه غوښتونکي (Asylees) او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل 

که تاسې د ځانګړي مهاجرت ویزې (SIV) حالت سره متحده ایالاتو ته داخل شوي یاست، او تاسط د ماموریت مشر ته په غوښتنلیک لیک (COM Approval) کي خپله میرمن او ناواده شوي له ۲۱ کلونو کم عمره کوچنیان شامل کړی وي خو هغوی و نه شي کړای چي تاسې سره متحده ایالاتو ته یو ځای راشي، نو ستاسې د کورنۍ غړي کولای شي چي د SIV د (د کورنۍ سره یو ځای کیدو) پروسې له لارې تاسې سره یو ځای شي. تاسې باید د ویزې ملي مرکز یا NVC سره د NVCSIV@state.gov ایمیل ادرس له لارې اړیکه ټینګه کړئ او له هغوی څخه وغواړئ تر څو ستاسې کیس نږدې سفارت یا کونسلیټ ته ولیږي تر څو ستاسې د کورنۍ غړي مرکې ته ورشي. په یاد ولرئ چي اوسمهال په افغانستان کی د متحده ایالاتو ته د راتګ لپاره د ویزو ورکولو مرکز نشته. که ستاسې قضیه لا د مخه له افغانستان څخه بهر د متحده ایالاتو سفارت یا قونسلګرئ ته لیږل شوي وي، مهرباني وکړئ د <a href="https://www.usembassy.gov/" target="_self">usembassy.gov</a> لینک ته ورشئ او د متحده ایالاتو سفارت او کونسلګر سره اړیکه ټینګه کړئ. د لا زیاتو معلوماتو لپار<a href="https://travel.state.gov/content/travel/en/us-visas/immigrate/special-immg-visa-afghans-employed-us-gov.html" target="_self">ه د بهرنیو چارو وزارت</a> ویب سایت درسره وګورئ.
 
که تاسې متحده ایالاتو ته د SIV لرونکي په توګه داخل شوي نه یاست، خو بیا وروسته مو د ایس آی وي کیس منل شوي او د ایس آی وي د کیس منل کیدو د مخه مو واده کړی وي یا اولادونه ولرئ، او ستاسې ماشوم/ میرمن یا خاوند په متحده ایالاتو کې نه وي، نو دوی کولای شي چی ستاسې د ایس آی وي قضیې ته وراضافه شي. او ستاسې د کورنۍ غړي کولای شي چي متحده ایالاتو ته د SIV د (د کورنۍ سره یو ځای کیدو) پروسې په واسطه داخل شي. پروسه یې داسې ده چی لومړی باید د متحده ایالاتو د تابعیت او مهاجرت د خدماتو مرکز (USCIS) ته د <a href="https://www.uscis.gov/i-824" target="_self">I-824 فورمه ډکه او ورویی لیږئ تر څو هغوی یی وڅیړي او ویې مني</a>. کله چی (USCIS) ستاسې فورمه ومني نو NVC به ستاسې د کورنۍ غړو سره اړیکه ټینګه کړي تر څو د کډوالۍ د ویزې غوښتلیک پروسه مو پلی شي.
 
که چیری تاسې وروسته له دې چي متحده ایالاتو ته د SIV قضیې له لارې دا خل شئ یا هم مو ګرین کارت تر لاسه کړئ واده کړی وي یا مو اولادونه پیدا شوی وي، نو ستاسې نوې زیږیدلې کوچنیان د SIV د (کورنۍ سره یو ځای کیدو) پروسې له لارې متحده ایالاتو ته نشي راتلای او پر ځای یې بله پروسه ده چي تاسې یې باید تعقیب کړئ. د دې پروسې په هکله تاسې زموږ د سیټل این پاڼی د مرستې مرکز ته ورشئ چی لینک یی دا دي: قانوني دایمي اوسیدونکي او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل: <a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8948885466653" target="_self">https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8948885466653</a>
 
مهم ټکي: د کورنۍ سره مو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو پروسه ممکن پیچلی وي او کیدای شي چي تاسې څخه د کورنۍ غړیتوب ثابتولو لپاره ځینې اسناد هم وغوښتل شي. د همدې لپاره غوره ګڼل کیږي چي تاسې یې په اړه د قانوني خدماتو چمتو کوونکي سره مشوره وکړئ ترڅو ستاسې د کورنۍ د راوستلو قضیه وڅیړي او هم د اجراءاتو پر مهال درته مشوره درکړي.
 
مهم ټکي: تاسې باید د خپلې کورنۍ سره د یو ځای کیدو لپاره افغانستان ته سفر ونه کړئ. د متحده ایالاتو حکومت د کورنۍ د غړو راوستلو په موخه په افغانستان کي ستاسې شتون شرط نه ګڼي. که چیری تاسې افغانستان ته د کورنۍ غړي د راوستلو لپاره ولاړ شئ نو د متحده ایالاتو حکومت به ستاسې د تګ په خاطر پروسه ګړندۍ نه کړي.
 
د کورنیو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو او د کډوالۍ نورو حالتونو په اړه د معلوماتو لپاره زموږ د سیټل این د مرستې مرکز لاندې لینکونو ته ورشئ:
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8947470296989" target="_self">د متحده ایالاتو اتباع او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8948885466653" target="_self">قانوني دایمي اوسیدونکي او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8965923772701" target="_self">کډوال (Refugees) او پناه غوښتونکي (Asylees) او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8969973840413" target="_self">پارولیان او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>

د ځانګړی مهاجرت ویزو (SIV) پروګرام  له لارې قانوني دایمي هستوګنه او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل

که تاسې قانوني دایمي اوسیدونکي یاست او دا حالت مو د SIV غوښتنلیک پر اساس نه وي تر لاسه کړی نو ممکن میرمن یا خاوند او د ۲۱ کلونو څخه کم عمره ناواده شوي اولادونه مو متحده ایالاتو ته د کډوالو په توګه د راتللو مستحق وي.
 
د <a href="https://www.uscis.gov/i-130" target="_self">I-130</a> فورمه چی د خپلوانو د راوستلو لپاره ده درسره ډکه کړئ او د متحده ایالاتو د تابعیت او مهاجرت خدماتو دفتر (USCIS) ته یې لیږلو سره پروسه پیل کړئ. که (USCIS) مو قضیه ومني نو ستاسې قضیه به د ملي ويزې ورکولو مرکز (NVC) ته ولیږي. د (NVC) دفتر به ستاسې د کورنۍ له غړو وغواړي چي د کډوالۍ ویزې غوښتنه وکړي. NVC به هم ستاسې څخه وغواړي تر څو ټول هغه اسناد ور وسپارئ چي د کډوالۍ د ویزې لپاره د ستاسې د کورني غړي وړتیا ثابتوي. چي په هغې کي <a href="https://www.uscis.gov/i-864" target="_self">I-864</a> د مالي ملاتړ فورمه هم شامله ده تر څو متاکد شي تاسې یې متحده ایالاتو ته له راتللو وروسته مالي ملاتړ کولای شئ.
 
یادونه: که تاسې د افغان ځانګړي مهاجرت ویزې (SIV) پروګرام له لارې قانوني دایمي اوسیدونکي شوی یاست، نو ممکن ستاسې کورنۍ د کډوالۍ لپاره نورې لارې چارې هم ولري. د سیټل این د مرستې مرکز دا لینک درسره وګورئ تر څو د هغو کسانو د کورنیو د راوستلو په اړه پوه شئ چي راغوښتونکي یې د SIV له مخې ګرین کارتونه اخیستی وي:
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8950386706077" target="_self">https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8950386706077</a>
 
مهم ټکي: د کورنۍ سره مو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو پروسه ممکن پیچلی وي او کیدای شي چي تاسې څخه د کورنۍ غړیتوب ثابتولو لپاره ځینې اسناد هم وغوښتل شي. د همدې لپاره غوره ګڼل کیږي چي تاسې یې په اړه د قانوني خدماتو چمتو کوونکي سره مشوره وکړئ ترڅو ستاسې د کورنۍ د راوستلو قضیه وڅیړي او هم د اجراءاتو پر مهال درته مشوره درکړي.
 
مهم ټکي: تاسې باید د خپلې کورنۍ سره د یو ځای کیدو لپاره افغانستان ته سفر ونه کړئ. د متحده ایالاتو حکومت د کورنۍ د غړو راوستلو په موخه په افغانستان کي ستاسې شتون شرط نه ګڼي. که چیری تاسې افغانستان ته د کورنۍ غړي د راوستلو لپاره ولاړ شئ نو د متحده ایالاتو حکومت به ستاسې د تګ په خاطر پروسه ګړندۍ نه کړي.
 
د کورنیو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو او د کډوالۍ نورو حالتونو په اړه د معلوماتو لپاره زموږ د سیټل این د مرستې مرکز لاندې لینکونو ته ورشئ:
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8947470296989" target="_self">د متحده ایالاتو اتباع او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8950386706077" target="_self">د ځانګړی مهاجرت ویزو (SIV) پروګرام له لارې قانوني دایمي هستوګنه او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8965923772701" target="_self">کډوال (Refugees) او پناه غوښتونکي (Asylees) او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8969973840413" target="_self">پارولیان او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>

قانوني دایمي اوسیدونکي او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل 

که تاسې د متحده ایالاتو تبع یاست، ستاسې میرمن یا خاوند او د ۲۱ کلونو څخه کم عمر لرونکي کوچنیان او همدارنګه والدین مو ممکن اوسمهال له افغانستان څخه متحده ایالاتو ته د مهاجرت لپاره وړ وي. د متحده ایالاتو اتباع کولای شي چي د خپلو ورونو او خویندو او ۲۱ کلونو څخه پورته واده شوي او نا واده شوي بالغ اولادونو لپاره هم عریضه وکړي. د داسې کسانو د مهاجرت له لارې راتګ د کلنۍ پریکړې پوری اړه لري او شاید د ډیرو کلونو لپاره ویزه تر لاسه نه شي کړای. د متحده ایالاتو د تابعیت او مهاجرت خدماتو دفتر (USCIS) پر پاڼه د <a href="https://www.uscis.gov/i-130" target="_self">I-130</a> فورمه درسره ډکه کړئ. که چیری USCIS ستاسې فورمه یا عریضه ومني، د ملي ویزو خدماتو دفتر یا (NVC)به ستاسې د کورنۍ غړو سره اړیکه ټینګه کړي تر څو د کډوالۍ ویزې غوښتنه وکړي. د ملي ویزو خدماتو دفتر به ځینې نور اسناد هم له تاسې او یا له هغوي څخه وغواړي تر څو خپلوي تایید شي او هغه شرایط چي دوی یې د کډوالۍ لپاره شرط ګڼي هم پوره شي، چي په هغی کي د مالي ملاتړ <a href="https://www.uscis.gov/i-864" target="_self">I-864</a> فورمه ډکول هم شامل دي تر څو دوی متاکد شي چي تاسې متحده ایالاتو ته د خپلوانو راوستلو وروسته مالي ملاتړ کولای شئ.
 
مهم ټکي: د کورنۍ سره مو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو پروسه ممکن پیچلی وي او کیدای شي چي تاسې څخه د کورنۍ غړیتوب ثابتولو لپاره ځینې اسناد هم وغوښتل شي. د همدې لپاره غوره ګڼل کیږي چي تاسې یې په اړه د قانوني خدماتو چمتو کوونکي سره مشوره وکړئ ترڅو ستاسې د کورنۍ د راوستلو قضیه وڅیړي او هم د اجراءاتو پر مهال درته مشوره درکړي.
 
مهم ټکي: تاسې باید د خپلې کورنۍ سره د یو ځای کیدو لپاره افغانستان ته سفر ونه کړئ. د متحده ایالاتو حکومت د کورنۍ د غړو راوستلو په موخه په افغانستان کي ستاسې شتون شرط نه ګڼي. که چیری تاسې افغانستان ته د کورنۍ غړي د راوستلو لپاره ولاړ شئ نو د متحده ایالاتو حکومت به ستاسې د تګ په خاطر پروسه ګړندۍ نه کړي.
 
د کورنیو د پیوستون یا بیا یوځای کیدو او د کډوالۍ نورو حالتونو په اړه د معلوماتو لپاره زموږ د سیټل این د مرستې مرکز لاندې لینکونو ته ورشئ:
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8948885466653" target="_self">قانوني دایمي اوسیدونکي او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8950386706077" target="_self">د ځانګړی مهاجرت ویزو (SIV) پروګرام له لارې قانوني دایمي هستوګنه او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8965923772701" target="_self">کډوال (Refugees) او پناه غوښتونکي (Asylees) او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8969973840413" target="_self">پارولیان او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>

د متحده ایالاتو اتباع او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل 

که تاسې په متحده ایالاتو کې میشت افغان یاست او کورنۍ مو په افغانستان کي پاتې وي، نو د کورنۍ سره د پیوستون یا بیا یوځای کیدو لپاره متحده ایالاتو ته غوښتنلیک وړاندی کولای شئ. د فورمې پروسه ستاسې د کډوالۍ د وضعیت پر اساس یو له بله توپیر لري. په ټوله کي ستاسې د کورنۍ غړي یواځې په هغه صورت کي متحده ایالاتو ته د داخلیدو اجازه لري چي غوښتنه مو د متحده ایالاتو د کډوالۍ د مامورینو لخوا ومنل شي. د پروسې په اړه د نورو معلوماتو لپاره او هم د دې لپاره چي پوه شئ چي ستاسې د کډوالۍ حالت پر اساس د کورنۍ کوم غړي مو متحده ایالاتو ته د راتللو لپاره وړ دي د سیټل د مرستې مرکز لاندې لینکونه درسره وګورئ.
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8947470296989" target="_self">د متحده ایالاتو اتباع او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8948885466653" target="_self">قانوني دایمي اوسیدونکي او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8950386706077" target="_self">د ځانګړی مهاجرت ویزو (SIV) پروګرام له لارې قانوني دایمي هستوګنه او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8965923772701" target="_self">کډوال (Refugees) او پناه غوښتونکي (Asylees) او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>
 
<a href="https://www.settlein.support/hc/ps/articles/8969973840413" target="_self">پارولیان او د افغان کورنۍ پیوستون یا بیا یوځای کیدل</a>

د کډوالۍ وضعیت پر اساس د افغان کورنیو د بیا یوځای کیدو په اړه معلومات  

مقدمه
هغه افغان پارولیان چې د ۲۰۲۱ کال د جولای په میاشت کي د افغان حکومت له نسکوریدو وروسته متحده ایالاتو ته داخل شوي، په متحده ایالاتو کې د دایمي پاتې کیدو او د خپل ژوند بیا ځلې پیل کولو په اړه له نا څرګند حالت سره مخ دي. د احتمالي (د افغانانو د وضعیت تعدیل قانون) یا (Afghan Adjustment Act AAA) په هکله ډیرې خبرې وشوې او ډیرو افغانانو هیله درلوده چي دغه قانون به نویو راغلو افغانانو ته د دایمی کډوالۍ حالت یا ګرین کارت لپاره یوه رڼه تګلاره وړاندی کړي. له بده مرغه په اړه یې ډیر غلطوونکي یا ناسم معلومات خپاره شول چي له امله یی په افغاني ټولنه کي تشویش او ویره خپره کړی. د لاندې پرلپسی پوښتنو او ځوابونو موخه دا ده چي د افغانانو د وضعیت تعدیل قانون په اړه د ناسمو معلوماتو او ګونګوسیو مخنیوی وکړي او پر ځای یې سم معلومات وړاندی کړي تر څو افغانان د کډوالۍ په اړه په خپلو اوسنیو انتخابونو ښه پوه شي.
 
د افغانانو د وضعیت تعدیل په اړه وړاندیز شوی قانون څه شو؟
د ۲۰۲۲ کال د دسمبر پر ۲۲مه د متحده ایالاتو سنا مجلس د ۲۰۲۳ مالي کال بودیجه اومنيبس لایحه تصویب کړه. د دغه وړاندیز شوی قانون مدافعان تمه درلوده چي په دی لایحه کي به د افغانانو د وضعیت تعدیل قانون هم شامل وي او افغان پارولیان به وکولای شي چی په متحده ایالاتو کې د قانوني دایمي هستوګنې کارت یا ګرین کارت حالت تر لاسه کړي مخکی له دی چی بشر دوستانه پارول یی په ۲۰۲۳ کال کي پای ته ورسیږي. له بده مرغه د افغانانو د وضعیت تعدیل د بودیجی په لایحه کي شامله نه شوه او قانوني بڼه یې غوره نه کړه.
 
دا څه معنی لري چی د افغانانو د وضعیت تعدیل د قانون په توګه لاسلیک نه شو؟
سره له دی چي کانګریس د افغانانو د وضعیت تعدیل قانون په کامیابولو کی پاتې راغلل خو دا د افغان پارولیانو لپاره شته انتخابونو کې تغییر نه راولي. دم مهال پارولیان کولای شي چې د قانوني دایمي اوسیدونکي حالت یا LPR تر لاسه کړي که چیری د SIV ویزی ته وړ وي (چي هغه دی پوری اړه لري چي په افغانستان کي یې د متحده ایالاتو لپاره کار مخ ته وړلو) او یا هم کولای شي چي د کورنۍ د هغو غړو په واسطه ګرین کارت تر لاسه کړي چي د امریکا تبعه یا هم قانوني دایمي اوسیدونکي وي او دوی ته یې اپلای وکړي.
 
که چیری زه د ځانکړي مهاجرت ویزی یا SIV په توګه د ګرین کارت اخیستلو لپاره اپلای نشم کولای او یا هم د کورنۍ غړی نه لرم چی له لارې یې ګرین کارت ته اپلای وکړم نو په داسی حالت کي باید څه وکړم؟
هغه افغان پارولیان چی پارول حالت تاریخ یی نه وي اوښتی او SIV ته اپلای نه شي کولای یا هم ګرین کارت لرونکي کورنۍ غړي ونلري، باید اسایلم ته خپل غوښتنلیک ولیږي یا هم مؤقت خوندي حالت یا TPS یا کوم بله لاره ولري تر څو د غیر قانوني اوسیدلو مخنیوي وشي او د کار کولو له اجازې محروم نشي. حقوقي مدافعین هم د یو بل انتخاب په اړه د لارښوونو په لټه کي دي چي داسی خلکو ته بیا ځلې پارول ورکړل شي مګر دا څرګنده نه ده چی آیا بیا پارول به افغانونو ته ورکړل شي او کنه.
 
اسایلم څه ته وایی؟
اسایلم د خوندیتوب یوه حالت ده چي د هغو کسانو لپاره استعمالیږي چي په خپل هیواد کي د زیان له جدي خطر سره مخ وي او د خونديتوب په موخه متحده ایالاتو ته راغلي وي. هغه کسان چي په متحده ایالاتو کې پناه تر لاسه کړي د کار کولو اجازه لري او د پناه اخیستنې  وروسته دوی کولای شي چي ژر تر ژره د ګرین کارت لپاره خپل غوښتنلیک ولیږي.خو، USCIS به د دوی د ګرین کارت غوښتنلیک پریکړه هغه وخت وکړي کله چې دوی د پناه غوښتنې د منظوری څخه وروسته د یو کال لپاره په فزیکي توګه په متحده ایالاتو کې شتون ولري.  د پناه غوښتنې یا اسایلم په اړه د نورو معلوماتو لپاره، دا ویډیو په Settle In فیسبوک پاڼه درسره وګورئ: <a href="https://www.facebook.com/SettleInUS/videos/608256497576717" target="_self">https://www.facebook.com/SettleInUS/videos/608256497576717</a>
 
مؤقت خوندي حالت یا TPS څه ته وایی؟
مؤقت خوندي حالت یا TPS چي مؤقت حالت دي د هغو کسانو لپاره جوړ شوی چي د ځینو مشخصو هیوادونو څخه متحده ایالاتو ته داخلیږي چي داسی خلکو ته اجازه ورکول کیږي تر څو په متحده ایالاتو کي ۱۸ میاشتو لپاره و اوسیږي او د کار اجازه هم ولري. د دې لپاره چي د TPS شرایط مو پوره کړي وي نو د افغان په حیث باید په متحده ایالاتو کی د ۲۰۲۲ کال د مارچ میاشتې له ۱۵ راهیسې په متحده ایالاتو کي شتون ولرئ. TPS د افغانانو لپاره د ۲۰۲۳ کال تر نومبر میاشتې پوری شتون لري او هغه کسان چي شرایط یې پوره کړي کولای شي چي د وخت له پوره کیدو پوری ورته اپلای وکړي. TPS د ګرین کارت اخیستلو لپاره لار نه هواروي. د مؤقت خوندي حالت یا TPS په اړه د نورو معلوماتو لپاره، دا ویډیو په Settle In فیسبوک پاڼه درسره وګورئ: <a href="https://www.facebook.com/SettleInUS/videos/429993698992100" target="_self">https://www.facebook.com/SettleInUS/videos/429993698992100</a>
 
که چیری زه د پارول پای ته د رسیدلو د مخه پناه غوښتنه ونه کړم یا TPS ته اپلای ونه کړم نو آیا زه به بیرته افغانستان ته ولیږل شم؟
که ستاسې د پارول موده پای ته ورسیږي او تاسې په متحده ایالاتو کې کوم بل قانوني حیثیت ونه لرئ نو تاسی به په متحده ایالاتو کې د (غیر قانوني اوسیدونکي) په حیث و پیژندل شئ او ستاسې د کار کولو اجازه به هم پای ته ورسیږي. په متحده ایالاتو کي غیر قانوني اوسیدل چي هغه د هری مودې لپاره وي شاید ستاسې کډوالۍ ته په نورو هغو لارو چارو او شرایطو چي شاید په آینده کي شتون ولري په پوره کولو یې اغیز وکړي او ممکن ستاسې د بنديی کیدلو او یا هم شړلو سبب شي. په هر حال، ډیره مهمه ده چي تاسې پر دی پوه شئ چي هغه افغانان چي د متحدینو ښه راغلاست عملیات (OAW) له لارې متحده ایالاتو ته پارول شوي او د پارول حالت یې پای ته رسیدلی وي او د متحده ایالاتو قانون یې نه وي مات کړی اوسمهال نه بندي کیږي او نه هم شړل کیږ
 
که زه نه غواړم چي د په متحده ایالاتو کي د (غیر قانوني اوسیدونکي) په توګه وپیژندل شم او نه غواړم چي د کار اجازه له لاسه ورکړم نو زه باید څه وخت TPS، اسایلم یا کوم بل قانوني لارې ته غوښتنلیک ولیږم؟
<ul>
<li>چون د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ خدماتو دفتر (USCIS) د غوښتنلیکونو په پراسس کي له ځنډ سره مخ دي، تر ټولو غوره انتخاب به مو دا وي چي مخکی له دی چي د پارول موده مو پای ته ورسیږي ژر تر ژره TPS یا اسایلم ته اپلای وکړئ اما هیڅ تضمین شتون نه لري چي ستاسې پر قضیه به د پارول د مودې له پای ته رسیدو مخکي پریکړه وشي. په هر صورت، په متحده ایالاتو کي قانون خورا پیچلی دی نو له همدی امله هغه افغانان چي غواړي د TPS یا اسایلم لپاره غوښتنلیک ولیږي موږ یې په کلکه هڅوو چي د وکیل سره له مشورې پرته غوښتنلیک و نه لیږي تر څو ډاډه شي چي دوی وړ دي.</li>
<li>مؤقت خوندي حالت یا TPS: د TPS لپاره فورمه باید د ۲۰۲۳ کال د نومبر له ۲۰ څخه د مخه ډکه شي. دا هم ممکنه ده چي د TPS سره یو ځای کارکولو اجازې ته هم اپلای وکړئ.</li>
<li>اسایلم: که تاسې غواړئ چي د اسایلم غوښتنه وکړئ نو باید د پارول د مودې له پای ته رسیدو ۶ میاشتې د مخه مو د اسایلم لپاره غوښتنلیک ولیږئ تر څو د کار اجازه مو پای ته ونه رسییږي او نهایتأ باید د پارول د مودی پای وروسته په ۶ میاشتو کي دننه مو غوښتنلیک ولیږئ چي TPS حالت تری مستثنی دي. هغه کسان چي اسایلم ته اپلای کوي او TPS ونه لري ۱۵۰ ورځې وروسته له دې چي اسایلم ته اپلای وکړي د کار کولو اجازې لپاره اپلای کولای شي.</li>
</ul>
 
آیا زه کولای شم TPS او اسایلم دواړو ته اپلای وکړم؟
هو دا ممکنه ده چي دواړو TPS او اسایلم ته یو ځای اپلای وکړئ. د یو لپاره غوښتنلیک استول پر بل اغیز نه کوي. دا هم شوني ده چي د TPS تر لاسه کولو وروسته د پناه غوښتنه وکړئ او یا هم د پناه غوښتنې لیک لیږلو وروسته پریکړې ته منتظر شئ او په عین حال کي TPS ته هم اپلای وکړئ. که تاسې ته پناه یا اسایلم درکړل شوی وي نو تاسې TPS ته اړتیا نه لرئ.
 
د پناه غوښتېی یا TPS لپاره قانوني مرسته چیری تر لاسه کړم؟
<ul>
<li>که چیری تاسې د بیا میشتیدنې ادارې سره په اړیکه کي یاست، نو دوی کیدای شي چي وکیلان یا د عدلیې وزارت لخوا معتبر استاځې ولري چي ممکن وکولای شي قانوني مرستې چمتو کړي او یا مو وړ قانوني خدمات چمتو کوونکي ته راچع کړي. مهرباني وکړئ په یاد ولرئ چي یواځې د کډوالۍ په اړه وړ وکیلان یا د عدلیې وزارت سره اعتبار لرونکي استاځې کولای شي چي تاسې ته ستاسې د کډوالۍ قانوني اختیارونو په اړه مشوره درکړي.</li>
<li>تاسی کولای شئ دلته د مهاجرت قانوني خدماتو چمتو کوونکو ملي لیست ومومئ: <a href="https://www.immigrationadvocates.org/nonprofit/legaldirectory" target="_self">https://www.immigrationadvocates.org/nonprofit/legaldirectory</a>
</li>
<li>یا هم دلته د مهاجرت وکیل ته د مراجعې غوښتنه وکړئ: <a href="https://www.ailalawyer.com" target="_self">https://www.ailalawyer.com</a>
</li>
</ul>

د افغانانو د وضعیت تعدیل قانون یا Afghan Adjustment Act پرته د افغان پارولیان لپاره د کډوالۍ اختیارونه

نسخه څه ته وایي؟
که چیری ډاکټر مو د درملو خوړلو مشوره درکړي نو د درملو ډول او مقدار به یې د کاغذ پر یوه ټوټه لیکل شوی وي چي ورته نسخه ویل کیږي. د درملو تر لاسه کولو لپاره درملتون ته ورشئ چي ورته فارمیسی وایي او نسخه مو فارمیسیسټ ته وښایاست. کله کله به مو ډاکټر د خوښې فارمیسي په اړه درڅخه وپوښتي، ترڅو فارمیسي ته تیلیفون وکړي او یا هم ستاسې نسخه په بريښنایي لیک ورته ورواستوي.
 
فارمیسي چیری دي؟
په متحده ایالاتو کې په لویو ښارونو یا ښارګوټو کې ډیر فارمیسي یا درملتونونه شتون لري چي تاسې ورته د درمل لپاره خپله نسخه وروړای شئ. ځینې یې کوچنی سیمییز دوکانونه دي او ځینې نور یې بیا لوی لوی ځنځیري هټۍ دي لکه سي وي ایس (CVS)، والګرین (Walgreens) او رایټ ایډ (Rite Aid). په ځینو سوپر مارکیټونو کي هم تاسط فارمیسي موندلای شئ.
 
فارمیسي به کوم ډول معلومات له موږ څخه وپوښتي؟
فارمیسیسټ به د هغه چا د زیږیدنې ورځ هم وپوښتي د چا لپاره چي درمل وړئ، او هم به مو د ادرس او تیلیفون شمیرې په اړه پوښتنه وکړي. که تاسې د روغتیا بیمه لرئ نو شاید له تاسې وپوښتل شي چي د بیمې کارت مو ورته هم وښایاست. ستاسې د روغتیا بیمه کیدای شي چي د نسخې د یوې برخې یا د ټولې نسخې پیسې ورکړي. کله چي مو درمل اخلۍ نو باید هغه اندازه پیسې ورکړئ چي د بیمی لخوا پوښل شوی نه وي. له تاسې څخه شاید وغوښتل شي چي پر کمپیوټري تخته مو امضاء وکړئ تر څو درمل تر لاسه کړئ. که چیری خپل پوره نوم نشئ لیکلای نو په تخته باندی یوه نښه ایښودلای شئ.
 
مهمه ده چي فارمیسیټ مو فعاله شمیره ولري ځکه چي کله کله دوی باید د پوښتنې پر مهال درته زنګ ووهي او یا هم کله مو چي درمل چمتو وي یا نور وخت ته اړتیا وي نو باید تاسې ته خبر درکړي.
 
د بیا ځلی درمل اخیستل
کله مو چي درمل تر لاسه کوئ نو باید هغه لارښوونې تعقیب کړئ چي د درملو پر پوښ یا بوتل لیکل شوي وي. کیدای شي چي ډاکټر مو درته په دوامدار ډول د عین درملو اخیستلو لارښوونه وکړي چی هغه د ډاکټر پوری اړه لري چی د څومره وخت لپاره او په کوم نوعیت تاسې ته نسخه لیکي. ځیني نسخې اجازه ورکوي چي تاسې د درملو خلاصیدو وروسته (بیا ځلې عین درمل واخلئ) کله چي مو درمل خلاص شي او باید نور یې تر لاسه کړئ نو باید فارمیسي ته بیا ورشئ.
 
هغه لارښوونې چي تاسې سره د ستونځو سره په مقابله کي مرسته کوي.
 
زه نه پوهیږم چي درمل مي څنګه وخورم ځکه چي لارښوونه یې پر انګلیسي ژبه لیکل شوی.
 
په محدود ډول فارمیسی ژباړونکو ته د تیلیفون له لارې لاسرسی لري چي تاسې یې غوښتنه کولای شئ خو شاید ډیر کم یی ژباړونکي ولري. که چیری تاسې د درملو په اړه پوښتنې لرئ او یا هم غواړئ چي پوه شئ چي څنګه یې باید وخورئ او ژباړونکي ته لاسرسی لرئ، نو هغه څه چي دوی یې وایي د خپلې خوښې په ژبه ولیکئ یا یاداشت یې کړئ.
 
که چیری فارمیسیسټ درته ووایي چي تاسې باید د ټولو درملو پیسې ورکړئ او نسخه مو ډیره قیمته ده.
لومړی اطمینان حاصل کړئ چي فارمیسي ستاسې د صحي بیمې په اړه ټول معلومات ولري. که چیری ستاسې معلومات ولري او بیا هم درته ووایې چي صحي بیمه مو د نسخې پیسې نه ورکوي نو باید د صحي بیمې شمارې ته زنګ ووهئ او تری وپوښتۍ چي ستاسې د نسخې پیسې ولی نه ورکوي. که چیری صحي بیمه مو د نسخې پیسې نه ورکوي نو د دې دوه وجهې کیدای شي.
 
۱. ستاسې ډاکټر تاسې ته د برانډ نوم نسخه لیکلی. برانډ نوم درمل یوه کمپنۍ جوړوي او د نورو درملو په مقایسه قیمته وي. جینیریک درمل د ډیرو نورو کمپنیو لخوا جوړیږي چي هم ارزانه وي او مواد، کیفیت، او مصؤنیت یې هم د برانډ نوم درملو ته نږدې وي. ډاکټر مو ممکن درته د برانډ نوم درملو نسخه ولیکي چي صحي بیمه مو نه غواړي پیسې یې ورکړي. په داسې صورت کي تاسې باید ډاکټر ته مو زنګ ووهئ تر څو مو په نسخه کي تغیر راولي او ورته ووایاست چي د عین درملو جینیریک درته ولیکي.
 
۲. درمل مو ډیر قیمته دي، او بیمه مو له ډاکټره غواړي ورته یې ثابته کړي چي باید تاسې دغه درمل وخورئ. په داسې صورت کي باید تاسې ډاکټر ته مو زنګ ووهئ او ورته ووایاست چي بیمې سره مو اړیکه ټینګه کړي او ورته یې ثابته کړي چي ستاسې صحت همدی درملو ته اړتیا لري. دی ته (دمخه اجازه) هم وایې.
 
 
فارمیسي درته وایي چي ډاکټر مو همدومره درمل درته لیکلی وو او نور درمل د ډاکټر له اجازې پرته نشي درکولای، خو دا داسې درمل دي چي تاسې یې باید په دوامداره ډول وخورئ.
کله کله ستاسې فارمیسیسټ کولای شي چي ډاکټر سره مو اړیکه ونیسي او ورته ووایي چي ستاسې درمل خلاص شوي او نور یې باید درته ولیکي او یا هم باید تاسې د خپل ډاکټر سره اړیکه ونیسئ تر څو هغوی سره د معاینې لپاره وخت وټاکئ او هغوی د معایناتو وروسته درته بیا ځلې د عین درملو نسخه ولیکي.

درمل مو څنګه تر لاسه کړئ؟ 

کریډیټ کارت یو مالي وسیله ده چی له لارې یی کولای شئ پور واخلۍ او ژر یی بیرته اداء کړئ. پور اخیستل او بیرته ژر سپارل تاسې سره د کریډیټ په سابقه جوړولو کي هم مرسته کوي او کله چی تاسې په راتلونکي کی پور غواړئ نو بانکونه ستاسې سابقه په پام کي نیسي. که چیری تاسې په یوه میاشت کی دننه د کریډیټ کارت پیسی بیرته ورکړئ نو تاسې فیس نه ورکوئ. که چیری تاسې په بشپړ ډول د کریډیټ کارت ټولې پیسې بیرته تادیه نه کړئ نو باید تاسې د هغه مقدار چي لا هم یی پوروړي یاست سود ورکړئ. کله چي ستاسې په پور یوه میاشت تیره شي نو بیا سود یی خورا لوړ وي او هغو پیسو ته ور اضافه کیږي چي تاسې یی په پور کي لرئ. که چیری تاسې په ټاکلی موده پور بیرته ادا‌‌ء نه کړئ نو د سود برسیره د تأخیر فیس به هم ورکوئ نو ځکه کریډیټ کارت یواځی باید د هغه توکو او خدماتو لپاره وکارول شي چی په یوه میاشت کی یی بیرته ادا‌‌‌ء کولای شئ. که څه هم کریډیټ کارت او ډیبیټ کارت ورته ښکاري خو په معنی کی یو له بله توپیر لري. ډیبیټ کارت ستاسې د بینک پیسې دي چي د مصرف په صورت کي سمدستي ستاسې د بانک څخه د مصرف په ډول خارجیږي.
 
زه څنګه کولای شم چی کریډیټ کارت تر لاسه کړم؟
 
کله چی بانکونه کریډیټ کارت درکوي نو ستاسې غوښتنلیک په کلکه ارزیابي کوي. بانکونه تل غواړي ډاډ تر لاسه کړي چی هغه پیسې چی په پور درکوي، باید بیرته یی تر لاسه کړي. بانک یو بل بنسټ سره اړیکه نیسي چی د کریډیټ اتحادیه ورته وایی تر څو ستاسی د پور اخیستلو په اړه ستاسی سابقه وګوري چی پوه شي چی تاسی نور پورونه اخیستي او د بیرته مو پور پر وخت ادا‌ء کړی. د کریډیټ اتحادیه تل ستاسې سابقې او پور اخیستلو ته په کتو تاسې ته ستاسې کریډیټ سکور برابروي. بانک یواځی هغه چا ته کریډیټ کارت ورکوي چي د شخص کریډیټ سکور د هغوی د سټنډرد مطابق وي. کریډیټ سکور به سوشیل سیکیوریټي سره اړیکه لري او د کریډیټ ورکولو اکثره کمپنیانې د پور غوښتلو پر فورمه ستاسې د سوشیل سیکیوریټي نمره درڅخه اخلي. که تاسې غواړئ چي د خپل کریډیټ سابقه جوړه کړئ نو لومړئ باید سوشیل سیکیوریټي تر لاسه کړئ او بیا کریډیټ کارت لپاره غوښتنلیک ورکړئ.
 
که چیری زه د کریډیټ سابقه ونه لرم نو څه به وشي؟
 
د کریډیټ سابقې نه لرلو په صورت کي یوه لاره شتون لري چي تاسې د کریډیټ سابقه یا شمیرې یی جوړی کړئ. که چیری تاسې نقدي پیسې د پیشکي په صورت کی ورکړئ، نو ځینې بانکونه تاسې ته د پیل کوونکي په توګه کریډیټ کارت درکوي. تاسی نشئ کولای چی د پیشکي څخه زیاتې پیسې مصرف کړئ. که چیری تاسې پیسې بیرته په وخت ورکړئ نو وروسته به تاسې ته استاندارډ کریډیټ کارت ورکړل شي چي پیشکي ته هم اړتیا ونه لري. تاسو کولای شئ چي هره میاشت د خپل په کریډیټ کارت کې د تادیه شوي مقدار په ورکولو سره هم د کریډیټ سابقه جوړ کړئ.

د کریډیټ کارت په اړه ځان پوهول 

که چیری تاسې متحده ایالاتو ته د پارول په حیث راغلي یاست، نو هر ځل چي کډه کوئ باید په ۱۰ ورځو کې دننه د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ د خدماتو دفتر (USCIS) د خپل ادرس د تغیر په اړه خبر کړئ که څه هم د کډه کولو موقعیت مو مؤقت وي. د خپل ادرس په اړه د (USCIS) دفتر خبرول لازمې دي او ستاسې د پارول یو له شرایطو څخه هم دي. اکثره خلک خپل ادرس په آنلاین بڼه په دوو طریقو بدلولای شي:
 
۱. که چیری تاسی د USCIS آنلاین اکونټ لرئ
 
د <a href="https://myaccount.uscis.gov/" target="_self">USCIS online account</a> ته داخل شئ او دخپل زوړ ادرس پر ځای خپل نوې ادرس ولیکئ.
 
۲. که چیری د USCIS آنلاین اکونټ نه لرئ
 
که چیری آنلاین اکونټ نه لرئ نو د AR-11 فورمه په واسطه چي د غیر تبعه د ادرس تغیر پر پاڼه شتون لري خپل ادرس تغیر کړئ: <a href="https://egov.uscis.gov/coa/displayCOAForm.do" target="_self">https://egov.uscis.gov/coa/displayCOAForm.do</a>.
 
لومړی انتخاب - که چیری تاسې د کډوالۍ په ارتباط فورمه ډکه او لیږلي وي، او یا هم عریضه مو ورسره شتون ولري، او تر اوسه مو د هغوی د تصمیم په اړه کوم خط، کارت، یا سند نه وي تر لاسه کړی نو د YES باکس انتخاب کړئ. په آنلاین بڼه د AR-11 فورمه به مو د ټولو عریضو، غوښتنلیکونو او اپلیکیشنونو په اړه ادرس تازه کړي.
 
<ul>
<li>د پول ډاون له مینیو څخه اپلیکشن، عریضه، یا هم د غوښتنلیک شمیره، د سب ټایپ فورمه، د رسید شمیره، او د زیپ کوډ هغه شمیره ولیکۍ چی د اپلیکیشن ډکولو پر مهال مو استعمال کړی و.</li>
<li>خپل نوم او د زیږیدو نیټه مو ولیکئ.</li>
<li>پخوانی او نوی ادرس مو ولیکئ.</li>
<li>که چیری د بل چا په کور کي اوسئ، نو د C/O په باکس کي یې نوم ولیکئ. که چیری د خط لیږلو ادرس او نوی ادرس مو یو شي وي نو (Mailing address same as new address above) انتخاب کړئ او د CONFIRM بټن ووهئ. که چیری ادرس مو مؤقت وي نو (Enter Mailing Address When Different From New Address) درسره انتخاب کړئ. او ادرس مو پکی ولیکئ او CONFIRM تکمه ووهئ. په یاد ولرئ چي که چیری مو (Enter Mailing Address When Different From New Address) انتخاب کړي نو حتمأ کله چې تاسې په خپل نوي ادرس کې بریښنالیک ترلاسه کولای شئ د ادرس د تغیر فورمه بیا ډکه کړئ. کله چی دا ځل د ادرس تغیر فورمه ډکوئ نو د C/O په برخه کي هیڅ نوم مه لیکئ او (Mailing address same as new address above) درسره انتخاب کړئ.</li>
<li>ایمیل ادرس مو ولیکئ.</li>
<li>د هغه چا نوم په فورمه کي ولیکئ چی د فورمې په ډکولو کی یی درسره مرسته کړی.</li>
<li>د سیکیوریټي چک په برخه کي هغه توري ولیکئ چی تاسې یې ګورئ.</li>
<li>هغه بکس درسره انتخاب کړئ چي یې لیکلي وي: د دې الکترونیکي لاسلیک په منلو سره، غوښتونکی یا عریضه کوونکی، ولي یا سرپرست یي، یا قانوني استازی یي تصدیق کوي چې ټول ورکړل شوي معلومات ریښتیني او سم دي.</li>
<li>د سبمیټ یا Submit بټن درسره ووهئ.</li>
</ul>
 
دوهم انتخاب - که تاسو د مهاجرت اړوند کوم غوښتنلیک، عریضه یا د غوښتنې فورمې USCIS ته نه وي سپارلې، No بټن در سره ووهئ. پورتنی عین لارښوونه درسره تعقیب کړئ. خو له تاسې څخه به ستاسې د کیس د معلوماتو په اړه پوښتنه نه کیږي.
 
ضروري: د پوست آفس سره مو د ادرس بدلول د USCIS سره ادرس نه بدلوي. د متحده ایالاتو په میل یا پوست کې د مهم لیکونو او اسنادو د ترلاسه کولو لپاره، تاسو باید د متحده ایالاتو پوستي خدماتو اداره یا USPS سره خپل ادرس بدل کړئ. تاسو دا آنلاین کولای شئ: <a href="https://moversguide.usps.com/mgo/disclaimer?referral=UMOVE" target="_self">https://moversguide.usps.com/mgo/disclaimer?referral=UMOVE</a>.

د خپل ادرس د تغیر په اړه د تابعیت او کډوالۍ د خدمتونو دفتر (USCIS)  څنګه خبر کړم 

د ۲۰۲۲ کال د نومبر له ۲۱ نیټي څخه را پدیخوا هغه افغان کډوال چی د متحدینو د ښه راغلاست عملیات (OAW) په نتیجه کی پارول شوي وي او ځینی نور افغانان چی د دوامداره ښه راغلاست عملیات (OEW) په نتیجه کی متحده ایالات ته راغلي وي، دوی د را رسیدو سره سم کولای شي چی کار وکړي او ورسره د کار کولو اجازی سند (EAD) ته هم انتظار وباسي.
 
د پالیسۍ دغه تازه معلومات هغو افغان پارولیانو لپاره پلي کیږي د چا چی د I-94 سند د تګ او راتللو موده تاریخ اوښتی نه وي او د شاملیدو ګروپ یی “OAR” نښه ولري او د هغوی د پارول موده پای ته نه وی رسیدلی. که تاسی د 2502(b) برخه, P.L. No. 117-43 مطابق یو افغان پارولي یاست او پر I-94 سند مو “OAR” نه وي لیکل شوی، نو مهرباني وکړئ د ګمرکونو او سرحدونو محافظت اداره یا CBP سره پر دغه ایمیل  oawi94adjustments@cbp.dhs.gov اړیکه ونیسئ تر څو یی په کټګورۍ کی د شاملیدو په اړه خبر کړئ.
 
په داسی حال کی چی تاسی سمدلاسه کار کولای شئ، اما خپل کار ته په قانوني توګه دوام ورکولو لپاره باید د متحده ایالاتو د تابعیت او مهاجرت خدماتو (USCIS) ته د I-765 فورمه چی د کار کولو د اجازی سند په اړه ده ډکه کړئ او ور وی لیږئ. که ستاسی اپلیکیشن ومنل شو نو تاسی ته به د کار کولو د جواز سند (EAD) درکړل شي. که تاسی د مخه EAD لرئ نو تاسی هیڅ څه ته اړتیا نه لرئ.
 
 د کار کولو د جواز سند یا EAD لپاره څنګه غوښتنلیک واستوم:
 
د کار د اجازی سند لپاره چی درخواست ورکوئ نو د I-765 فورمه یا د پوست له لاری ولیږئ او یا هم آنلاین له لاری د USCIS پر پاڼه ورته غوښتنلیک ولیږئ. د دی لپاره چی انلاین فورمه ډکه کړئ نو <a href="https://my.uscis.gov/" target="_self">my.uscis.gov</a> ته ورشئ، آنلاین اکونټ خلاص کړئ او I-765 ولیږئ. د اکونټ خلاصول وړیا دي او په همدی ډول نور ډیر سهولتونه هم لري لکه د USCIS د مسؤلینو سره د خبرو کولو وړتیا. د ۲۰۲۲م کال د نومبر د میاشتی له ۲۱ څخه وروسته، د I-765 فورمې د پوستې لخوا په لیږلو هیڅ ډول فیس نشته او د ۲۰۲۲م کال د ډیسمبر له ۵ وروسته په انلاین بڼی د فورمې په لیږلو هم فیس نشته.
 
 
 په آنلاین بڼه غوښتنلیک لیږل:
 
 د کار د اجازی سند یا EAD تر لاسه کولو یا بدیل غوښتلو لپاره کله چی د I-765 فورمه ډکوئ نو د فیس د بښنی لپاره لاندې نقاط باید عملي کړئ:
<ul>
<li>د وړتیا د کټګورئ په برخه کی خپله د وړتیا کټګوري ولیکئ; </li>
<li>د هغه کټګورۍ لپاره چی تاسې د هغې مطابق غوښتنلیک ورکوئ، د لیست څخه c(11) یعنی د افغانستان پارولي په نښه کړئ; </li>
<li>د درخواست کولو لپاره خپل دلیل یا (د کار موندلو ابتدایی اجازی سند) یا (ورک شوی سند، غلا شوی یا خراب شوی سند، د کار کولو د اجازی سند اصلاح کول چی د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ د خدماتو د غلطۍ له امله نه دی) په توګه وټاکئ; </li>
<li>د صفر ډالر فیس ورکولو لپاره خپل غوښتنلیک بیا وکتئ او وی ولیږئ.</li>
</ul>
 
  د پوسټ آفس له لاری غوښتنلیک لیږل:
 
د I-765 فورمه مو هغه آدرس ته ولیږئ چی د <a href="https://www.uscis.gov/uscis-lockbox-filing-locations-chart-for-certain-family-based-forms" target="_self">USCIS Lockbox Filing Locations Chart for Certain Family-Based Forms</a> پر پاڼه کي ستاسې د موقعیت ته نږدی شتون لري. د I-765 فورمې ډکولو په اړه لاندې لارښوونې درسره عملي کړئ:
<ul>
<li>په لومړۍ برخه کی کله چی درڅخه د غوښتنلیک لیږلو د دلیل په اړه وپوښتل شي نو (1.a. د کار کولو ابتدایی اجازی سند) او یا هم (1.b د ورک شوی، غلا شوی یا خراب شوی کارت تعویض) په نښه کړئ .</li>
<li>په دوهمه برخه کی د زیږیدلو هیواد مو انتخاب کړئ یعنی افغانستان (19c پوښتنه) او یا هم د خپل تابعیت هیواد افغانستان انتخاب کړئ (18a او 18b پوښتنې).</li>
<li>په دوهمه برخه کی د ۲۷مه پوښتنه، ستاسی وړتیا په اړه د معلومات، په برخه کي (11) (c) ولیکئ. دا د پارولي لپاره د کټګوري لمبر ده. د نورو معلوماتو لپاره د Form I-765 پاڼه درسره وګورئ.</li>
<li>د I-94 فورمه یا پاسپورت یا بل کوم د سفر کولو سند مو ومومۍ چی ثابته کړي چی تاسی د متحده ایالاتو ته د بیړڼي بشري دلایلو یا هم د پام وړ عامه ګټو د دلایلو INA 212(d)(5) له مخی پارول شوي یاست. د I-94 فورمی تر لاسه کولو لپاره د ګمرکونو او سرحدونو محافظت د اداره <a href="https://i94.cbp.dhs.gov/I94/#/home" target="_self">Form I-94 webpage</a>  پاڼی ته ورشئ.
<ul>
<li style="list-style-type: none;">
<ul>
<li style="list-style-type: none;">
<ul>
<li>که چیری تاسی پاسپورت نه لرئ، کولای شئ چی خپل د A- نمبر ولیکئ تر څو د انټرنیټ په لیکه د I-94 فورمه را وکاږئ کله چی تاسې “Get Most Recent I-94” ته ورشئ خپله د A-نمره مو د پاسپورټ په ځای کی ولیکئ او د صدور ځای په برخه کی USA ولیکئ.</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
<li>کله چی فورمه دکوئ نو په غور سره یی ګورئ. که چیری لاندې برخو کی یی یو هم غلطي ولري نو فورمه مو نه قبلیږي.</li>
<li style="list-style-type: none;">
<ul>
<li style="list-style-type: none;">
<ul>
<li style="list-style-type: none;">
<ul>
<li>لومړۍ برخه: د اپلیکیشن لیږلو دلیل</li>
<li>دوهمه برخه: د کورنۍ نوم</li>
<li>دوهمه برخه: د تولد تاریخ</li>
<li>دوهمه برخه : ادرس</li>
<li>دوهمه برخه: د وړتیا کټګوري</li>
<li>دریمه برخه: امضاء</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
<li>د I-765 فورمه سره د I-94 فورمي کاپي، یا پاسپورت کاپي، یا هم د سفر بل اسناد، ورولیږئ.</li>
</ul>
 
د دندی په اړه معلومات کله چی د کار کولو د اجازی سند ته منتظر یاست:
 
کله چی د دندی لپاره غوښتنه کوئ، نو ګومارونکي لپاره مهمه ده چی ستاسی I-9 فورمه ډکه شي چی د کار د وړتیا د تصدیق په اړه ده. د I-9 فورمه کی د اسنادو لیست شامل دی ځکه چی هغه افراد چی کار کول غواړي تصدیق یی وشي چی دوی د کار کولو لپاره وړ دي. د نویو مقرراتو له مخی، ستاسی د I-94 فورمه چی وخت یی نه وي تیر شوی د کار پیلیدو څخه ۹۰ ورځو پوری د کار د اجازی په توګه د سند حیثیت لري. هغه کسان چی د I-94 فورمه یی متحده ایالاتو ته د پارول کیدو په وخت کی تر لاسه کړي وي د کاپي لرلو لپاره کولای شي چی د متحده ایالاتو د سرحدونو او ګمرکونو محافظت (CBP) <a href="https://i94.cbp.dhs.gov/I94/#/home" target="_self">Form I-94 website</a> پاڼی ته ورشي او خپله کاپي تر لاسه کړي.
 
وروسته له دی چی د کار کولو موده مو له ۹۰ ورځو واوښته، پارولیان باید I-765 تاریخ نه اوښتی فورمه، د کار کولو د اجازی سند، یا د سوشل سیکیوریټي کارت او د لیست B پیژندنی سندوړاندی کړي (د بیلګی په توګه د دولت لخوا ورکړل شوی کارت یا د موټر چلولو جواز). د USCIS اداره د اضافي لارښوونی ګومارونکو ته وړاندی کوي تر څو پوه وي چی I-9 فورمه څنګه ډکیږي.
 
په یاد ولرئ چی د سوشیل سیکیوریټی کارت چی د کار کولو اجازی محدودیت نلري افغان پارولیانو ته او هغو کډوالو ته چی د دایمی هستوګن په توکه متحده ایالاتو ته نه شاملیږي نه ورکول کیږي. د سوشل سیکیوریټی د اداری دغه ویبپاڼه درسره وګورئ تر څو په اړه یی نور معلومات تر لاسه کړئ <a href="https://www.ssa.gov/ssnumber/cards.htm" target="_self">https://www.ssa.gov/ssnumber/cards.htm</a>.
 
که چیری ستاسی د کار ګمارونکی بیا هم له تاسی څخه د کار کولو د اجازی سند غواړي نو تاسی یا پارولیان کولای شئ چی هغوی د دغه پالیسئ په اړه خبر کړئ او یا هم د USCIS لاندی لینک ور ولیږئ تر څو د بدلون په اړه پخپله خبر شي <a href="https://www.e-verify.gov/about-e-verify/whats-new/certain-afghan-and-ukrainian-parolees-are-employment-authorized-incident" target="_self">https://www.e-verify.gov/about-e-verify/whats-new/certain-afghan-and-ukrainian-parolees-are-employment-authorized-incident.</a>
 
که چیری ګمارونکی بیا هم ستاسی نور اسناد د بدیل په توګه نه مني نو تاسی کولای شئ چی د کډوالۍ او دندی د حقوقو برخی (IER) <a href="https://www.justice.gov/crt/immigrant-and-employee-rights-section" target="_self">https://www.justice.gov/crt/immigrant-and-employee-rights-section</a> ته چی د کارګرانو لپاره مختص شوي په وړیا ډول زنګ وروهئ. د خبرې کولو لپاره ۷۶۸۸-۲۵۵-۸۰۰-۱ شمیره ته زنګ ووهئ او که د اوریدلو یا خبرې کولو ستونزه لرئ نو ۲۵۱۵-۲۳۷-۸۰۰-۱ شمیرې سره په اړیکه شئ. د IER ډله د هغو کارګرو سره مرسته کوي چی ګمارونکي یی د کار کولو د ا جازی بدیل اسناد نه مني. دوی کولای شي چی ګمارونکو ته زنګ ووهي او پروسه ورته تشریح کړي. په همدی ډول که تاسی ژباړونکي ته اړتیا لرئ نو ژباړونکي هم شتون لري.    
 
د نورو معلوماتو لپاره لاندې لینک درسره کلیک کړئ:<a href="https://www.justice.gov/crt/immigrant-and-employee-rights-section" target="_self"> https://www.uscis.gov/humanitarian/information-for-afghan-national</a>s

د افغان پارولیانو لپاره د کار کولو اجازه 

د سوشیل سیکیوریټي شمیره یوه ځانګړی د نهه اعدادو شمیره ده چی د متحده ایالاتو لخوا صادریږي چی په عمومي ډول د دولت لخوا د افرادو د عایداتو او مالیاتو د تعقیبولو په موخه کارول کیږي. د متحده ایالاتو ټول اتباع، ګرین کارت لرونکي، او غیر اتباع چی په متحده ایالاتو کی کار کوي باید د سوشیل سیکیوریټي شمیره ولري. کله چی دنده پیل کوئ نو تاسې به د سوشیل سیکیوریټي شمیری ته اړتیا ولرئ. په همدی ډول که غواړئ چي پور واخلئ، کریډیټ کارت ته غوښتنه وکړئ او یا مو د کریدت سابقه جوړه کړئ او یا هم کور په کرایه ونیسئ نو باید د سوشیل سیکیوریټي شمیره ولرئ.
 
که چیری تاسې د بشردوستانه کیسونو له لاری پارولیان شوي یاست یا مو هم د مؤقت محافظت حالت تر لاسه کړي وي او غواړئ چی د کارکولو اجازې سند ته د <a href="https://www.uscis.gov/i-765">I-765</a> د فورمی په واسطه اپلای وکړئ، نو باید سوشیل سیکیوریټی ته هم اپلای وکړئ چی په همدی فورمه کی د دوهم پارټ (13a-17.b) برخې باید ډکی کړئ. کله چی د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ خدماتو یا (USCIS) اداره مو اپلیکشن ومني، نو تاسې به دوه اسنادونه تر لاسه کړئ: یو به مو د کار د اجازی سند وي چی(EAD) او هم ورته “USCIS I-766 کارت” یا “د کار کولو اجازه” وایی تر لاسه کړئ. یو بل پاکټ به هم تر لاسه کړئ چی په هغی کی به ستاسې سوشیل سیکیوریټي کارت وي چي ستاسې نوم او د سوشیل سیکیوریټي نمره به پری لیکل شوی وي.
 
که چیری تاسې د <a href="https://www.uscis.gov/i-485">I-485</a> فورمه له لارې ګرین کارت ته اپلای کوئ نو سر له ۲۰۲۱ کال اګست ۲۱ څخه د تابعیت او کډوالۍ خدمتونو اداره به ستاسې په اړه معلومات په اټومات ډول سوشیل سیکیوریټي دفترته ولیږدوي. کله چی سوشیل سیکیوریټي دفتر ستاسې په اړه معلومات تر لاسه کړي نو تاسې ته به د سوشیل سیکیوریټي نمره، یا هم بدیل کارت یی درکړي. د کډوالۍ د دفتر او د سوشیل سیکیوریتي دفتر تر منځ دا همکاري به ستاسې د I-485 پر فیس اغیز نه لري.
 
مهمه ده چی د سوشیل سیکیوریټي نمره مو خوندي وساتئ. که غله او درغلچیان ورته لاسرسی پیدا کړي نو کولای شي چی په غیر قانوني ډول ستاسې پر نوم ګټی او پورونو لپاره غوښتنه وکړي یا یی په نورو جرمونو کی استعمال کړي. یواځی په داسې صورت کي یی له ځانه سره واخلئ کله مو چی ورته اړتیا وه، کنه نو په کور کي یی خونډي وساتئ. تاسې باید هر هغه اسناد چي ستاسې سوشیل سیکیوریټي نمبر ولري خوندي وساتئ او هر هغه بریښنایی سندونه چي ستاسې سوشیل سیکیوریټي شمیره لري هم یی خونډي کړئ.
 
که څه هم هر څوک کولای شي چې د سوشیل سیکیوریټی نمره مو درڅخه وغواړي، اما عمومأ تاسې یی یواځی د کار ګومارونکي، دولتي اداری یا بانک ته ورکړئ که چیری ستاسې د پور، نغدي حساب یا د سپما حساب یا هم د کارت اخیستلو لپاره یی درڅخه وغواړي.

د سوشیل سیکیوریټي (SSN) شمیره څه ده او څنګه یی تر لاسه کړم تر څو وکولای شم چی په متحده ایالاتو کی کار وکړم؟ 

په ۲۰۲۲ کال کې په متحده ایالاتو کې د اور وژنې سیمیزو څانګو شاوخوا ۱.۵ میلیون د اور لګېدنې پېښو ته ځواب ویلي.
 په کور کی مو د اور څخه د مخنیوي او خوندیتوب لاندې لارښوونې تعقیب کړئ او خپل او د کورنۍ ژوند مو وژغورئ. 
 
<ul>
<li>ډاډ تر لاسه کړئ چي د لوګي د موندلو اخطاریه یا الارمونه مود زیر زمیني په شمول د کور په هر منزل کي باید نصب وي. په هر ایالت کي د لوګي د الارم نصبولو په اړه سیمییز قوانین توپیر لري، اما عمومأ ټول ایالتي قوانین دا ښیئ چی الارمونه باید د کوټو څخه بهر په صالون، زینه، زیر زمینی او دالانونو کې نصب وي. ځینې سیمییز قوانین د خوب په هره کوټه کي هم د لوګي موندلو آله نصبول حتمي ګڼي. که تاسې کور په کرایه کوئ، نو د کور مالک مو باید د لوګي موندلو آله د قوانینو مطابق نصب کړي. که تاسې په خپل ایالت کي د داسې آلو په اړه پوښتنې لرئ نو موږ ته پیغام راولیږئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>هره میاشت د لوګي د موندلو آله و ازموئ او د اړتیا په صورت کي نوي بیټرۍ په کی واچوئ. که تاسې کور کرایه کړی وي، او پوه شئ چي د لوګي د موندلو آله کار نه کوي نو ژر د کور مالک سره اړیکه ونیسئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>د خپلې کورنۍ سره کښینئ او د اور لګیدنې په صورت کي د تیښتې پر پلان کار وکړئ. ډاډ تر لاسه کړئ چي د کور هر فرد د هرې خونې څخه لږ تر لږه دوه بی خنډه (د کړکیو په شمول) د وتلو په لارو چارو پوه وي. په همدی توګه باید په بهر کی د یو ځای کیدلو په اړه ځای هم معلوم کړئ. تاسی او کورنۍ مو په کال کي دوه ځله د تیښتې پلار تمرین کړئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>خپل پخلنځئ پاک وساتئ او د پخلي کولو پر مهال تل ځیرک اوسئ. د پخلي حادثي په متحده ایالاتو کې په کورونو کي د اور لګیدنې لوی لامل دي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د اور وژنې وسایل وپیرئ او پخلنځي ته یې نږدی وساتئ او د کوچنیانو د لاسرسي څخه یې لیرې وساتئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>د سیګریټ څکلو په وخت کي ډیر محتاط اوسئ او تل پری نظر ساتئ. په شمالي امریکا کي د سیګریټ څکلو پر مهال احتیاط نه کول د اور لګیدنې لوی لامل دي.</li>
</ul>
<ul>
<li>کوچني منقلونه او نور د ګرمولو آلې د سوځیدونکي توکو څخه درې فټه لیرې وساتئ. مخکې له دې چي بستر ته ولاړ شئ یا هم کله چي تاسې په خونه کي نه یاست نو منقلونه او د ګرمولو الی مو بندې کړئ. په متحده ایالاتو کې د کورونو د اور لګیدنې دوهم لامل د تودوخې الې یادې شوي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د شمعې او خوشبو په لګولو کي ډیر محتاط اوسئ او کله چي نږدې ورته نه یاست هیڅکله یې لګیدلې مه پریږدئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>که چیرې یوه بریښنایي توکه لوګي کوي یا غیر معمولي بوی لري، نو سمدستي یې خلاص کړئ او د بیا کارولو د مخه یې جوړه کړئ یا یې ایسته واچوئ. داسې وسیله مه کاروئ چي ماته شوی وي یا د بریښنا تارونه یې لوڅ وي. په هر برقي سویچ کی یواځې یوه برقي آله استعمال کړئ. د برق کیبلونه د قالینو لاندې مه تیروئ.</li>
</ul>
<ul>
<li>که تاسې د کالیو وچولو ماشین لرئ د هوا کش پایپ یې پاک وساتئ ځکه چي کیدای شي چي اور واخلي.</li>
</ul>
<ul>
<li>سوځیدونکي شیان په خوندي ځای کي وساتئ او د هغو آلو څخه یې لیرې وساتئ چي ګرمیږي.</li>
</ul>
<ul>
<li>لایټر او اورلګیت له کوچنیانو څخه لیرې وساتئ.</li>
</ul>

د اور څخه د مخنیوي او خوندیتوب لارښوونې

آیا خبر یاست چي ستاسې په نوې ټولنه کی عامه کتابتونونه شتون لري چي ډیرو وړیا سرچینو ته لاسرسی لري چی تاسې یی استعمالولای شئ؟ لاندې د هغو سرچینو لیست دی چي ستاسې په سیمه کي یی کتابتون وړاندی کوي.
 
۱. وړیا کتابونه: د مختلفو کتابونو لویه ټولګه لري، چی ډیر کله مختلفو ژبو ته ژباړل شوي هم وي او تاسې یی کولای شئ چي په پور کور ته یوسئ.
 
۲. د مطالعې ساحه: دلته میزونه او ځایونه هم شته چي هر څوک یی کارولای شي او خاموشه هم دي.
 
۳. انټرنیټ: کتابتونونه وایفای او کمپیوټرونه چي انټرنیټ سره وصل دي لري چی هر څوک یی په وړیا ډول کارولای شي.
 
۴. ډي وي ډي، سي ډي، صوتي کتابونه او آنلاین رسنۍ: کتابتونونه د کتابونو تر څنګ نورې سرچینې هم لري چي په وړیا ډول یی په پور اخیستلای شئ.
 
۵. ټولګي او لیکچرونه: ډیری کتابتونونه د هر عمر لپاره وړیا ټولګي وړاندی کوي، چي په کي د انګلیسي ژبې ټولګی، انځورګري، او د لیکوالانو سره ناسته شامله ده.
 
۶. کتابتونونه کولای شي چي تاسې سره د نورو پوهنیزو سرچینو په موندلو کي هم مرسته وکړي.
 
۷. تاسې کولای شئ چي د خپلې ټولنې غړو سره د لیدنو او غونډو لپاره هم د مخه ځایونه ونیسئ

 عامه کتابتونونه د لویانو او ماشومانو لپاره د سرچینې په توګه

سره له دی چی شاید تاسی په لنډمهاله کور کی هستوګن یاست، بیا هم ډیره مهمه ده چی کوچنیان مو په مکتب کی ژر شامل کړئ تر څو د ښوونځۍ د مهالویش مطابق خپلی زده کړی وکړي او په درسونو کی وروسته پاتی نشي.
برسیره پر دي، د کوچنیانو په ښوونځۍ کی پر وخت شاملول د قانون له مخی اړین دي او هر ایالت په دی اړه ځانګړي قوانین لري خو عموما نوی ټولنی ته د رارسیدو سره سم په ۳۰ ورځو کی باید کوچنیان مو ښوونځۍ ته ولیږۍ.
د کوچنیانو په ښوونځۍ کی پر وخت شاملول ستاسی کورنۍ او ستاسی کوچنیانو ته ډیری فایدی لري چی ځینی یی په لاندی ډول دي: • ښوونځۍ د کوچنیانو له زده کړو، پرمختګ او هوساینی سره مرسته کوي. • په زده کړو کی فاصله کمول او د کوچنیانو لږه غیر حاضري د ماشوم سره د اکاډمیک له پلوه ډیره مرسته کوي. • په امریکا کی د مکتبونو سیستم وړیا خدمات وړاندی کوي، چی په هغی کی د غرمی وړیا ډوډۍ، او نورو اجتماعي خدمتونو ته لاسرسی شامل دي. • که چیری تاسی په لنډمهاله هستونګنځای کی یاست او کوچنیان مو ښوونځې کی شامل کړل، وروسته مو دایمی هستوګنځای ته کډه وکړه، ستاسی کوچنیان کولای شي چی په همغه ښوونځۍ کی پاتی شي او یا هم مو کور ته نږدی بلی ښوونځۍ ته ولاړ شي. د ښوونځۍ بس به یی انتقال پر غاړه لري. • کله مو چی کوچنیان په ښوونځۍ کی وي تاسی به هم وخت ولرئ چی کار پیدا کړئ، په ټولنه کی بلد شئ، او تاسي لپاره ځانګړي شوي خدماتو پسې وګرځئ.

په ښوونځي کې ستاسو د ماشوم شاملولو ګټې

اجاره یا کرایه کول هغه تړون ته ویل کیږي چي ستاسې او د ملکیت د خاوند تر منځ پرې موافقه کیږي. مخکې له دی چي یی لاسلیک کړئ دا مهمه ده چي په واضح ډول پوه شئ چي ستاسې په اجاره کي څه لیکل شوي، او د اوسیدلو پر مهال مو حقونه او مسؤلیتونه څه دي.د اجاری په ژبه کي تاسې ته کرایه کوونکي یا Tenant وایي او هغه څوک چي تاسې ته کور درکوي هغه ته د کور مالک یا Landlord وایي:
 
د کرایی موده
 
د کرایی اسناد به تاسې ته په مشخصه توګه ووایي چي تاسې په اپارتمان یا کور کي د څومره مودې لپاره ژوند کولای شئ. عموما، د اجارې موده یو کال ده. ستاسې د کرایی اسناد به تاسې ته د کډی کولو نیټه او وتلو نیټه مشخصه کړي. د کور کرایه کولو په یو کلن قرارداد کي تاسې باید د ۱۲ میاشتو لپاره هره میاشت کرایه ورکړئ. د کرایه کولو اسناد به تاسې ته مشخص کړي چی د کرایی د مودې پای ته له رسیدو څومره مخکې باید د کور مالک خبر کړئ چۍ تاسې وځئ یا هم د نوری مودې لپاره د تمدید غوښتنه لرئ. دا عموما د اجاری د پای ته له رسیدو ۳۰ څخه تر ۹۰ ورځو د مخه باید تر سره شي. که تاسې د قرارداد د پوره کیدو د مخه کور ترک کول غواړئ نو ممکن جریمه ورکړئ ا ویا هم د ټولو پاتی میاشتو کرایه ورکړئ. که تاسې د اجارې نوي کول غواړئ نو کیدای شي چي ستاسې کرایه تر بل قرارداد پوری پورته شي. د پیسو مقدار به ستاسې د کور د مالک پوری اړه ولري او یا هم د هغو سیمو د لایحو او د کور د مالک دواړو پورې اړه چیری چي تاسې کور کرایه کوئ.
 
کرایه
 
د کرایی اسناد به د کرایی د قواعدو په اړه معلومات ولري، او هم به څرګنده کړي چي د هری میاشتې کرایه ورکولو موعد، او د کرایې د تاخیر په صورت کي تاسې باید څومره جریمه شئ.
 
دتضمین پیسې ورکول (پیشکي) او لومړئ او وروستی کرایه
 
د تضمین پیسې یا پیشکي هغه پیسو ته ویل کیږي چی د کور د مالک لخوا په بانک کی ساتل کیږي چی د کور پریښودلو وروسته په داسی حال کی چی کور پاک وي او خراب شوي نه وي بیرته کرایه ورکوونکي ته ورکول کیږي. د کرایی اسناد به تاسی ته د پیشکي مقدار مشخص کړي کوم چی ډیری وختونه د یوی میاشتی د کرایی اندازه وي او ځینی وختونه د کرایی څخه ډیره وي. کله مو چی قرار داد پای ته ورسیږي، د کور مالک به د کور څخه کتنه وکړي او که کور کی کوم شی خراب شوی وي نو د هغی د مصرف پیسې به ستاسې د پیشکي څخه وګرځوي او باقي پیسې به بیرته درکړي. تاسی ته سپارښتنه کیږي چي کورته د ننوتلو پر مهال او کور څخه د وتلو پر مهال ټول معلومات درسره مستند وساتئ، د کور عکسونه وباسئ او حالت یی عکاسي کړئ. د پیشکي برسیره تاسی ډیر کله باید د لومړئ او وروستئ میاشتې کرایه هم مخکې له مخکې ورکړئ.
 
په کورکی د اوسیدونکو افرادو شمیر
 
ستاسې د کرایی اسناد شاید تاسې ته په کور کی د اوسیدونکو افرادو د محدودیت په اړه هم ووايي. د اوسیدلو پر مهال د اوسیدونکو اندازه باید له هغې ډیره نه وي چي تاسې ته په قرار داد کي لیکل شوي.
 
برق، غاز او اوبه
 
ستاسیې د کرایی اسناد به په مشخص ډول تاسې ته ووایي چي د کومو مصارفو ورکولو مسؤلیت لرئ لکه برق، غاز، اوبه او داسی نور. په ځینو کرایي کورونو کې شاید یو یا نور یې په کرایه کي شامل وي. په ځینو نورو وختونو کې شاید تاسې څخه د ټولو مصارفو د ورکولو غوښتنه وشي. دا خورا مهمه ده چي پر دی پوه شئ چي څنګه ستاسې د کرایي کور ګرمیږي او یخیږي او څومره پیسې ممکن تاسې د دې مصارف ولرئ. پخوانی کرایه دار، یا د کور مالک یا هم د برق او غاز کمپنیانې شاید تاسې ته یی د هرې میاشتی په اوسط ډول د مصرف اندازه ووایی.
 
نور مصارف
 
کله کله ستاسې د کرایي اسناد شاید واضحه کړي چي تاسې د نورو مصارفو کوم مسؤلیتونه لرئ، د بیلګی په توګه، ګاربیج، اوبه، د واورو لری کول، او د چمن ریبل. داسې مصارف دومره مروج نه دي خو بیا هم که غوښتنه یی کیږي نو دا ټول باید د قرار داد په اسنادو کی لیکل شوي وي.
 
قواعد
 
قواعد په قرار داد کی لیکل شوي مقرراتو ته وایی خصوصا هغه ځانګړي مقررات چی د کور مالک یی د کرایه کوونکي څخه د تعقیب تمه لري. په دی کي شاید عام مسؤلیتونه شامل وي لکه د کور د ساحو پاک ساتل، ډیر شور نه کول، د انرژي زخیره کول، د څارویو نه ساتل، په اپارتمان کي تغیرات نه راوستل، بل چا ته په کرایه نه ورکول، او یا هم پر چت د تلویزیون د انتن نه نصبول. دا خورا مهمه ده چي تاسې د قرارداد ټولې پاڼیې ولولئ او ځان پری پوه کړئ چي د څه اجازه لرئ او د څه اجازه نه لرئ او که تاسې د ټولو غوښتنو سره موافقه وکړئ نو تاسی به اجازه ولرئ چی په کرایه کور کي و اوسیږئ.

د کور یا اپارتمان کرایه کولو پر مهال د کرایی پر اصولو ځان پوهول 

انتخابي خدمت څه ته وایی؟
 
د منتخب خدماتو سیستم یو داسې پروګرام دي کوم چی تضمینوي د متحده ایالاتو اردو کولای شي چي د ملي بیړني حالت په صورت کی ژر تر ژره یوه پوځي مسوده په کار واچوي. دم مهال، په متحده ایالاتو کی هیڅ ډول جبري پوځي مسوده شتون نه لري، او نظامي خدمت رضاکارانه دی. د انتخابي خدماتو سره نوم ثبتول (کوم چي د متحده ایالاتو د دفاع وزارت برخه نه ده) په دې مانا نه ده چي تاسې به نظامي خدماتو لپاره لاسلیک کوئ. دا د هغو اشخاصو په رسمي ډیټابیس کي نوم اضافه کوي چې د احتمالي شمولیت لپاره وړ دي.
 
ایا کډوال هم باید نوم لیکنه وکړي؟
 
د لږو اسیتثناءاتو سره، د قانون له مخط د ۱۸ او ۲۵ کلونو تر منځ نارینه کډوال باید متحده ایالاتو ته له رسیدو ورسته په ۳۰ ورځو کې دننه د منتخب خدماتو سیستم سره خپل نوم ثبت کړي. په دې کي هغه کډوال شامل دي چي تابعیت یی اخیستی وي، پارولیان، بی اسنادو کډوال، ګرین کارت لرونکي، کډوال او ټول هغه نارینه شامل دي چی ویزی یی له ۳۰ ورځو څخه زیاتی وي. نارینه باید د ۱۸ کلنۍ څخه وروسته په ۳۰ ورځو کې راجستر شي. او ناوخته راجستر کول تر ۲۶ کلنۍ پوری منل کیږي.
 
یادونه:
د منتخب خدماتو سیستم هیڅ ډول معلومات نه راټولوي او نه یی شریکوي تر څو د یو کس د کډوالۍ وضعیت معلوم کړي او یا هم اسناد لرونکي یا بی اسناده اشخاص په ګوته کړي.
 
زه څنګه نوم لیکنه وکړم؟
 
د منتخب خدماتو سیستم سره نوم لیکنه اسانه ده او هم ژر کیدای شي.
تاسې کولای شئ چی د <a href="https://www.sss.gov/" target="_self" rel="undefined">https://www.sss.gov</a> سره آنلاین نوم لیکنه وکړئ. تاسو کولی شئ لاندې لینک ته هم لاړ شئ، فورمه ډکه کړئ، چاپ یې کړئ او لاندې آدرس ته یې واستوئ:
<a href="https://www.sss.gov/wp-content/uploads/2022/03/Form-1-Resized-3.22.pdf" target="_self">https://www.sss.gov/wp-content/uploads/2022/03/Form-1-Resized-3.22.pdf</a>
 
Selective Service System P.O. Box 94739 Palatine, IL 60094-4739
 
کله چي مو آدرس ته تغییر ورکړ باید په ۱۰ ورځو کې دننه د آدرس د تغییر په اړه مو منتخب خدماتو سیستم ته خبر ورکړئ تر څو چی تاسی ۲۶ کلن شئ او جنوري نیټه راورسیږي. کله چی د نارینه و عمر له ۲۶ واوړي نو بیا د آدرس د تغییر په اړه منتخب خدماتو سیستم ته د خبر ورکولو اړتیا نشته.
تاسې کولای شئ چي خپل نوم مو بدون د سوشیل سیکیوریټي ثبت کړئ. کله چی نوم مو ثبت کړ او وروسته مو سوشیل سیکیوریټي تر لاسه کړه او یا هم په معلوماتو کې مو تغییر راوړل شو نو د مرستې لپاره ۶۸۸۸-۶۸۸-۸۴۷ شمیری ته زنګ ووهئ.
 
که نوم لیکنه ونه کړئ نو څه به پیښ شي؟
 
د منتخب خدماتو سیستم سره ثبت نام نه کول جرم ګڼل کیږي او ممکن ستاسې د تابعیت پر غوښتنلیک جدي اغیزه ولري. هغوی چی ثبت نام ونه کړي ممکن په آینده کي د لاندې ګټو څخه بی برخې شي:
 
<ul>
<li>د متحده ایالاتو په ۳۱ ایالتونو کې د زده کړو لپاره پور او د مرستې پروګرامونه</li>
<li>د فدرالي دندو لپاره روزنه چی د کاري ځواک نوښت او فرصت قانون له مخې وړاندی کیږي (پخوا د کاري ځواک پانګوونې په نوم یادیده).</li>
<li>فدرالي (او ډیری ایالتی او سیمییزې) دندې.</li>
<li>کډوالو لپاره د متحده ایالاتو د تابعیت پروسه د ۵ کالو لپاره ځنډیدل</li>
</ul>

د منتخب خدماتو سیستم سره نوم ثبتول 

په متحده ایالاتو کی د خوراکي توکو د پیرودلو ځایونه کیدای شي یو له بله توپیر ولري. د دی لپاره چی په ارزانه بیه خوراکي توکی وپیرئ ممکن وخت بهتره وي چی هغه هټیو ته ورشئ چیری چی خوراکي توکی هم ارزانه وي او هم ښه کیفت ولري اګر که لیری هم وي.  ځینی وخت داسی هم کیدای شي چی تاسی ډیرو پلورنځیو ته ورشئ تر څو هغه توکی ومومۍ چی تاسی ورته اړتیا لرئ. که تاسی ځیرک تیلیفون لرئ یا هم کمپیوټر ته لاسرسی لرئ نو کولای شئ چی د  <a href="https://www.google.com/maps/" target="_self">ګوکل</a> په څیر د نقشی اپلیکیشن وکاروئ تر څو هغه ځایونه ومومئ چی خواړه پکی پلورل کیږي.  
 
 
<ul>
<li>سوپر مارکیټونه معمولا په ارزانه توګه د هر قسم خوراکي توکو لپاره غوره انتخاب دی. اونیز ارزانه توکی، کوپانونه د سوپر مارکیټونو پر ویبپاڼو، د تیلیفون پر ایپونو او د سوپر مارکیټونو په خبرپاڼو او فلایرو کی موندلای شئ. دا پلورنځای اکثرا تاخچی لري چی نړیوالی توکي په کی شتون لري چی ممکن د خپل هیواد دودیز خواړه هم پکی ومومئ.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>د بکس پلورنځایونه خورا لوي پلورنځي دي چی خواړه پلوري او تقریبا هر څه چی تاسی ورته اړتیا لرئ په داسی دوکانونو کی شتون لري لکه د کور سامان، او کالي. تقریبا هر وخت داسی دوکانونو ته د عامه ګټو بسونه نه ځي چی شاید ستاسی تګ ورته هم ستونځمن وي. اما قیمتونه یی شاید تر ټول غوره وي. والمارټ او ټارګیټ د بکس د پلورنځیو یو له هغو مثالونه څخه دي چی خوراکي توکی پلوري.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>د کونج پلورنځئ او کوچني دوکانونه په ګاونډ کی هغه ځنځیري دوکانونه دی چی د اړتیا مواد پلوري مګر عموما نرخونه یی پورته وي ځکه چی دوی ته رسیدل اسانه وي او کله کله ۲۴ ساعته یی دروازي د مشتریانو پر مخ خلاصی وي. د کونج دوکانونه شاید په هغه صورت کی ګټور وي کله چی تاسی یو څو توکو ته اړتیا لرئ او یا هم د پخلي لپاره مرچ او مسالی ته اړتیا لرئ اما تاسی داسی دوکانونه باید د ورځنۍ خریدارئ لپاره استعمال نه کړئ.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>ځانګړي پلورنځي خواړه پلوري چی ډیری وختونه د ځانګړو هیوادونو، کلتورونو او خاصو خوړو پوری تړلی وي. تاسی شاید داسی خاص دوکانونه خپلی سیمی ته نږدی ومومۍ چی داسی توکی پلوري چی پیدا کول یی ګران وي او کیدای شي چی داسی ریسیپیانی هم پکی ومومۍ چی ستاسی د هیواد له مشهور خواړو څخه وي. ځینی نور خاص دوکانونه خاص خوراکي مواد خرڅوي لکه پنیر، مساله جات، ماهي، غوښه، او خواږه.</li>
</ul>
 
<ul>
<li>د کروندګرو مارکیټونه په ښارونو یا ښارګوټو کی ټاکل شوي ساحي لري چیری چی کروندګر تازه میوی او سبزیجات پلوري. دا بازارونه په هغه فصلونو کی چی ترکاري وده کوي عموما د اونۍ په دوران کی په خاصو ورځو کی خلاص وي. په ځینو ګرمو اقلیمونو کی د بزګرانو بازارونه د کال په اوږدو کی خلاص وي. که څه هم ځینی وختونه لږ ګران هم وي، داسی مارکیټونو د صحي ، تازه سیمیزو خوراکي توکو لپاره خورا مهم دي. تاسی کولای شئ چی انلاین یا هم د ګاونډ له غړو د بزګرانو د مارکیټ په اړه وپوښتۍ چی کیدای شي ستاسی په ګاونډ کی فعالیت ولري.</li>
</ul>
 
په یاد ولرئ: دا تل ښه ده چی په ټولنه کی مو د خوراکي توکو د پیرود لپاره د فرصتونو څخه خبر اوسئ. دا زده کړه تاسی ته ستاسی پیسی سپمولی شي او هم کولای شئ چی په لوړ کیفیت خواړه واخلئ. د خپل کیس ورکر سره مو مشوره وکړئ او دخپلی بودیجی او پرهیز مطابق تری د نږدی دوکانونو او مارکیټونو په اړه وپوښتۍ.

په متحده ایالاتو کی د خوراک د اخیستلو لارښود

ریزیومی ستاسی د مهارتونو، زده کړی، او کاری تجربی یوه پاڼه لنډیز ته وایی. تاسی به خپله ریزیومی ګومارونکی ته وړاندی کوئ نو ځکه باید د ریزیومی په جوړلو، بیا ځلی کتلو، ایډیټ کولو، او په بشپړولو یی وخت تیر کړئ تر څو د نورو کاندیدانو تر منځ ښه وځلیږئ.
یوه پیاوړی ریزیومی د ښی دندی لپاره اړینه ده. ځان مه تیرباسئ بلکه ښه کار پری وکړئ. ډیر ځلی ګومارونکي د یوی دندی لپاره په سلهاو ریزومی تر لاسه کوي، او وخت نه لري چی توجه سره هره ریزیومی لغت پر لغت ولولي. دا په دی معنی چی په لنډو الفاظو کی یوه قوي ریزیومی جوړل مهمه ده. ستاسی ریزیومی باید ستاسی او ستاسی د مهارتونو څخه په بهتره توګه نمایندګی وکړي. د ریزیومی د جوړولو په اړه لاندی ځینی لارښوونی شتون لري. • ریزیومی مو لنډه، واقعی، او مثبته جوړه کړئ، او ټولی زده کړی، کاري سابقه، او لاس ته راوړنی مو په کی ولیکئ. • ډاډ تر لاسه کړئ چی ریزیومی مو صحیح لیکل شوی او له چا څخه وغواړئ چی درته یی وګوري ځکه چی کیدای شي ستاسی یوه املایی تیروتنه، یوه نقطه غلطي، یا ګرامري تیروتنه د ګمارونکي توجه له لوستلو څخه بل لور ته واړوي. • ریزیومی مو یو مخ ته محدوده کړئ. • د پاڼي شاوخوا یو انچ حاشیه او د کرښو تر منځ خالي ځای پریږدئ ترڅو متن لوستل یی اسانه شي او لږ تر لږه د لیکلو فانټ مو د ۱۰ پر اندازه وکاورئ. • هغه مهارتونه او وړتیاوی مو روښانه پکی کړئ چی د دندی لپاره مناسب دي
د ریزیومی یوه نمونه درسره لاندی وګورئ.
 
 
<img src="https://signpost-settlein.zendesk.com/hc/article_attachments/6783866527005" alt="Screen_Shot_2022-09-14_at_3.51.01_PM.png">

د ریزیومی لیکلو لپاره هغه سپارښتنی چی د ښی دندی په موندلو کی مرسته کوي

په متحده ایالاتو کی د موټر لرلو قیمت دروند دی او ممکن د کورله اخیستلو وروسته دا مو دوهم لوی مصرف وي. د دی لپاره چی پیسی مو بی ځایه مصرف نشي کوښښ کوئ چی تل له عامه ترانسپورت څخه په حیث د لومړنۍ منبع ګټه پورته کړئ. که تاسی عامه ترانسپورت ته لاسرسی نه لرئ او باید موټر واخلۍ نو مهمه ده چی په هغه مصارفو پوه شئ چی په متحده ایالاتو کی د موټر پر اخیستلو کی دخیل دي.
 
پور او قسطونه
په متحده ایالالتو کی د ۲۰۲۲ کال کی د راپور له مخی د نوي موټر اوسط قیمت شاوخوا ۴۸۰۰۰ ډالر دی او مستعمل موټر قیمت ۳۵۰۰۰ ډالر پوری دی. د موټرو ډیری خاوندان د موټر اخیستلو پر مهال د ۱۰ فیصدو تر ۲۰ فیصدو پیسي د پیشکئ په توګه اداء کوي. وروسته بیا هره میاشت باقي پیسي په قسطونو کی ورکوي. په ۲۰۲۲ کال کي په متحده ایالاتو کی په نوي موټر کی د اوسط میاشتنی کشتونو پور ۷۰۰ ډالر ویل شوی او د مستعمل موټر میاشتنی قسط ۵۰۰ ډالر ویل شوی. سربیره پر دی، تقریبا هر ایالت د موټر د اخیستلو پر مهال د موټر د اخیستلو مالیه اخلي. که څه هم هر ایالت د مالیی اخیستلو خپل جدول لري اما په عمومي ډول په ۲۰۲۲ کال کی د ایالتونو د موټر اخیستلو پر مهال مالیه ۶ فیصده وه.
 
بیمه
موټر لپاره د بیمی اخیستل د موټر د پیرود وروسته شاید ستاسی دوهم لوی مصرف وي. په متحده ایالاتو کی د بیمی مصرف د یو ایالات څخه بل ایالت ته توپیر لري، چی ستاسی د موټر چلولو ریکارډ او د بیمي د څرنګوالي پوری اړه لري. په ۲۰۲۲ کال کی په متحده ایالاتو کی په اوسط ډول د بیمی مصرف د کال د ۹۰۰ ډالرو او ۱۶۰۰ ډالرو تر منځ دی.
 
ترمیم او د موټر ساتلو مصرف
کله چی د موټر خاوند شئ نو تاسی باید پری مصرف وکړئ، لکه د مبلینو بدلول، د ټايرونو بدلول، او حتی د وایپرو بدلول هم پکی شامل دي. که موټر مو تضمین نه لري نو کله کله غیر متوقع مصرف هم کیدای شي چی په زرهاو ډالر وي لکه د موټر وړل، او د میخانیک مصرف. او که چیری موټر مو تضمین ولري نو وروسته له دی چی د تضمین موده پای ته ورسیږي تاسی د موټر د ترمیم مسؤل یاست.
 
تیل/ نفط
که چیری موټر مو په تیلو چلیږي نو باید تاسی یی ټانکۍ ډکه وساتئ. د تیلو قیمتونه پورته او کښته کیږي. په ۲۰۲۲ کال کی په متحده ایالاتو کی د تیلو قیمت د ګیلن له پلوه شاوخوا ۵ ډالر وه. د دی لپاره چی بهتره پوه شئ چی څومره باید پر تیلو مصرف کړئ نو داسی یی وسنجوئ چی که چیری مو موټر د یو ګیلن په واسطه ۲۰ میله سفر کوي او ګیلن قیمت ۵ ډالر وي، نو موټر به مو د ۱۰۰ میلو سفر کولو لپاره د ۲۵ ډالرو تیلو ته اړتیا ولري.
 
د موټر راجسټر کول
تاسی باید د موټر لایسنس پلیټ لپاره پیسی ورکړئ. ټایټل ( د موټر د ملکیت سند دی) او هم راجسټریشن چی په هر ایالت کی هر کال باید تر سره شي کوم چی ستاسی د ایالت پوری اړه لري چی پکی اوسئ. د راجسټریشن فیس د ۲۰ ډالرو او ۲۲۵ ډالرو پوری هر کال تخمین شوی. په ځینو ایالتونو کی فیس هم پر ځینو فکتورونو لکه د موټر عمر، وزن، یا د موټر اررښت پوری اړه لري.
 
تفتیش ( انسپکشن)
د دی لپاره چی ډاډ تر لاسه کړئ چی ستاسی موټر د چلولو قابل دی او د هوا د ککړتیا پر معیارونو پوره دی، په متحده ایالاتو کی تقریبا هر کال اکثره ایالتونه له تاسی غواړي تر څو هغوی ته د انسپکشن فیس ورکړئ. په متحده ایالاتو کی د ایالتونو په پرتله عموما اوسط فیس ۳۵ ډالره دی. که چیری ستاسی موټر انسپکشن ناکام کړي نو د موټر د ستونځی د حلولو وروسته باید تاسی یو بل فیس هم اداء کړئ تر څو تايید کړئ چی موټر مو جوړ کړی او د دوی په معیار پوره دی.
 
د موټر د چلولو د جواز فیس
تاسی باید د موټر چلولو د جواز لپاره پیسی ورکړئ او د اړتیا په صورت کی د موټر چلولو ښوونځئ ته هم پیسی ورکړئ تر څو موټر در زده کړي. د موټر جواز د هر ایالت په پرتله توپیر لري اما عموما له ۴ کلو تر ۸ کلو پوری د اعتبار وړ وي او چی کله یی تاریخ تیریږي نو باید د فیس ادا‌ء کولو وروسته نوی شي. په ټولو ایالتونو کی د موټر د جواز اخیستلو لومړنئ لګښت ۵۰ ډالره دی.
 
د موټر ټم ځای/ پارکینګ
ممکن په ځینو وختونو کی تاسی باید د پارکینګ پیسی ورکړئ. که چیری تاسی په غیر قانوني توګه موټر ودروئ، نو شاید تاسی جریمه شئ چی باید فیس یی ورکړئ. ځینی اپارتمانونه هم د موټرو د تم کولو فیس اخلي.
 
د موټرو د عبور فیسونه
د متحده ایالاتو په ډیری برخو کی، تاسی باید پر سړک د چلولو او پل استعمالولو لپاره فیس ورکړئ. همدا رنګه ځینی ښارونه د دی لپاره چی د موټر تګ راتګ او د هوا ککړتیا کنټرول کړي، د (بیروبار کمولو) فیس وضع کولو لپاره وړاندیز کړی.
 
د موټر د څښتن کیدلو مالیه
په متحده ایالاتو کی شاوخوا نیمایی ایالتونه اوس ستاسی د موټر د ارزښت پر اساس مالیه اخلي. که چیری تاسی په داسی ایالت کی اوسئ چیری چی د موټرو پر درلودلو مالیه لګیدلی وي نو عموما د ۲۵۰۰۰ ډالرو موټر درلودلو پر سر شاید ۲۵ ډالر مالیه وي، لکه مثلا په لویزنیا ایالت اما شاید د ویرجنیا ایالت په څیر د کال ۱۰۲۳ ډالره دی.
 
په یاد ولرئ
د قاعدی په توګه، تاسی باید د خپل کورنۍ عاید په پرتله له ۱۵ سلنه نیولي تر ۲۰ سلنه زیات د موټر پر اخیستلو مصرف نه کړئ. که امکان یی وي نو داسی ځای کی میشت شئ چیری چی عامه ترانسپورت شتون ولري او په دوهم انتخاب کی ډیر کم موټر کرایه کړئ،او یا هم موټر شریک کړئ. په همدی ډول بایسیکل چلولو انتخاب ولرئ، په پښو ولاړ شئ تر څو د لوړ مالي مسؤلیت څخه وژغورل شئ او د لږ فشار لاندی ژوند وکړئ.

په متحده ایالاتو د موټر درلودلو مصرف 

که تاسې ته په متحده ایالاتو کی د پارول حالت درکړل شوی وي نو ستاسې د پارول حالت به په خپله له منځه ولاړ شي که چیری:
<ul>
<li>تاسې متحده ایالات ترک کړئ په داسې حال کي چي د سفر اجازه مو د مخه نه وي تر لاسه کړي</li>
<li>ستاسې د پارول وخت پای ته ورسیږي</li>
</ul>
 
که چیری تاسې د امریکا د قانون څخه سرغړونه وکړئ د کورني امنیت ریاست ستاسی د پارول حالت له منځه وړلای شي.
 
همدا ډول که تاسې په متحده ایالتو کې له ۳۰ ورځو زیات میشت شوی یاست، نو باید د اوسیدلو ادرس مو د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ دفتر (USCIS) سره شریک کړئ او د ادرس د تغییر په صورت کي باید په ۱۰ ورځو کې دننه په متحده ایالاتو کي د کډی کولو په اړه خبر ورکړئ.
 
اکثره پارولیان خپل ادرس په لاندې دوه طریقو بدولولای شي:
 
۱- که چیری تاسې د USCIS سره آنلاین اکونټ لرئ نو د هغوی د آدرس د تغییر په سیسټم کي مو خپل آدرس ته تغییر ورکولای شئ. د ادرس د تغییر په اړه لینک: <a href="https://www.uscis.gov/addresschange" target="_self">https://www.uscis.gov/addresschange</a>
 
که د USCIS آنلاین اکونټ نه لرئ نو کولای شئ چی د لاندي لینک له لاري یی جوړ کړئ: <a href="https://my.uscis.gov" target="_self" rel="undefined">https://my.uscis.gov</a>.
 
۲- د AR-11 (د کډوالو د ادرس تغییر کارت) در سره آنلاین ډک کړئ. لینک: <a href="https://egov.uscis.gov/coa/displayCOAForm.do" target="_self">https://egov.uscis.gov/coa/displayCOAForm.do</a>.
 
AR-11 انلاین سیستم د ټولو هغو اشخاصو ادرسونه تغییرولای شي چي اسناد یی په پروسه کی، عریضه کي، یا هم غوښتنلیک کی شامل وي. کله مو چی په آنلاین بڼه ادرس تغییر کړ نو د پوسټ له لارې د AR-11 فورمې لیږلو ته اړتیا نشته.
 
که تاسې د خپل پارول حالت د ساتلو په اړه پوښتنې لرئ نو د سیټل این د فیسبوک پاڼې ته د لاندې لینک له لارې پیغام را ولیږئ: <a href="https://www.facebook.com/SettleInUS" target="_self">https://www.facebook.com/SettleInUS</a>

د بشردوستانه پارول حالت په اړه مهم معلومات 

په متحده ایالاتو کی د کوچنیانو لپاره عامه زده کړه وړیا او لازمي ده. که څه هم په ایالتونو کی قوانین یو له بله توپیر لري، تاسی باید متحده ایالاتو د رارسیدو سره سم په ۳۰ ورځو کی مو کوچنیان په ښوونځۍ کی شامل کړئ. د داخلی او راجسټریشن پروسه له یو ایالت څخه بل ایالت ته په پراخه کچه توپیر لري او په اړه یی مکتب یا د ولسوالۍ اداره تصمیم نیسی. د راجسټریشن پر مهال ښوونځۍ ستاسی د کوچني په اړه ځینی مهم معلومات غونډوي چی په هغی کی نوم، د زیږیدنی تاریخ، د کوچني د مخکنیو زده کړو سابقه، د میشتیدنی ثبوت، او د واکسینو دوسیه شامل دي. شاید له تاسی څخه ښوونځئ په کور کی د ژبی ویلو سروی بشپړول هم وغواړي. دا ټول معلومات به پټ ساتل کیږي. که چیری ښوونځۍ ستاسی په اړه معلومات له چا سره شریکوي، نو تاسی ته باید خبر درکړي.
د دی لپاره چی د نوم لیکنی پروسی ته چمتو شئ، لاندی معلومات او اسنادونه راټول کړئ.
<ul>
<li>د هستوګنی ثبوت او اوسنی ادرس ( د برق یا اوبو بیل، د کرایی تړون او داسی نور)</li>
<li>د روغتیایی واکسینو ریکارډونه</li>
<li>د نوم او عمر ثبوت ( د زیږون سند، I-94 فورمه، پاسپورت او داسی نور)</li>
<li>د زده کړو هر ډول ریکارډونه یا هم د ښوونځیو تر منځ د انتقال اسناد</li>
</ul>
د مور او پلار یا پالونکي په توګه، تاسی کولای شئ د ښوونکي سره په هره غونډه کی ژباړن یا ترجمان لپاره غوښتنه وکړئ. بر سیره پر دی، عامه ښوونځۍ هغو کورنیو ته د ژبی خدمات چمتو کوي چی غوښتنه یی وکړي. همدارنګه د مکتب پروګرامونه، خدمات، مواد، او فعالیتونه یی باید څو ژبو ته ترجمه شوی وي.
 تاسی کولای شئ چی د ښوونځۍ یا هم د بیا میشتیدنی اداری سره مو اړیکه ونیسئ تر څو د ښوونځۍ د نوم لیکنی پروسی لپاره تاسی ته لارښوونه وکړي. که تاسی د بیا میشتدنی اداری سره د اړیکی په اړه پوښتنه لرئ نو موږ ته د Settle In فیسبوک پاڼی له لاری خپل پیغام راولیږئ.
<a href="https://www.facebook.com/SettleInUS" target="_self">https://www.facebook.com/SettleInUS</a>
په متحده ایالاتو کی د زده کړی په اړه نور معلومات درسره په لاندی لینک کی وګورئ.
<a href="https://settleinus.org/life-in-the-u-s/education" target="_self">https://settleinus.org/life-in-the-u-s/education</a>

په ښوونځي کې د خپل ماشوم شاملول 

د کډوالۍد درغلچیانو لخوا له قرباني کیدو ځان وژغورئ. که د کډوالۍ په اړه قانوني مشورې ته اړتیا لرئ نو ډاډ تر لاسه کړئ چي هغه کس چي تاسې ته قانوني مشوره درکويدمشورې ورکولو قانوني اجازه ولري. تاسې باید یواځې له هغه خلکو قانوني مشوره واخلۍ چي هغه وکیل وي او یا د هغه بنسټونو څخه یی قانوني اجازه تر لاسه کړي وي چی د متحده ایالاتو د عدلیې وزارت سره ثبت دي. 
 
لاندې پاڼه درسره وګورئ تر څو د هغه وکیلانو او بنسټونو په اړه معلومات تر لاسه کړئ چي ستاسې په ښار یا ایالت کي خدمات وړاندی کوي او د عدلیې وزارت سره ثبت دي. ستاسې سیمییزه د بیا میشتیدنې اداره کولای شي چي تاسې ته یو منل شوی وکیل پیدا کړي او هم مو د ژباړني په برخه کی خنډ له منځه یوسي. 
 
<a href="https://www.justice.gov/eoir/recognized-organizations-and-accredited-representatives-roster-state-and-city">https://www.justice.gov/eoir/recognized-organizations-and-accredited-representatives-roster-state-and-city</a>
 
که چیری تاسې د یو داسې وکیل په لټه کي یاست چي د مشورې ورکولو قانوني اجازه ولري نو د خپلی بیا میشتیدنې ادارې سره مو اړیکه ونیسئ. که چیری تاسې د بیا میشتیدنېادارې سره اړیکه نه لرئ نو موږ ته پیغام راولیږئ.

 کله چی د کډوالۍ په اړه قانوني مشوری پسی ګرځئ نو له درغلچیانو ځانونه وژغوئ  

په متحده ایالاتو کې هر ایالت اړین بولي تر څو کوچنیان ښوونځیو ته له تللو د مخه د ځینو ساري ناروغیو پر وړاندې واکسین شي. ستاسې کوچنی نشي کولای چې د ځینو ساري امراضو پر وړاندې د واکسین کېدو له طبي تصدیق پرته مکتب ته ولاړ شي. په همدې ډول په هر ایالت کې چې یاست، باید د کوچنیانو د ټولو امراضو پر ضد بوسټر واکسینونه مو تازه وي.
 
په داسې حال کې چې واکسین کول د موقعیت له مخې توپیر لري، په ډیری ایالتونو کې د وړکتون څخه تر ۱۲ ټولګي پورې د زده کوونکو لپاره لاندې واکسینونه شرط ګڼل کیږي:
 
<ul>
<li>پولیو یا د کوچنیانو فلج ناروغي</li>
<li>MMR او یا دانکۍ ، د نیم مخ پړسوب، او کاذبی خسری</li>
<li>شری</li>
<li>DTaP او یا خناق، تیتانوس او لوی ټوخی</li>
</ul>
 
ځینې ایالاتونه او ښارونه چې تاسې پکې مېشت یاست او کوچنیان مو پکې ښوونځیو ته شاملول غواړئ، ممکن اضافي واکسین هم اړین وبولي.
 
په ښوونځى کې د شاملیدو پر مهال د واکسین کولو په اړه د لا زیاتو معلوماتو لپاره او یا ستاسې په سیمه کې د ارزانه یا وړیا واکسین کولو په اړه د معلوماتو لپاره موږ ته پیغام راولېږئ.

ښوونځي لپاره د ماشومانو د واکسین کیدو ضروریات  

په متحده ایالتو کې افغان اوسېدونکو ته سپارښتنه کېږي وجه یی چی هر څه وي د متحده ایالاتو څخه بهر ته سفر کول کېدای شي متحده ایالتو ته د ستنېدو او/یا په متحده ایالاتو کې د تلپاتې دریځ لکه پناه ترلاسه کولو په وړتیا جدي اغېز ولري. لاندې یو څو مهمې خبرې ذکر شوې دي چې باید د متحده ایالاتو څخه بهر سفر کولو نه مخکې په پام کې ونیول شي. که تاسو د سفر په اړه کومې پوښتنې یا اندېښنې لرئ، نو باید د متحده ایالتو څخه تللو نه مخکې یی په اړه د کډوالۍ واکمن قانوني استازي یا وکیل سره پری وغږیږئ.
پارول او سفر
<ul>
<li>که تاسو د عملیاتو د ائیتلافیانو پخیر راغلې (OAW) ترمخه پارول ترلاسه کړی وي او تاسو د سفري اجازی پرته له متحده ایالاتو څخه ووځئ، نو تاسو به د پارول دریځ له لاسه ورکړئ، او تاسو به ونه شئ کړای چې متحده ایالتو ته بیا راشئ.</li>
</ul>
لنډمهاله خوندي حالت (TPS) او سفر
<ul>
<li>که تاسو TPS لرئ نو کولای شئ چې د TPS سفر اجازه لیک غوښتنه وکړئ کومه چې تاسو ته د متحده ایالاتو څخه بهر سفر کولو اجازه درکوي. بیاهم، که تاسو افغانستان ته ستنېدو دپاره د TPS سفر اجازه کاروئ، یا بل کوم هېواد ته سفر کولو دپاره خپل افغانی پاسپورټ کاروئ، کېدای شي تاسو د پناه څخه بې برخې کړل شئ. </li>
<li>که تاسو TPS لرئ او د متحده ایالتو څخه ووځئ پرته د دې چې د TPS د سفر کولو اجازه لیک ترلاسه کړئ، تاسو به TPS له لاسه ورکړئ او اجازه نه لرئ چې بیرته متحده ایالاتو ته راشئ.</li>
<li>که تاسو ځنډېدلی TPS غوښتنلیک لرئ او د متحده ایالتو څځه ووځئ پرته د دې چې مخکې پیرول ترلاسه کړئ، USCIS کولی شي ستاسو د TPS دپاره غوښتنلیک رد کړي، او تاسو به نه شئ کولای چې متحده ایالتو ته بیا راشئ. همدارنګه، که تاسو د متحده ایالاتو څخه لاړ شئ په داسې حال کې چې د TPS دپاره ستاسو غوښتنه لا ځنډېدلې وي، کېدای شي تاسو مهمې خبرتیاوې یا د اضافي ثبوت دپاره غوښتنې ترلاسه نه کړئ، او کېدای شي دا د TPS د رد کېدو سبب شي.</li>
</ul>
پناه او سفر
<ul>
<li>د پناه وړتیا لرلو دپاره، تاسو باید ثابته کړئ چې ستاسو د توکم، مذهب، تابعیت، په کومه ځانګړې ټولنیزه ډله کې د غړیتوب، یا سیاسي نظر له امله تاسو نه شئ کولی د اوسني حکومت (طالبان) له خوا د زیان یا ځورونې له ویرې افغانستان ته ستانه شئ. بیرته افغانستان ته سفر کولو سره، که څه هم دا د لنډې مودې دپاره وي، تاسو ثابتوئ چې تاسو هلته د ځورونې څخه نه ډارېږئ.</li>
<li>که څه هم ستاسو د پناه غوښتنلیک منل شوی وي، یا تاسو خپل دریځ د پناه څخه ګرین کارت ته اړولی وي، او تاسو افغانستان ته ستانه شئ مخکې تر دې چې تاسو د متحده ایالتو اوسېدونکي شئ، ستاسو پناه او ګرین کارت منسوخ کېدی شي. دا ځکه چې افغانستان ته ستنېدو سره، که څه هم دا د لنډې مودې لپاره وي، تاسو څرګندوئ چې کله تاسو د پناه غوښتنه کوله نو تاسو په رښتیا د ستنېدو څخه نه ډارېدئ، یا دا چې تاسو نور د ستنېدو څځه نه ډارېږئ.</li>
</ul>
نور ملاحظات
<ul>
<li>د متحده ایالتو اوسېدونکي جوړېدو څخه دمخه که څه وخت هم تاسو په متحده ایالتو کې ونیول شئ یا په کوم جرم محاکمه شئ، نو د سفر کولو څخه دمخه د کډوالۍ د وکیل یا قانوني استازي سره ووینئ. ځینې جرمي چلند به متحده ایالتو ته ستا د بیا راتلو مخه نیسي.</li>
</ul>
<ul>
<li>د متحده التو څخه اوږدې ناسوبتیاوې کولی شي د تلپاتې اوسېدونکي دریځ ترلاسه کولو یا ساتلو یا د متحده ایالتو تابعیت ترلاسه کولو دپاره ستاسو په وړتیا اغېز وکړي.</li>
</ul>
<ul>
<li>مونږ تاسو هڅوو چې مخکې له دې چې د سفري سند دپاره غوښتنه کوئ، د USCIS فورمې I-131، د سفر لپاره د غوښتنلیک سند، په لارښوونو کې سفري اخطارونه ولولئ او ځان پرې پوهه کړئ. تاسو ته سپارښتنه کیږي چی د سفر کولو څخه وړاندې قانوني مشوره ترلاسه کړئ، سره له چی که مو سفري سند منل شوی هم وي.</li>
</ul>

په متحده ایالاتو کې د افغانانو دپاره سفري پاملرنې

کله چی تاسی په الوتکه کی سفر کوئ، ډاډ تر لاسه کړئ چی تاسی خوندي یاست او د خپلو مسافرینو ملګرو درناوی کوئ. د هوایی سفر لارښوونی تعقیب کړئ تر څو سفر مو اسانه، خوندور او راحته وي.
د هوایی سفر لارښوونی: １. هوایی میدان ته پر وخت ولاړ شئ په ځینو هوایی ډګرونو کی د امنیت څخه تیریدل او درواځی ته رسیدو لپاره دری یا له دریو ساعتو هم ډیر وخت نیسي. ２. خپل سیټ بیلټ تر هغه تړلی وساتۍ تر څو په الوتکه کی د سیټ بیلټ تړلو سیګنل بند شي. ３. د نورو مسافرو ځای ته احترام ولرئ. ４. هره الوتکه د خدمت لپاره کار کوونکي لري چی تاسی سره د چوکۍ په موندلو کی مرسته کوي، د اوږد سفر پر مهال اوبه او خواړه درته چمتو کوي، او د یخ پر مهال کمپلی درکوي. ５. کله چی څوک غواړي چی د سيټ څخه ووځی نو ودریږئ او لاره ورکړئ. تاسی اجازه لرئ چی خپله څوکۍ پریږدئ او د سیټ بیلټ د سیګنل د بندیدو وروسته په الوتکه کی قدم ووهئ . ６. په الوتکه کی تل تشنابونه شتون لري چی کولای شئ استعمال یی کړئ. پر تشنابونو نښی شتون لري چی ښایی اشغال شوي یا خالي يی پری لیکلي وي. ７. تاسی باید ( په هوایی ډګر کی او د انتظار په ځایونو کی) خپلو ماشومانو سره هر وخت اوسئ. او الوتکی ته له ځانه سره کتابونه یا هم د ساعت تیرئ وړی لوبی راوړائ شئ. ８. کله چی الوتکه کښیني نو کوښښ مه کوئ چی د سیټونو تر منځ لاره بنده کړئ. ９. د الوتکی په نظافت کی مرسته وکړئ او کله چی د الوتکی کار کوونکي کثافات ټولوي نو کثافت مو ورکړئ.

د هوایی ډګرونو او الوتکو لپاره د الوتنی آداب

پښتو

موږ د لاندې ټولنیزو رسنیو له لارې تاسو ته معلومات وړاندې کوو:

له موږ څخه پوښتنه وکړئ!

په متحده ایالاتو کې د نوي راغلو خلکو لپاره د ژوند په اړه باوري او کره معلومات.

فیسبوک

مسېنجر

Telegram

وایبر

واټساپ

په متحده ایالاتو کې د ژوند په اړه مهم معلومات

معلومات

دا وېبپاڼه د کړنو ارزونې او د معلوماتو څخه د استفادې لپاره کوکیز (Cookies) کاروي. تاسو د "منل" غوراوي باندې پر کلیک کولو سره د کوکیز کارولو لپاره خپل رضایت څرګندوئ.

.دا وېبپاڼه یوازې د مهمو معلوماتو وړاندې کولو لپاره ده او قانوني مشوره نه ورکوي

وروستي مقالې

د نړیوالو سازمانونو د بشري خدمتونو او مرستو په اړه د معلوماتو لپاره مهرباني وکړئ لاندې برخه وګورئ!